W 2023 roku miałem zawieszoną działalność przez 3 miesiące. Mam wątpliwości, czy ryczałt uproszczony w składce zdrowotnej a zawieszenie się wykluczają. Czy z uwagi na zawieszenie działalności w 2023 roku mogę korzystać w 2024 roku z wyliczenia składki zdrowotnej na podstawie przychodu uzyskanego w 2023 roku?
Adam, Mirków
Przedsiębiorca prowadzący działalność opodatkowaną ryczałtem ma możliwość ustalenia wysokości składki zdrowotnej na dwa sposoby. Przy czym, aby była możliwość zastosowania danego sposobu ustalenia podstawy wyliczenia składki zdrowotnej, należy spełnić warunki wskazane w ustawie świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Składka zdrowotna u podatnika rozliczającego się ryczałtem
W ramach działalności opodatkowanej ryczałtem składka zdrowotna wynosi 9% przeciętnego wynagrodzenia, a podstawę wyliczenia składki zdrowotnej w 2024 roku stanowi:
- przychód do kwoty 60 000 zł, czyli podstawa będzie wynosić 60% przeciętnego wynagrodzenia, a miesięczna kwota składki to 419,46 zł;
- przychód do kwoty 300 000 zł, czyli podstawa będzie wynosić 100% przeciętnego wynagrodzenia, a miesięczna kwota składki to 699,11 zł;
- przychód powyżej kwoty 300 000 zł, czyli podstawa będzie wynosić 180% przeciętnego wynagrodzenia, a miesięczna kwota składki to 1258,39 zł.
Kwota miesięcznej składki zdrowotnej w danym progu przychodu ustalana jest na podstawie ogłaszanego przez GUS przeciętnego wynagrodzenia w IV kwartale roku poprzedniego (np. dla roku 2024 bierzemy pod uwagę wynagrodzenie przeciętne z IV kwartału 2023 roku).
Z chwilą powstania dopłaty w rocznym rozliczeniu przedsiębiorca ma obowiązek ją dopłacić, natomiast jeśli powstanie nadpłata, może on wnioskować o zwrot lub zaliczyć zwrot na poczet przyszłych należności.
Podstawa wyliczenia składki zdrowotnej na ryczałcie
Przedsiębiorca rozliczający się na ryczałcie ma możliwość ustalenia wysokości miesięcznej składki zdrowotnej na dwa sposoby:
- na podstawie faktycznego przychodu z bieżącego roku, który pomniejszony będzie o kwotę opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, lub
- na podstawie przychodu z roku poprzedniego (w 2024 roku przyjmuje się przychód z 2023 roku), który pomniejszony jest o kwotę opłaconych w poprzednim roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu, jeśli zgodnie z art. 81 ust. 2h w poprzednim roku prowadził działalność gospodarczą przez okres 12 miesięcy.
Ważne, aby wybrany sposób ustalenia podstawy wyliczenia składki zdrowotnej stosować przez cały rok składkowy. W przypadku ryczałtu trwa on od stycznia do grudnia danego roku.
Ryczałt uproszczony w składce zdrowotnej a zawieszenie działalności
Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wskazuje, jakie warunki należy spełnić, aby podstawę wyliczenia składki zdrowotnej w 2024 roku stanowił przychód uzyskany w 2023 roku.
Ubezpieczony, o którym mowa w ust. 2f, który przez cały poprzedni rok kalendarzowy prowadził działalność gospodarczą, i przychody z tej działalności były opodatkowane na podstawie art. 27, art. 30c lub art. 30ca Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, może przy określaniu miesięcznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne przyjąć kwotę przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym pomniejszoną o kwotę opłaconych w poprzednim roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu, na podstawie Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak ustaloną miesięczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczony stosuje przez cały rok kalendarzowy.
Jeśli zatem w 2024 roku działalność opodatkowana jest ryczałtem, a w 2023 roku przez 12 miesięcy przedsiębiorca prowadził działalność i przychody z tej działalności były opodatkowane ryczałtem, skalą podatkową, podatkiem liniowym lub IP Box, wówczas przedsiębiorca ma prawo wyliczać w 2024 roku składkę zdrowotną na podstawie przychodu uzyskanego w 2023 roku.
Potwierdzeniem powyższego jest również odpowiedź na stronie ZUS-u w sekcji FAQ Zmiany w składce zdrowotnej od 2022 roku – najczęściej zadawane pytania:
„Czy przedsiębiorca stosujący ryczałt od przychodów ewidencjonowanych może stosować podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustaloną na podstawie przychodów z poprzedniego roku, jeśli w poprzednim roku zawieszał działalność gospodarczą?
Zgodnie z art. 81 ust. 2h ustawy zdrowotnej, ubezpieczony, o którym mowa w ust. 2f, który przez cały poprzedni rok kalendarzowy prowadził działalność gospodarczą, i przychody z tej działalności były opodatkowane na podstawie art. 27, art. 30c lub art. 30ca ustawy o PIT lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, może przy określaniu miesięcznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne przyjąć kwotę przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym pomniejszoną o kwotę opłaconych w poprzednim roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu, na podstawie ustawy o PIT. Tak ustaloną miesięczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczony stosuje przez cały rok kalendarzowy.
Tym samym ubezpieczony, który stosuje w danym roku opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, może przyjąć do ustalenia miesięcznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne kwotę przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym, jeśli działalność prowadził przez cały poprzedni rok kalendarzowy. Zawieszenie działalności oznacza, że do takiej osoby nie może mieć zastosowania powołany art. 81 ust. 2h ustawy zdrowotnej”.
