Usługa agroturystyczna w postaci wynajmu pokoi na terenach wiejskich korzysta ze zwolnienia od podatku PIT. Mamy zatem do czynienia z określoną preferencją podatkową, która jednak obwarowana jest pewnymi zastrzeżeniami wynikającymi z ustawy PIT. W naszym artykule zastanowimy się, czy ze zwolnienia korzysta także wynajem pokoi na szkolenie w ramach agroturystyki.
Zwolnienie usług agroturystycznych od podatku PIT
Omawiane zagadnienie należy oprzeć na analizie treści art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT. W myśl tego przepisu wolne od podatku dochodowego są dochody uzyskane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym osobom przebywającym na wypoczynku oraz dochody uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób, jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5.
Zwolnienie określone w tym przepisie uzależnione jest więc od spełnienia łącznie kilku warunków, a mianowicie:
- najem musi dotyczyć pokoi gościnnych znajdujących się w budynkach mieszkalnych;
- budynki, w których pokoje przeznaczone są na wynajem, położone są na terenie wiejskim w gospodarstwie rolnym;
- przedmiotem usług jest najem pokoi gościnnych osobom przebywającym na wypoczynku;
- liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5.
Jednym z warunków skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest to, aby budynki, w których pokoje przeznaczone są na wynajem, położone były na terenie wiejskim w gospodarstwie rolnym.
W myśl art. 2 ust. 4 ustawy o PIT, ilekroć w ustawie jest mowa o gospodarstwie rolnym, oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym.
Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.
Warto także skupić się na przesłance wynajmu pokoi.
WSA w Gdańsku w wyroku z 23 października 2018 roku (I SA/Gd 754/18) wskazał, że pojęcie budynku mieszkalnego należy definiować jako budynek przeznaczony lub nadający się do zamieszkania. Ustawodawca, przewidując przedmiotowe zwolnienie, nie ustanowił jednak żadnego formalnego warunku związanego z uzyskaniem określonego statusu formalnoprawnego przez pomieszczenia, w których mają przebywać wypoczywające osoby. Oceny tego, czy pokoje gościnne służące wypoczynkowi znajdują się w budynkach o funkcji mieszkalnej, należy zatem dokonywać przy uwzględnieniu cech, jakie można przypisać tego rodzaju budynkom, a więc wskazujących na istnienie infrastruktury dającej możliwość zaspokajania potrzeby przebywania w budynku i dostosowania go do warunków bytowania ludzi.
W konsekwencji, chociaż nie ma w tym przypadku żadnych wymogów formalnych, to jednak należy podkreślić, że ustawa PIT nie określa pojęcia „pokoje gościnne”, przyjmuje się więc, za wykładnią językową, że „pokój” to część budynku oddzielona ścianami od innych pomieszczeń, niewyposażona w kuchenkę i urządzenia sanitarne, natomiast „gościnny” oznacza – zawsze dostępny dla gości, przeznaczony dla gości, związany z wizytą osoby zaproszonej.
Ponadto organy podatkowe wskazują, że nie można utożsamiać pojęcia „pokoju gościnnego” z „sypialnią”, czyli pokojem przeznaczonym do spania. Definicja pokoju gościnnego jest w tym względzie pojęciem szerszym niż definicja sypialni. Jako „pokój gościnny” należy bowiem uznać wszelkie pomieszczenia dostępne dla gości, niewyposażone w kuchenkę i urządzenia sanitarne, a nie tylko pomieszczenia udostępnione gościom do spania. Pokojem gościnnym jest więc zarówno sypialnia, jak i pokój przeznaczony do wypoczynku dziennego.
To powoduje, że ze zwolnienia może skorzystać jedynie najem dotyczący pokoi gościnnych znajdujących się w budynkach mieszkalnych. Natomiast w sytuacji, gdy przedmiotem najmu nie będzie pokój w budynku mieszkalnym, lecz np. domek letniskowy, to zwolnienie nie przysługuje.
Możemy także dodać, że jeżeli na terenie gospodarstwa znajdować się będą inne obiekty i budowle, takie jak np. basen, sauna czy sala do ćwiczeń, i infrastruktura ta będzie przeznaczona na potrzeby osób przebywających w gospodarstwie, to nie stanowi to przesłanki wykluczającej możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku określonego w art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT. W takim przypadku warunkiem jest, aby za korzystanie z dodatkowych obiektów nie było pobierane osobne wynagrodzenie.
Wynajem pokoi na szkolenie w ramach agroturystyki jako niekorzystający ze zwolnienia
Analizowany art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT posługuje się sformułowaniem „osobom przebywającym na wypoczynku”. Jak już wskazaliśmy, każdy z warunków należy interpretować w sposób ścisły, co również będzie miało tu zastosowanie.
To powoduje, że zwolnienie dotyczy wyłącznie pobytów urlopowych, weekendowych, które nie są związane z wykonywaną pracą lub inną działalnością zarobkową.
W rezultacie, jeżeli pokoje wynajmowane są pracownikom na cele przeprowadzonego szkolenia i nie mają związku z wypoczynkiem, to w takim przypadku przychód uzyskany z wynajmu pokoi nie korzysta ze zwolnienia.
Natomiast z inną sytuacją będziemy mieli do czynienia w okolicznościach, w których pracownicy przebywają w danym gospodarstwie w celach wypoczynkowo-rekreacyjnych.
Tak też czytamy w wyroku WSA w Warszawie z 10 marca 2014 roku (III SA/Wa 2465/13):
„Zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 43 u.p.d.o.f. stosuje się do przychodów uzyskiwanych z usług agroturystycznych dla pracowników firm przebywających na wypoczynku”.
Przykład 1.
Podatnik prowadzący gospodarstwo rolne wynajął 5 pokoi w budynku mieszkalnym pracownikom firmy, która postanowiła zorganizować dla nich dwudniowe szkolenie. W takim przypadku nie jest spełniona przesłanka „potrzeb wypoczynkowych”, w związku z czym istnieje podstawa do zakwestionowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT.
Przykład 2.
Podatnik prowadzący gospodarstwo rolne wynajął 5 pokoi w budynku mieszkalnym pracownikom firmy, która postanowiła zorganizować dla nich wyjazd integracyjny. Tutaj przesłanka wypoczynku występuje, w związku z czym właściciel gospodarstwa może korzystać ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT.
W tym miejscu przypomnijmy, że dochody zwolnione od podatku nie podlegają opodatkowaniu i co za tym idzie, nie są wykazywane w deklaracji podatkowej. Podatnik nie wpisuje przychodów zwolnionych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT w rocznym zeznaniu podatkowym. Naturalnie w takim przypadku nie ma również konieczności odprowadzania miesięcznych zaliczek na podatek.
W konsekwencji, chociaż zwolnienie usług agroturystycznych w postaci najmu pokoi gościnnych uprawnia do całkowitego zwolnienia uzyskanego przychodu od podatku, to jednak należy pamiętać, że przysługuje wyłącznie w zakresie pobytu na wypoczynek. Zatem w omawianym przypadku, gdy celem pobytu nie jest wypoczynek, zwolnienie nie może być zastosowane.
