Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2022/1925 z dnia 14 września 2022 roku w sprawie kontestowalnych i uczciwych rynków w sektorze cyfrowym znajduje zastosowanie do usług platformowych świadczonych lub oferowanych przez strażników dostępu użytkownikom biznesowym lub użytkownikom końcowym. Co warto wiedzieć o regulacjach wynikających z tego aktu? Kim jest strażnik dostępu? Dowiesz się z poniższego artykułu.
Kim jest strażnik dostępu?
Strażnikiem dostępu jest przedsiębiorstwo świadczące podstawowe usługi platformowe, które wskazano na podstawie rozporządzenia.
Przedsiębiorstwo wskazuje się jako strażnika dostępu, jeżeli:
- wywiera znaczący wpływ na rynek wewnętrzny;
- świadczy podstawową usługę platformową będącą ważnym punktem dostępu, za którego pośrednictwem użytkownicy biznesowi docierają do użytkowników końcowych;
- zajmuje ugruntowaną i trwałą pozycję w zakresie prowadzonej przez siebie działalności lub można przewidzieć, że zajmie taką pozycję w niedalekiej przyszłości.
Domniemywa się, że przedsiębiorstwo spełnia odpowiednie wymogi określone wyżej:
- jeżeli uzyskało roczny obrót w Unii wynoszący co najmniej 7,5 mld euro w każdym z ostatnich 3 lat obrotowych lub jeżeli jego średnia kapitalizacja rynkowa lub równoważna rzeczywista wartość rynkowa wynosiła co najmniej 75 mld euro w ostatnim roku obrotowym oraz świadczy tę samą podstawową usługę platformową w co najmniej 3 państwach członkowskich;
- jeżeli świadczy podstawową usługę platformową, z której w ostatnim roku obrotowym korzystało co najmniej 45 mln aktywnych miesięcznie użytkowników końcowych mających siedzibę lub miejsce pobytu w Unii oraz co najmniej 10 000 aktywnych rocznie użytkowników biznesowych z siedzibą w Unii, przy czym użytkowników tych identyfikuje się i oblicza się ich liczbę zgodnie z metodyką i wskaźnikami określonymi w załączniku rozporządzenia;
- jeżeli progi ustanowione w pkt powyżej zostały osiągnięte w każdym z ostatnich 3 lat obrotowych.
Komisja bez zbędnej zwłoki i najpóźniej w terminie 45 dni roboczych od dnia otrzymania kompletnych informacji wskazuje jako strażnika dostępu przedsiębiorstwo świadczące podstawowe usługi platformowe.
Przedsiębiorstwo świadczące podstawowe usługi platformowe może przedstawić, wraz z powiadomieniem, dostatecznie uzasadnione argumenty w celu wykazania, że na zasadzie wyjątku, choć osiągnęło wszystkie progi, to ze względu na okoliczności, w których świadczy odpowiednią podstawową usługę platformową, nie spełnia wymogów wymienionych w rozporządzeniu.
Strażnik dostępu a zgoda
Strażnik dostępu nie może dokonywać żadnej z poniższych czynności:
- przetwarzać – do celów świadczenia internetowych usług reklamowych – danych osobowych użytkowników końcowych, którzy korzystają ze świadczonych przez osoby trzecie usług wykorzystujących podstawowe usługi platformowe strażnika dostępu;
- łączyć danych osobowych pochodzących z danej podstawowej usługi platformowej z danymi osobowymi pochodzącymi z innych podstawowych usług platformowych lub z dowolnych innych usług świadczonych przez strażnika dostępu lub z danymi osobowymi pochodzącymi z usług świadczonych przez osoby trzecie;
- wykorzystywać danych osobowych pochodzących z danej podstawowej usługi platformowej w ramach innych usług świadczonych oddzielnie przez strażnika dostępu, w tym innych podstawowych usług platformowych, i odwrotnie – wykorzystywać danych osobowych pochodzących z takich innych usług w ramach podstawowej usługi platformowej;
- logować użytkowników końcowych do innych usług świadczonych przez strażnika dostępu po to, by łączyć dane osobowe.
W przypadku gdy użytkownik końcowy odmówił wyrażenia zgody lub cofnął taką zgodę, strażnik dostępu nie może występować z ponownym wnioskiem o wyrażenie zgody do tego samego celu częściej niż raz w ciągu rocznego okresu.
Strażnik dostępu nie może nakładać na użytkowników końcowych obowiązku korzystania z usługi identyfikacyjnej, silnika przeglądarki internetowej, usługi płatniczej lub usług technicznych wspierających świadczenie usług płatniczych, takich jak systemy płatności za zakupy wewnątrz aplikacji, tego strażnika dostępu w ramach usług świadczonych przez użytkowników biznesowych z wykorzystaniem podstawowych usług platformowych tego strażnika dostępu lub – w odniesieniu do użytkowników biznesowych – obowiązku korzystania z takich usług, oferowania takich usług lub zapewnienia interoperacyjności z takimi usługami.
Strażnik dostępu nie może nakładać na użytkowników biznesowych lub użytkowników końcowych obowiązku subskrypcji lub zarejestrowania się jako użytkownik innych podstawowych usług platformowych jako warunku, którego spełnienie umożliwia korzystanie z podstawowych usług platformowych tego strażnika dostępu wymienionych na podstawie tego artykułu, uzyskanie dostępu do tych usług, zapisanie się lub zarejestrowanie do tych usług.
