0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Długoterminowe aktywa finansowe - czym są?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Długoterminowe aktywa finansowe stanowią jedną ze składowych inwestycji długoterminowych, które zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 17 ustawy o rachunkowości (Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591 ze zm. - dalej UoR) określane są jako aktywa posiadane przez jednostkę w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) lub innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej, a w szczególności aktywa finansowe oraz te nieruchomości i wartości niematerialne i prawne, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz są posiadane przez nią w celu osiągnięcia tych korzyści.

Długoterminowe aktywa finansowe cechuje dwojaki charakter:

  • udziałowy - polegający na udostępnieniu kapitału w zamian za prawo do własności podmiotu i udział w jego dochodach w oparciu o wyemitowane instrumenty finansowe,
  • wierzycielski - polegający na długookresowym udostępnieniu innym jednostkom środków finansowych w zamian za określone w umowie korzyści.

Charakterystyka długoterminowych aktywów finansowych

Z definicji do długoterminowych aktywów finansowych zalicza się aktywa płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w okresie przekraczającym 12 miesięcy od dnia bilansowego. Uwzględniając postanowienia art. 49 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, długoterminowe aktywa finansowe mogą występować jedynie w samorządowych jednostkach budżetowych obsługujących jednostki samorządu terytorialnego, czyli w urzędach oraz organach władzy publicznej.

Długoterminowe aktywa finansowe - wycena

Wycena akcji lub udziałów w jednostkach podporządkowanych oraz innych długoterminowych aktywów następuje zgodnie z ustawą o rachunkowości. Zgodnie z art. 35 ust. 1 UoR nabyte lub powstałe aktywa finansowe ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich nabycia albo powstania, według ceny nabycia albo ceny zakupu, jeżeli koszty przeprowadzenia i rozliczenia transakcji nie są istotne. Za cenę nabycia uznaje się wartość wydatku związanego z zakupem aktywów finansowych powiększoną o poniesione przez nabywcę opłaty np. skarbowe. Do ceny tej nie zalicza się jednakże wydatków poniesionych na przeprowadzenie np. analiz eksperckich w celu wykazania opłacalności inwestowania w dane przedsięwzięcie.

W przypadku pozostałych udziałów i akcji, innych papierów wartościowych i pożyczek wyceny dokonuje się według przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. nr 149, poz. 1674 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem o instrumentach finansowych. Jeżeli sprawozdanie finansowe nie podlega badaniu, wówczas można wszystkie długoterminowe aktywa finansowe wyceniać zgodnie z ustawą o rachunkowości.

Na dzień bilansowy aktywa finansowe wykazuje się według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości lub według wartości godziwej. Odpisy aktualizujące wartość aktywów finansowych traktowane są jako koszty lub przychody finansowe.

Ujęcie w księgach rachunkowych

Długoterminowe aktywa finansowe ewidencjonuje się na koncie 03 "Długoterminowe aktywa finansowe", gdzie po stronie Wn ujmuje się zwiększenia, a po stronie Ma – zmniejszenia stanu długoterminowych aktywów finansowych. Do konta 030 należy prowadzić ewidencję szczegółową, która powinna zapewnić ustalenie wartości poszczególnych składników aktywów. Przychody ze zbycia inwestycji zaliczonych do aktywów finansowych ujmuje się w księgach rachunkowych po stronie Ma konta 75-0 "Przychody finansowe", a koszty z tym związane po stronie Wn konta 75-1 "Koszty finansowe". Natomiast do ewidencji odpisów aktualizujących długoterminowe aktywa finansowe służy konto 035 „Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe”.

Prezentacja w bilansie (zgodnie z ustawą o rachunkowości)

Długoterminowe aktywa finansowe prezentowane są w bilansie w pozycji A.IV.3 z podziałem na aktywa w jednostkach powiązanych i w pozostałych jednostkach z rozbiciem na:

  • udziały lub akcje,
  • inne papiery wartościowe,
  • udzielone pożyczki,
  • inne długoterminowe aktywa finansowe.

Udziały i akcje dla posiadających je inwestorów stanowią lokatę kapitału, a zarazem dają im prawo kontrolowania lub co najmniej wywierania wpływu na politykę finansową jednostki będącej ich emitentem. Inwestorami (wspólnikami bądź akcjonariuszami) mogą zostać zarówno jednostki powiązane, jak i pozostałe zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych lub będących członkami spółdzielni posiadającymi nabyte w tych jednostkach udziały.

Do grupy tej nie zalicza się udziałów i akcji własnych jednostki sporządzającej bilans, ale także udziałów i akcji jednostki dominującej, posiadanych przez jednostkę zależną, które wykazywane są w pasywach jako “Udziały i akcje własne”

Inne papiery wartościowe to zazwyczaj tzw. dłużne papiery wartościowe, które są płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia po 12 miesiącach od dnia bilansowego. Każda odmiana dłużnego papieru wartościowego z definicji stanowi formę pożyczki zaciągniętej przez emitenta tego papieru od nabywcy i podlega spłacie wraz z dyskontem (różnicą pomiędzy wartością nominalną a niższą od niej ceną nabycia) w określonym z góry czasie i wielkości dyskonta. Inne papiery wartościowe obejmują m.in. obligacje, bony komercyjne, listy zastawne, skrypty dłużne, certyfikaty zastawne, jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych oraz inne podobne nieposiadające terminu wymagalności lub też o terminie wymagalności późniejszym niż rok od dnia bilansowego.

Udzielone pożyczki są to pożyczki pieniężne udzielone kontrahentom, które wycenia się i wykazuje w bilansie w kwocie wymaganej zapłaty z zachowaniem zasady ostrożności (art. 28 ust. 1 pkt. 7 UoR). Oznacza to, iż wartość udzielonej pożyczki podwyższa się o należne jednostce, zgodnie z umową, odsetki. Jeżeli natomiast spłata pożyczki następuje w ratach, to jako pożyczkę długoterminową wykazuje się jedynie tę część rat pożyczki, która podlegać będzie spłacie w następnym roku obrotowym po dniu bilansowym.

Inne długoterminowe aktywa finansowe obejmują wszystkie pozostałe długoterminowe aktywa finansowe, które nie zostały wykazane w powyższych pozycjach. Zaliczamy do nich m.in. długoterminowe lokaty bankowe, bony oszczędnościowe, certyfikaty depozytowe, należności z tytułu leasingu finansowego, pod warunkiem że ich realizacja nastąpi nie wcześniej niż po 12 miesiącach od dnia bilansowego.

Prezentacja w rachunku zysków i strat

W rachunku zysków i strat (zarówno w wariancie porównawczym, jak i kalkulacyjnym) wykazuje się jedynie wynik finansowy uzyskany ze sprzedaży długoterminowych aktywów finansowych. Oznacza to, że pomimo odrębnych zapisów na kontach 75-0 "Przychody finansowe" i 75-1 "Koszty finansowe” w sprawozdaniu wykazywana jest różnica (per saldo) wynikająca ze wskazanych kont.

Odpowiednio “Zysk ze zbycia inwestycji” wykazywany jest w wierszu:

  • G.III. - wariant porównawczy,
  • J.III. - wariant kalkulacyjny.

Natomiast “Strata ze zbycia inwestycji” wykazywana jest w wierszu:

  • H.III. - wariant porównawczy,
  • K.III. - wariant kalkulacyjny.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów