Nazwa spółki w chwili jej założenia nie pełni wyłącznie funkcji mającej za cel przyciągnąć uwagę potencjalnych klientów/kontrahentów. W niektórych spółkach, których funkcjonowanie reguluje Kodeks spółek handlowych, firma spółki pełni szczególną funkcję, jeżeli chodzi o odpowiedzialność poszczególnych wspólników za jej zobowiązania. Jakie znaczenie ma umieszczenie nazwiska w nazwie spółki komandytowej? Czy należy podawać nazwisko w nazwie spółki komandytowej? Odpowiedź poniżej.
Czym jest spółka komandytowa?
Zgodnie z art. 102 ksh spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.
Spółka komandytowa jest więc zawsze spółką co najmniej dwuosobową – nigdy nie będzie istniała jako spółka jednoosobowa. Niedopuszczalne jest bowiem łączenie statusu komplementariusza i komandytariusza, gdyż byłoby to sprzeczne z naturą tej spółki – w takiej sytuacji podmiot będący jednocześnie komplementariuszem i komandytariuszem odpowiadałby w sposób nieograniczony za zobowiązania spółki.
Jak wskazuje Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z 23 czerwca 2020 roku (VIII U 3202.19), komplementariusz to z zasady wspólnik „aktywny” – prowadzący sprawy spółki i reprezentujący ją na zewnątrz, a nadto odpowiadający bez ograniczenia za zobowiązania spółki w ramach tzw. subsydiarnej odpowiedzialności wspólnika. Z kolei komandytariusz to wspólnik „pasywny” – niemający prawa do reprezentowania i (z reguły) prawa do prowadzenia spraw spółki, odpowiadający za jej zobowiązania tylko do wysokości sumy komandytowej.
Komplementariusz w spółce komandytowej odpowiada wprawdzie za jej zobowiązania całym swoim majątkiem, ale jest to jednak odpowiedzialność subsydiarna. Co więcej, za zobowiązania spółki komandytowej odpowiadają również jej komandytariusze. Jest to odpowiedzialność solidarna z komplementariuszem ograniczona do wysokości sumy komandytowej.
Przez zawarcie umowy spółki komandytowej jej wspólnicy (komplementariusze lub komandytariusze) zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz – jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi – przez współdziałanie w inny określony sposób (art. 3 ksh).
Możliwe jest również przystąpienie przez wspólnika komplementariusza czy komandytariusza w trakcie trwania spółki. Jak wskazuje Sąd Najwyższy w wyroku z 30 września 2020 roku (I UK 22/19): „Przystąpienie do spółki wymaga wniesienia wkładu przez nowego komandytariusza (art. 105 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych), co ma bezpośredni wpływ (przekłada się) na udział w zyskach (art. 123 § 1 Kodeksu spółek handlowych), przeto już od momentu notarialnego przystąpienia do zarejestrowanej spółki komandytowej komandytariusz ma udział w przedsięwzięciu gospodarczym, jakim jest prowadzenie przedsiębiorstwa w formie spółki komandytowej, co oznacza, że staje się podmiotem praw i obowiązków spółki w zakresie prowadzonej przez nią pozarolniczej działalności gospodarczej. Dlatego komandytariusz staje się wspólnikiem pozarolniczej działalności zarejestrowanej spółki komandytowej już od daty notarialnego przystąpienia do spółki”.
Czy nazwisko w nazwie spółki komandytowej jest wymagane?
Zgodnie z art. 104 § 1 ksh firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa”.
Nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska lub firmy (nazwy) komandytariusza w firmie spółki komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.
Wobec tego firma spółki komandytowej powinna zawierać przynajmniej nazwisko komplementariusza.
Przepisy art. 104 § 1 i 3 ksh wskazują pośrednio na możliwość tworzenia spółek komandytowych z udziałem osób fizycznych i osób prawnych jako komplementariuszy. Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, to jako reprezentant spółki komandytowej działa w procesie organ uprawniony do reprezentowania komplementariusza. Wynika to z art. 67 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym osoby prawne dokonują czynności procesowych przez organy uprawnione do działania w ich imieniu. Oznacza to, że jeśli komplementariuszem spółki komandytowej jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, wówczas jej zarząd działa nie tylko jako reprezentant komplementariusza, ale także jako reprezentant spółki komandytowej.
O ile przepis art. 104 § 1 ksh stanowi, że firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa”, a zgodnie z art. 104 § 3 zd. 1 ksh, jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem „spółka komandytowa” (i niewątpliwie taka firma spółki komandytowej powinna być wskazana w umowie spółki komandytowej oraz w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego), o tyle przepis art. 104 § 2 ksh dopuszcza używanie w obrocie dla oznaczenia formy prawnej spółki komandytowej skrótu „sp.k.”, a art. 160 § 2 ksh dopuszcza używania w obrocie dla oznaczenia formy prawnej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością skrótu „spółka z o.o.” lub „sp. z o.o.”.
