Biuro rachunkowe na podstawie umowy z klientem dokonuje rozliczenia podatkowego, co skutkuje wskazaniem kwoty zobowiązań podatkowych. Niekiedy rodzą się wątpliwości i może powstać pytanie: czy biuro powinno płacić podatki za klienta? W artykule zostanie to przeanalizowane.
Czym jest zobowiązanie podatkowe?
Aby ustalić, czym jest zobowiązanie podatkowe, należy sięgnąć do Ordynacji podatkowej, w której dokładna definicja zobowiązania podatkowego wskazana jest w art. 5.
W myśl tego przepisu zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.
Kiedy wygasa zobowiązanie podatkowe?
Analizując dalej przepisy Ordynacji podatkowej, należy zwrócić uwagę na art. 59, w którym wskazane jest, kiedy wygasa zobowiązanie podatkowe. Jedną z 11 czynności, które to powodują, jest zapłata podatku. Aby zatem zobowiązanie podatkowe wygasło, powinno być uregulowane.
Czy biuro powinno płacić podatki za klienta?
Czy biuro powinno płacić podatki za klienta – sytuacja pierwsza: do kwoty 1000 zł
Gdy już wiemy, czym jest zobowiązanie podatkowe oraz kiedy ono wygasa, należy sięgnąć do art. 62b Ordynacji podatkowej, w której wskazane jest, że istnieje możliwość skutecznego dokonania zapłaty podatku również przez inne osoby niż podatnik.
§ 1. Zapłata podatku może nastąpić także przez:
- małżonka podatnika, jego zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę;
- aktualnego właściciela przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego, jeżeli podatek zabezpieczony jest hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym;
- inny podmiot, w przypadku gdy kwota podatku nie przekracza 1000 zł.
§ 2. W przypadkach, o których mowa w § 1 pkt 1 i 3, jeżeli treść dowodu zapłaty nie budzi wątpliwości co do przeznaczenia zapłaty na zobowiązanie podatnika uznaje się, że wpłata pochodzi ze środków podatnika.
W związku z powyższym co do zasady biuro rachunkowe, które zawarło umowę z klientem, może dokonać za niego płatności podatku, w sytuacji gdy kwota podatku nie przekracza 1000 zł. Wówczas biuro rachunkowe kwalifikuje się jako tzw. inny podmiot. Ważną kwestią pozostaje tytuł przelewu, w którym jednoznacznie należy wskazać, na poczet jakiego podatku dokonywana jest płatność.
Trzeba zwrócić uwagę, że dokonanie płatności przez biuro rachunkowe może nastąpić wyłącznie w formie bezgotówkowej. Wynika to z art. 61 § 1 omawianej ustawy, gdzie wskazane jest, że: zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu. Drugą istotną kwestią jest fakt, że limit 1000 zł dotyczy kwoty podatku, a nie kwoty dokonywanej „przez inny podmiot” wpłaty na jego poczet.
Przykład 1.
Pani Jolanta prowadzi biuro rachunkowe i w umowie zawartej z klientem (panem Kamilem) ma wskazane, że będzie regulować jego zobowiązania podatkowe do kwoty 1000 zł. Panu Kamilowi wyszedł podatek na kwotę 2000 zł. Czy pani Jola może zapłacić 1000 zł, a pan Kamil drugie 1000 zł?
Nie, ze względu na to, że dokonana wpłata przez biuro będzie nieskuteczna i tym samym nie spowoduje zmniejszenia zobowiązania podatkowego pana Kamila względem fiskusa (ani nie spowoduje wygaśnięcia zobowiązania podatkowego). Fakt, że kwota nie przekracza 1000 zł nie ma znaczenia, jeśli podatek wynosi 2000 zł. A to jego dotyczy limit.
Czy biuro powinno płacić podatki za klienta – sytuacja druga: powyżej kwoty 1000 zł
Mimo powyższego limitu wskazanego w art. 62b ustawy Ordynacja podatkowa dopuszcza się zapłatę podatków za klienta jako „wyręczyciel”. Wówczas taka usługa zwykle jest fakturowana w ramach usług świadczonych na rzecz klienta. Postępowanie to co do zasady jest możliwe w sytuacji, gdy płatność traktowana jest jako „czynność techniczna”. Czyli klient wpłaca dokładną wartość podatku do biura rachunkowego z tytułem, za pomocą którego można zidentyfikować przelew, i następnie biuro rachunkowe przekazuje w imieniu klienta otrzymaną płatność. Działa zatem jako posłaniec (wyręczyciel). Zagrożeniem takiego postępowania jest różnica w stanowiskach organów podatkowych. Dyrektor KAS (w tym urząd skarbowy) jest zdania, że nie jest możliwe opłacanie podatków za klienta, jeśli jest to kwota powyżej 1000 zł. Przykładowymi interpretacjami są:
interpretacja indywidualna z 26 sierpnia 2016 roku (nr IPPB1/4511-592/16-4/KS);
interpretacja indywidualna z 9 września 2016 roku (nr IPPB1/4511-704/16-6/KS);
interpretacja indywidualna z 28 lutego 2017 roku (nr 1462-IPPB6.4518.1.2017.1.SO);
interpretacja indywidualna z 23 kwietnia 2020 roku (nr 0111-KDIB1-1.4017.10.2020.1.AW).
Natomiast odmienne stanowisko mają sądy, które w swym orzecznictwie działają przychylnie i tym samym pozwalają na uiszczanie należności na rzecz organu podatkowego jako wyręczyciel, pod warunkiem że środki finansowe na ten cel pochodzą od klienta. Takie stanowisko możemy znaleźć m.in. w wyroku NSA z 14 kwietnia 2021 roku (sygn. II FSK 3305/18). W związku z powyższym gdy wejdzie się na drogę sądową, kiedy organ podatkowy zakwestionuje takie płatności, wówczas sądy aktualnie mają przyjęte stanowisko, że świadczenie usług przez biuro rachunkowe na rzecz podatnika będącego jego klientem może polegać również na dokonywaniu bezgotówkowych płatności z tytułu podatków na kwotę wyższą niż 1000 zł, pod warunkiem że środki finansowe na ten cel pochodzą od klienta.
Przykład 2.
Pan Mariusz prowadzi biuro rachunkowe i ustalił z klientem (panem Janem), że będzie regulować w jego imieniu zobowiązania podatkowe. Podatek dochodowy u pana Jana wyszedł na kwotę 5000 zł. Pan Jan nie ma aktualnie środków pieniężnych, więc poprosił, aby pan Mariusz opłacił podatek. Czy taka płatność będzie skuteczna?
Nie. Jako że pan Jan wcześniej nie przekazał środków pieniężnych na pokrycie zobowiązania podatkowego i jest ona powyżej 1000 zł, to nie będzie to płatność skuteczna i tym samym nie spowoduje zmniejszenia zobowiązania podatkowego pana Kamila względem fiskusa (ani nie spowoduje wygaśnięcia zobowiązania podatkowego).
Przykład 3.
Pan Jan z przykładu 2. jednak posiadał środki pieniężne i przekazał je właścicielowi biura rachunkowego, aby ten zapłacił za niego podatek. Jeśli przelew będzie prawidłowo opisany, czyli ze wskazaniem, na jaki podatek został on przekazany, i nastąpi to przed uregulowaniem podatku przez pana Mariusza, będzie to płatność skuteczna.
