Każdy przedsiębiorca, który zatrudnia pracowników, powinien mieć na uwadze obowiązki z tym związane. Jednym z nich jest udzielenie należącego się urlopu wypoczynkowego. Jeżeli pracownik nie wykorzysta przysługujących mu dni wolnych w ciągu bieżącego roku, może z nich skorzystać do końca września roku następnego. Tym samym zaległy urlop wypoczynkowy za rok 2022 należy odebrać do 30 września 2023 r.
Urlop wypoczynkowy dla pracownika
Wymiar urlopu wynosi, w zależności od okresu pracy, 20 lub 26 dni w ciągu roku. Zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym uzyskał on do niego prawo. Urlopu niewykorzystanego w powyższym terminie należy udzielić najpóźniej do dnia 30 września roku następnego. Co ważne, termin ten uważa się za zachowany, jeśli pracownik rozpocznie urlop przed jego upływem (a więc przed dniem 30 września roku kolejnego).
Do końca 2011 r. przepisy pozwalały na wykorzystanie urlopu do dnia 31 marca roku kolejnego. Okres ten został wydłużony, co jest korzystne dla obu stron. Daje to bowiem większe pole manewru. Pracownikowi pozwala na wybór bardziej atrakcyjnego miesiąca na czas dni wolnych od pracy. Pracodawca natomiast może uniknąć sytuacji, w których będąc zmuszonym do udzielenia urlopu - pozostanie bez pracowników.
Zaległy urlop wypoczynkowy - konsekwencje nieudzielenia
Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy pracownik nie wykorzysta zaległego urlopu w terminie określonym przepisami. Urlop wypoczynkowy jest prawem każdego pracownika, a jego nieudzielenie w terminie do 30 września roku następnego stanowi wykroczenie przeciw prawom pracowniczym. W myśl art. 282 § 1 Kodeksu pracy, kto wbrew obowiązkowi nie udziela przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawnie obniża wymiar tego urlopu, podlega karze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł. Cena za szkodliwość wobec pracownika może być zatem dość wysoka.
Kara grozi jednak tylko w przypadku, gdy nieudzielenie urlopu nastąpiło z winy pracodawcy. Mogą wystąpić sytuacje zależne wyłącznie od pracownika, które uniemożliwiają wykorzystanie przez niego urlopu, np. długotrwała choroba. Wtedy też pracodawca nie musi obawiać się konsekwencji finansowych.
Dochodzi również do sytuacji, w których to pracownik celowo nie wykorzystuje urlopu, licząc na wypłacony ekwiwalent. Zgodnie z wyrokiem SN z 25 stycznia 2005 r. (sygn. akt I PK 124/05; M.P.Pr.2006/3/119): “Pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet gdy ten nie wyraża na to zgody. Ekwiwalent pieniężny przysługuje tylko wtedy, gdy wykorzystanie urlopu w naturze jest niemożliwe”.
Zaległy urlop wypoczynkowy - roszczenie o jego udzielenie może ulec przedawnieniu
Pracownik nie ma możliwości zrzeczenia się lub przeniesienia prawa do urlopu wypoczynkowego. Zgodnie z art. 291 § 1 Kodeksu pracy, roszczenia ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym dane roszczenie stało się wymagalne. Powyższy przepis dotyczy również żądania udzielenia urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że roszczenie o jego udzielenie przedawni się z upływem 3 lat od 30 września roku następującego po tym, w którym pracownik nabył prawo do urlopu.
