Spółka komandytowa - skrót i odpowiedzialność wspólników

Spółka komandytowa – skrót sp.k., jest jedną z form prowadzenia działalności gospodarczej którą można traktować jako dobre rozwiązanie biznesowe dla przedsiębiorców chcących jedynie ulokować kapitał w przedsięwzięciu gospodarczym, by czerpać z niego zyski i to bez obaw o bezpieczeństwo majątku osobistego, gdyż odpowiedzialność za zobowiązania spółki, co do zasady ponoszą pozostali wspólnicy - zarządzający spółką i reprezentujący ją.

Kim jest komandytariusz i komplementariusz?

Kodeks spółek handlowych określa jako spółkę komandytową - spółkę osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki odpowiada co najmniej jeden wspólnik bez ograniczenia, a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika jest ograniczona.

Komplementariusz spółki komandytowej jest wspólnikiem, który ponosi nieograniczoną odpowiedzialność, natomiast komandytariusz to wspólnik, którego odpowiedzialność jest ograniczona.

Spółka komandytowa charakteryzuje się tym, że mamy do czynienia z zrzeszeniem dwóch kategorii wspólników. Komplementariusze są wspólnikami zarządzającymi spółką w ramach jej stosunków wewnętrznych i mający wpływ na jej funkcjonowanie poprzez przyznanie im prawa do reprezentacji spółki. Z kolei rolą komandytariuszy jest zasilanie spółki kapitałowo. Komandytariusze nie są ustawowo ani zobowiązani, ani uprawnieni do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania. Należy podkreślić, że wymaganiem stawianym wobec składu osobowego spółki komandytowej jest istnienie co najmniej jednego komplementariusza i jednego komandytariusza, co oznacza, że w spółce komandytowej może występować zarówno kilku komplementariuszy, jak i komandytariuszy.

Spółka komandytowa - skrót formy prawnej czyli "sp. k."

Zgodnie z art. 104 § 1 i § 2 Kodeksu spółek handlowych nazwa spółki komandytowej musi składać posiadać:

nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy,
dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa"

- przy czym dopuszczalne jest stosowanie w obrocie skrótu formy prawnej spółki komandytowej jako "sp. k.".

Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, nazwa spółki komandytowej powinna zawierać pełne brzmienie nazwy tej osoby prawnej i oznaczenie formy prawnej "spółka komandytowa".

W przypadku zamieszczenia nazwiska lub firmy (nazwy) komandytariusza w nazwie spółki komandytowej, komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.

Przykład

Pan Adam Nowak i Jan Kowalski są komplementariuszami spółki działającej w branży IT. Wspólnicy chcą nazwać swoją firmę ITIT. Jak powinna brzmieć prawidłowa nazwa spółki komandytowej?

Z racji tego, że w nazwie spółki komandytowej musza znaleźć się konkretne składniki takie jak nazwisko przynajmniej jednego komandytariusza i oznaczenie firmy prawnej to nazwa spółki może brzmieć "ITIT Nowak spółka komandytowa" a w obrocie spółka może posługiwać się nazwą "ITIT Nowak sp. k.".

Polecamy

Spółka komandytowa a umowa

Spółka komandytowa powstaje z chwilą zarejestrowania jej w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

Od 1 lipca 2021 roku spółka komandytowa może być zarejestrowana w KRS wyłącznie elektronicznie, za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych lub na portalu S24.

Zobacz też:

W umowie spółki komandytowej zawartej w formie aktu notarialnego muszą występować elementy obligatoryjne dla wszystkich spółek osobowych, to znaczy:

firma i siedziba spółki,
przedmiot działalności spółki,
czas trwania spółki, jeśli spółka jest zawarta na czas oznaczony,
oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość.
oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (tzw. sumę komandytową).

Należy podkreślić, że umieszczenie w nazwie spółki komandytowej nazwiska lub firmy komandytariusza powoduje, że jest on traktowany jak komplementariusz, a to znaczy, że jego odpowiedzialność nie jest ograniczona przez sumę komandytową.

Zgodnie z art. 111 Kodeksu spółek handlowych, komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej.

Elementem charakteryzującym umowę spółki komandytowej jest kwotowe określenie zakresu odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli, czyli tzw. suma komandytowa.