Strażnik dostępu a wydawcy i reklamodawcy
Strażnik dostępu udziela codziennie i nieodpłatnie każdemu reklamodawcy, na którego rzecz świadczy internetowe usługi reklamowe, lub osobom trzecim upoważnionym przez reklamodawców, na wniosek danego reklamodawcy, informacji w odniesieniu do każdej reklamy umieszczanej przez reklamodawcę, które dotyczą:
- ceny zapłaconej przez tego reklamodawcę i pobranych od niego opłat, z uwzględnieniem wszelkich potrąceń i dodatkowych opłat, z tytułu każdej odpowiedniej internetowej usługi reklamowej świadczonej przez strażnika dostępu;
- wynagrodzenia otrzymanego przez wydawcę, z uwzględnieniem wszelkich potrąceń i dodatkowych opłat, z zastrzeżeniem zgody wydawcy;
- mierników, na podstawie których obliczane są poszczególne ceny, opłaty i wynagrodzenia.
Strażnik dostępu udziela codziennie i nieodpłatnie każdemu wydawcy, na którego rzecz świadczy internetowe usługi reklamowe, lub osobom trzecim upoważnionym przez wydawców, na wniosek danego wydawcy, informacji w odniesieniu do każdej reklamy wyświetlanej w ramach zasobów wydawcy, które dotyczą:
- wynagrodzenia otrzymanego przez tego wydawcę i pobranych od niego opłat, z uwzględnieniem wszelkich potrąceń i dodatkowych opłat, z tytułu każdej odpowiedniej internetowej usługi reklamowej świadczonej przez strażnika dostępu;
- ceny zapłaconej przez reklamodawcę, z uwzględnieniem wszelkich potrąceń i dodatkowych opłat, z zastrzeżeniem zgody reklamodawcy;
- mierników, na podstawie których obliczane są poszczególne ceny i wynagrodzenia.
W przypadku gdy reklamodawca nie wyraża zgody na udostępnienie informacji, strażnik dostępu udziela nieodpłatnie każdemu wydawcy informacji dotyczących średniej dziennej ceny płaconej przez tego reklamodawcę, z uwzględnieniem wszelkich potrąceń i dodatkowych opłat, z tytułu odpowiednich reklam.
Wykorzystywanie danych przez strażników dostępu
Strażnik dostępu nie może wykorzystywać – konkurując z użytkownikami biznesowymi – niedostępnych publicznie danych wygenerowanych lub dostarczonych przez tych użytkowników biznesowych w ramach korzystania przez nich z odpowiednich podstawowych usług platformowych lub usług świadczonych wraz z odpowiednimi podstawowymi usługami platformowymi lub wspierających takie usługi, w tym danych wygenerowanych lub dostarczonych przez klientów tych użytkowników biznesowych.
Strażnik dostępu umożliwia użytkownikom końcowym – także pod względem technicznym – łatwe odinstalowanie wszelkich aplikacji w systemie operacyjnym strażnika dostępu, bez uszczerbku dla możliwości ograniczenia przez tego strażnika dostępu takiego odinstalowania w odniesieniu do aplikacji mających kluczowe znaczenie dla funkcjonowania danego systemu operacyjnego lub urządzenia, w przypadku gdy aplikacje te nie mogą być oferowane – ze względów technicznych – przez osoby trzecie jako autonomiczny produkt.
Strażnik dostępu a ustawienia domyślne i plasowanie
Strażnik dostępu umożliwia użytkownikom końcowym – także pod względem technicznym – łatwą zmianę w systemie operacyjnym, wirtualnym asystencie i przeglądarce internetowej strażnika dostępu ustawień domyślnych, które kierują użytkowników końcowych do produktów dostarczanych lub usług świadczonych przez strażnika dostępu lub naprowadzają ich na takie produkty lub usługi.
Obejmuje to skłanianie użytkowników końcowych, w momencie korzystania przez nich po raz pierwszy z wyszukiwarki internetowej, wirtualnego asystenta lub przeglądarki internetowej strażnika dostępu wymienionych w decyzji, aby z listy głównych dostępnych usługodawców wybrali wyszukiwarkę internetową, wirtualnego asystenta lub przeglądarkę internetową, do których system operacyjny strażnika dostępu domyślnie kieruje użytkowników lub na które ich domyślnie naprowadza, oraz wyszukiwarkę internetową, do której wirtualny asystent i przeglądarka internetowa strażnika dostępu domyślnie kierują użytkowników lub na które ich domyślnie naprowadzają.
Strażnik dostępu umożliwia – także pod względem technicznym – instalację i skuteczne korzystanie z oferowanych przez osoby trzecie aplikacji lub sklepów z aplikacjami korzystających z jego systemu operacyjnego lub współpracujących z jego systemem operacyjnym oraz zapewnia możliwość uzyskania dostępu do tych aplikacji lub sklepów z aplikacjami w inny sposób niż za pośrednictwem odpowiednich podstawowych usług platformowych tego strażnika dostępu. W stosownych przypadkach strażnik dostępu nie może uniemożliwiać skłaniania użytkowników końcowych przez pobrane aplikacje lub pobrane sklepy z aplikacjami oferowane przez osoby trzecie, by zdecydowali oni, czy chcą ustawić pobraną aplikację lub pobrany sklep z aplikacjami jako domyślne. Strażnik dostępu umożliwia użytkownikom końcowym, którzy zdecydują się na ustawienie pobranej aplikacji lub pobranego sklepu z aplikacjami jako domyślnych, łatwe dokonanie tej zmiany pod względem technicznym.
Strażnik dostępu nie może ograniczać – pod względem technicznym lub w inny sposób – możliwości korzystania przez użytkowników końcowych z różnych aplikacji i usług, do których uzyskuje się dostęp przy użyciu podstawowych usług platformowych strażnika dostępu, oraz możliwości subskrypcji takich aplikacji i usług, w tym również w zakresie wyboru usług dostępu do internetu przez użytkowników końcowych.
