Zgodnie z zasadą neutralności podatkowej w VAT, podatnik nie może faktycznie ponosić ciężaru tego podatku. Często w przypadku gdy podatnik dokonuje wydatków inwestycyjnych, powstaje znaczna nadwyżka podatku VAT. W takiej sytuacji umożliwione jest dysponowanie nadwyżką podatku VAT.
Dysponowanie nadwyżką podatku VAT
Z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary lub usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Gdy kwota VAT naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty VAT należnego, powstała nadwyżka obniża podatek należny za następne okresy rozliczeniowe lub podlega zwrotowi na rachunek bankowy.
Przyspieszony- 25-dniowy zwrot podatku VAT
Zgodnie z art. 87 ust. 6 ustawy o VAT możliwość uzyskania zwrotu podatku w terminie przyspieszonym – 25-dniowym – mają podatnicy, którzy oprócz złożenia deklaracji oraz wniosku spełnią dodatkowe warunki:
|
Jak widać, ze wskazanego przepisu wynika, że różnica podatku podlegająca zwrotowi na rachunek bankowy może się składać z dwóch elementów:
- z nadwyżki podatku naliczonego nad należnym z danego okresu rozliczeniowego,
- z nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, przeniesionej przez podatnika z poprzedniego okresu rozliczeniowego.
Warunkiem zwrotu różnicy podatku w terminie 25 dni jest zapłata należności zarówno za faktury dotyczące danego okresu rozliczeniowego, jak i za faktury z poprzednich okresów rozliczeniowych, o ile mają wpływ na rozliczenie wykazane w deklaracji podatkowej.
Zwrot podatku VAT przy braku sprzedaży
Niejednokrotnie zdarza się, że w danym okresie rozliczeniowym podatnicy dokonują zakupów towarów i usług uprawniających do odliczenia, a jednocześnie nie wystąpi u nich żadna sprzedaż opodatkowana. Taka sytuacja ma miejsce najczęściej w przypadku podmiotów rozpoczynających działalność gospodarczą. W takim wypadku również jest możliwe uzyskanie zwrotu podatku VAT.
Jeżeli firma nie wykazała w bieżącym okresie ww. czynności, może ubiegać się o zwrot podatku naliczonego, w terminie 180 dni od chwili złożenia deklaracji podatkowej, do której dołączony musi być umotywowany wniosek o zwrot.
Na pisemny wniosek podatnika, w przypadku braku sprzedaży opodatkowanej, urząd skarbowy dokona zwrotu podatku naliczonego w terminie 60 dni, jeżeli podatnik złoży w urzędzie skarbowym zabezpieczenie majątkowe w kwocie odpowiadającej wysokości wnioskowanego zwrotu podatku. Zabezpieczenie majątkowe zostaje zwolnione w dniu następującym po dniu, w którym upływa termin 180 dni od dnia złożenia deklaracji podatkowej, w której wykazana była kwota zwrotu podatku.
Nadwyżka podatku VAT na zabezpieczenie
Zabezpieczenie może być złożone w formie:
|
Zabezpieczenie o równowartości nieprzekraczającej 1000 euro może być złożone w formie weksla. Przeliczenia kwoty wyrażonej w euro należy dokonać według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na ostatni dzień roboczy okresu rozliczeniowego, którego dotyczy zwrot podatku, w zaokrągleniu do pełnych złotych.
Jeśli podatnik nie przedstawi zabezpieczenia w należytej formie, naczelnik ma prawo odmówić jego przyjęcia.
Odmowa przyjęcia zabezpieczenia
Naczelnik może odmówić przyjęcia zabezpieczenia jeszcze w dwóch innych przypadkach. A mianowicie jeśli stwierdzi, że:
|
Zabezpieczenie majątkowe będzie zwalniane z urzędu w dniu następującym po dniu:
-
zakończenia przez organ podatkowy weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanego w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej lub postępowania kontrolnego na podstawie przepisów o kontroli skarbowej;
-
w którym upłynęło 180 dni od dnia złożenia deklaracji podatkowej, w której była wykazana kwota zwrotu podatku.