Suma komandytowa stanowi gwarancję:

wobec wierzycieli spółki, którzy do jej wysokości mogą oczekiwać zaspokojenia zobowiązań spółki komandytowej z majątku komandytariusza,
wobec komandytariusza, który dzięki sumie komandytowej nie odpowiada za zobowiązania spółki w sposób nieograniczony.

Umowa na podstawie której powstaje spółka komandytowa może zawierać postanowienia fakultatywne odnoszące się do:

sposobu reprezentacji spółki, a zatem do zewnętrznej sfery funkcjonowania spółki,
rozwiązania umowy spółki,
przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika,
zmiany umowy spółki oraz podejmowanie uchwał.

W razie braku postanowień w umowie spółki odnoszących się do elementów fakultatywnych zastosowanie znajdują uregulowania Kodeksu spółek handlowych, a co ważne w kwestiach dotyczących spółki komandytowej nieuregulowanych odrębnie, stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej.

Reprezentacja i prowadzenie spraw spółki komandytowej

Prawo komplementariuszy do zarządzania spółką oraz reprezentowania jej wynika wprost z art. 117 Kodeksu spółek handlowych, co sprawia, że pełnią oni funkcję przedstawicieli ustawowych spółki komandytowej. Prowadzenie spraw spółki komandytowej, czyli zarządzanie nią, jest domeną jedynie komplementariuszy, jednak ustawodawca wprowadza pewne uprawnienia kontrolne komandytariusza, które nie mogą zostać wyłączone postanowieniami umowy:

prawo do żądania odpisu sprawozdania finansowego za miniony rok obrotowy,
prawo do przeglądania ksiąg i dokumentów spółki.

Ponadto sąd rejestrowy może w każdym czasie z ważnych powodów zarządzić udostępnienie komandytariuszowi sprawozdania finansowego oraz dopuścić go do przeglądania ksiąg i dokumentów spółki.

Natomiast w kwestii reprezentacji, wspólnicy mogą w umowie spółki wprowadzić szczególne uregulowania a mianowicie komplementariusz może być pozbawiony prawa reprezentowania spółki. Co ważne, komplementariusz może być pozbawiony prawa do reprezentacji spółki także mocą prawomocnego orzeczenia sądu. Przesłanką do zastosowania przez wspólników takiego rozwiązania jest wystąpienie ważnych powodów, np. komplementariusz działał na niekorzyść spółki.

Spółka komandytowa nie może być reprezentowana samodzielnie przez komandytariusza. Może on jednak ją reprezentować jako pełnomocnik komplementariusza lub jako prokurent spółki komandytowej. Zarówno dla udzielenia pełnomocnictwa, jak i prokury, wymagana jest forma aktu notarialnego oraz zgłoszenie faktu ich udzielenia do rejestru przedsiębiorców KRS, a taki wpis ma charakter deklaratywny.

Jeżeli natomiast umowa spółki komandytowej nie reguluje odmiennie zasad reprezentowania spółki i prowadzenia jej spraw, a zatem nie przyznaje komandytariuszowi prawa do reprezentacji, wówczas obowiązuje zasada, zgodnie z którą dla podjęcia czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu, komplementariusze muszą uzyskać zgodę komandytariusza.

Wkłady wspólników spółki komandytowej

Wniesione do spółki komandytowej wkłady stanowią podstawę jej majątku i mogą przybrać formę:

pieniężną lub
niepieniężną.

Wkład niepieniężny może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu prawa własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonywaniu określonych świadczeń na rzecz spółki.

Jeśli komandytariusz wnosi do spółki wkład w postaci niepieniężnej, jego przedmiot, wartość oraz wnoszący go komandytariusz muszą być obligatoryjnie oznaczone w umowie spółki.

Wkład wnoszony do spółki komandytowej musi być przydatny spółce z punktu widzenia przedmiotu jej działalności. Przedmiotem wkładu do spółki komandytowej może być:

prawo własności nieruchomości i rzeczy ruchomych,
prawo do korzystania z rzeczy, prawo własności przemysłowej, papiery wartościowe,
praca i świadczenie usług.

Wobec komandytariusza ustawodawca wprowadził także ograniczenie, polegające na zakazie wnoszenia wkładu w postaci świadczenia usług lub pracy na rzecz spółki. Wyjątek stanowi sytuacja, w której wartość innych wkładów wniesionych przez komandytariusza do spółki nie jest niższa od wysokości sumy komandytowej.

Polecamy:

Osobowość prawna spółki - jakie cechy ją wyróżniają?