Przejście na emeryturę i korzystanie z czasu wolnego w okresie pobierania świadczenia jest prawem każdego ubezpieczonego, który nabył uprawnienia emerytalne. Nie ma jednak żadnych przeszkód, aby emeryt podejmował różne aktywności zawodowe, jeżeli pobiera świadczenia z ZUS-u po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego, jak również w czasie korzystania z tzw. wcześniejszej emerytury. Wiele osób pobiera niezbyt wysokie świadczenia, zatem każde dodatkowe przychody polepszają sytuację materialną seniorów, pozwalając im na relatywnie godną egzystencję. Nie bez znaczenia jest ponadto chęć pozostania aktywnym, jeżeli stan psychofizyczny świadczeniobiorcy umożliwia mu działalność zarobkową. Czy wykonywanie pracy, z której tytułu emeryt był objęty ubezpieczeniem emerytalno-rentowym, zwiększa świadczenie? Poniżej odpowiedź na pytanie czy dobrowolne opłacanie składek podczas emerytury jest opłacalne.
Dobrowolne opłacanie składek podczas emerytury a zwiększenie świadczenia – podstawa prawna
Przepisy określające postępowanie w zakresie zmiany wysokości świadczeń emerytalno-rentowych zostały zawarte w Ustawie z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwanej dalej ustawą emerytalną.
Kto może złożyć wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury z doliczeniem?
Wniosek o ponowne ustalenie emerytury może złożyć ubezpieczony, który:
- ma możliwość udokumentowania zarobków osiągniętych przed przejściem na emeryturę lub zarobków uzyskanych już po nabyciu prawa do świadczenia;
- po uzyskaniu prawa do emerytury ubezpieczony pracował lub opłacał składki na ubezpieczenia społeczne.
Zgodnie z art. 113 ustawy emerytalnej wniosek o doliczenie okresów składkowych i nieskładkowych podlega zgłoszeniu nie wcześniej niż po zakończeniu kwartału kalendarzowego, jeżeli emeryt pozostaje w ubezpieczeniu.
Przeliczenie świadczenia emerytalnego w celu ustalenia nowej podstawy wymiaru
W sytuacji, w której emeryt pobierający świadczenia z ZUS-u wykonuje pracę zarobkową, osiągając z tego tytułu określony przychód, istnieje możliwość przeliczenia emerytury w celu ustalenia nowej podstawy jej wymiaru. W ramach tego postępowania ubezpieczony składa w ZUS-ie stosowny wniosek, do którego należy dołączyć zaświadczenie o okresie pracy oraz o wysokości zarobków (druk ZUS Rp-7). Należy podkreślić, że wspomniany wniosek może zostać przedłożony w każdym czasie. Powyższe procedury szczegółowo normują przepisy ustawy emerytalnej.
W myśl art. 111 ust. 1 ustawy emerytalnej wysokość emerytury oblicza się ponownie, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe:
- z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia;
- z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury albo o ponowne ustalenie emerytury;
- z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury
Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru obliczony na zasadach określonych w art. 15 ustawy emerytalnej mnoży się przez kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.
Wyższy wskaźnik jest ponadto podstawą do ustalenia nowej kwoty bazowej obowiązującej w dacie złożenia wniosku o przeliczenie emerytury.
Podstawa emerytury ustalona po ponownym obliczeniu podlega wszystkim waloryzacjom przysługującym do dnia zgłoszenia wniosku o ponowne obliczenie tej podstawy.
Emeryci, którzy osiągnęli powszechny, ustawowy wiek emerytalny, mogą podejmować czynności zarobkowe bez żadnych ograniczeń. W odniesieniu do osób korzystających z tzw. wcześniejszych emerytur obowiązują określone limity zarobkowe (70% i 130% przeciętnego wynagrodzenia). W jednym i drugim przypadku dorabianie na emeryturze korzystnie wpływa na wysokość świadczenia emerytalnego.
Dobrowolne opłacanie składek podczas emerytury – czy zwiększa świadczenie? Podsumowanie
Przepisy ustawy emerytalnej umożliwiają ubezpieczonym, którzy pobierają emeryturę, podwyższenie otrzymywanego świadczenia. Następuje to na wniosek osoby zainteresowanej, która podczas pobierania emerytury wykonywała pracę i objęta była z tego tytułu ubezpieczeniem emerytalno-rentowym. W tym celu ubezpieczony składa do ZUS-u wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury z doliczonym stażem składkowym. Innym środkiem podwyższenia świadczenia jest złożenie wniosku o przeliczenie podstawy wymiaru emerytury przy uwzględnieniu zarobków osiągniętych już po przyznaniu emerytury.