Zwrot VAT w terminie 180 dni od dnia złożenia deklaracji jest niezwykle długi i przez to mało opłacalny podatkowo. Dlatego skumulowany podatek naliczony, odliczony w okresie, w którym podatnik nie wykonywał czynności opodatkowanych, lepiej rozliczyć w kolejnych miesiącach poprzez obniżenie podatku należnego od dokonanej sprzedaży. Zapobiegnie to sytuacji, w której podatnik będzie czekał na zwrot VAT pół roku, a w tym czasie będzie płacił VAT za okresy rozliczeniowe następujące po okresie, za który wystąpił z wnioskiem o zwrot podatku.
Wnioskowanie o zwrot VAT w terminie 180 dni od dnia złożenia deklaracji VAT będzie opłacalne wówczas, gdy kwota podatku naliczonego odliczonego w okresie braku sprzedaży jest tak wysoka, że przedsiębiorca nie przewiduje jej całkowitego rozliczenia w ciągu kolejnych miesięcy. W takiej sytuacji powinien on rozważyć przeniesienie kwoty podatku naliczonego na kolejne okresy rozliczeniowe w części, która miałaby pokryć przyszłe zobowiązania w VAT, natomiast w pozostałej części złożyć wniosek o zwrot w terminie 180 dni.
Zaliczenie nadwyżki podatku VAT na poczet innych podatków
Sposobem na wcześniejsze odzyskanie kwoty podatku jest również zaliczenie nadwyżki na poczet innych zobowiązań podatkowych. Wówczas, zgodnie z art. 76b Ordynacji podatkowej, zaliczenie to następuje z dniem złożenia deklaracji, w której wykazany jest zwrot podatku. Zaliczenie kwoty zwrotu podatku na poczet bieżącego zobowiązania podatkowego np. w podatku dochodowym, skutkuje tym, że zwrot podatku w części zaliczonej na poczet zobowiązań podatkowych następuje niezwłocznie, bez konieczności oczekiwania w terminie 180, 60 czy 25 dni.
Możliwość zaliczenia nadwyżki podatku VAT na zobowiązania w podatku dochodowym potwierdzają organy podatkowe, czego przykładem może być pismo Dyrektor Izby Skarbowej w Białymstoku, nr PNI-2/825-23/MSi/06 z 11 sierpnia 2006 r., w którym możemy przeczytać:
(…) Dyspozycja art. 76 § 1 ustawy ordynacja podatkowa dotyczy jednak ogólnie zaległości podatkowych i bieżących zobowiązań. Żaden przepis prawa nie ogranicza możliwości dokonania zaliczenia w przypadku zaistnienia przesłanek z art. 76 Ordynacji. Przepis ten nakłada na organy obowiązek zaliczenia znanej mu nadpłaty na znaną mu zaległość, nie nakłada natomiast obowiązku poszukiwania innych istniejących zaległości. W przypadku, jednak gdy z prośbą o zaliczenie zwraca się podatnik i przedstawia dane dotyczące wysokości zobowiązania bieżącego i dane organu podatkowego w którym ono widnieje należy stwierdzić, że występują przesłanki do zaliczenia. Jeżeli urząd skarbowy, w którym istnieje zobowiązanie potwierdzi ten fakt, to należy uznać, że brak jest przeszkód prawnych do zaliczenia zwrotu VAT (w tej sytuacji) na poczet wskazanego zobowiązania bieżącego. Zaliczenie takie nie będzie działaniem na szkodę ani podatnika, ani Skarbu Państwa.
W przedstawionym stanie faktycznym należy przyjąć, że zaliczenie zwrotu podatku od towarów i usług na poczet zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych winno nastąpić zgodnie z art. treścią art. 76b Ordynacji podatkowej, tj. z dniem złożenia deklaracji wykazującej zwrot podatku (…).
