Wraz z wprowadzeniem Polskiego Ładu w 2022 roku zmieniły się zasady rozliczania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców. Aktualnie, jeśli stosują jako formę opodatkowania podatek liniowy, mają możliwość zaliczenia części zapłaconej składki zdrowotnej do kosztów uzyskania przychodów, jednak muszą pamiętać o obowiązującym limicie na dany rok. Przedsiębiorcy opodatkowani podatkiem liniowym prowadzący księgi rachunkowe muszą zadbać nie tylko o zachowanie limitu ujęcia składki zdrowotnej w kosztach podatkowych, lecz także właściwe rozliczenie składki zdrowotnej dla celów bilansowych. Pytanie brzmi, jak bilansowo rozliczyć składkę zdrowotną? Odpowiedź znajdziesz w poniższym artykule!
Nowy limit kosztowy składki zdrowotnej w 2025 roku
W 2025 roku limit składki zdrowotnej możliwej do zaliczenia do kosztów podatkowych przy opodatkowaniu podatkiem liniowym uległ zmianie w porównaniu do lat wcześniejszych. Jak stanowi art. 30c ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przedsiębiorcy, którzy jako formę opodatkowania wybrali podatek liniowy, mogą pomniejszyć dochód o składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w roku podatkowym na podstawie Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych:
- z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej zgodnie z ust. 1,
- za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym – w sposób określony w ust. 1
– przy czym łączna wysokość tych składek zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów lub odliczonych od dochodu nie może przekroczyć w roku podatkowym 8700 zł. Kwota ta jest corocznie waloryzowana, w 2025 roku wynosi ona 12 900 zł (Mon. Pol. z 2024 r. poz. 1084).
Oznacza to, że maksymalna kwota zapłaconej składki zdrowotnej, którą przedsiębiorcy opodatkowani podatkiem liniowym mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w 2025 roku, wynosi 12 900 zł.
Jak bilansowo rozliczyć składkę zdrowotną przedsiębiorcy opodatkowanego podatkiem liniowym w księgach rachunkowych?
Właściciel firmy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą jako osoba fizyczna może regulować składki na ubezpieczenie zdrowotne z firmowego rachunku bankowego. W przypadku, gdy prowadzi księgi rachunkowe, należy pamiętać o odpowiednim bilansowym ujęciu tych składek. Naliczone składki zdrowotne w przedsiębiorstwie osoby fizycznej ujmuje się na koncie rozrachunkowym z właścicielem. Do ewidencji rozrachunków z właścicielem wykorzystywane jest konto 242 „Rozrachunki z właścicielem”. Ze względu jednak na zróżnicowany charakter możliwych operacji warto wprowadzić szczegółową analitykę uwzględniającą różne tytuły rozrachunków z przedsiębiorcą. W przypadku rozrachunków z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne może to być konto analityczne „Rozrachunki z właścicielem z tytułu składek zdrowotnych”.
Naliczenie składki zdrowotnej przedsiębiorcy opodatkowanego podatkiem liniowym w księgach rachunkowych można ująć na podstawie PK „Polecenie księgowania” zapisem:
- Wn konto 242 „Rozrachunki z właścicielem” (w analityce: Rozrachunki z właścicielem z tytułu składek zdrowotnych),
- Ma konto 223 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z ZUS).
Zapłatę składki zdrowotnej księguje się na podstawie wyciągu bankowego zapisem:
- Wn konto 223 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z ZUS),
- Ma konto 130 „Rachunek bieżący”.
W zakresie zaliczenia zapłaconej składki zdrowotnej przedsiębiorcy opodatkowanego podatkiem liniowym do kosztów podatkowych obowiązuje limit, który w 2025 roku wynosi 12 900 zł rocznie. Składki na ubezpieczenie zdrowotne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (w ramach obowiązującego limitu), kwalifikowane są jako koszty bilansowe podstawowej działalności operacyjnej, przy czym ujęciu w kosztach bilansowych podlega wyłącznie kwota składek zdrowotnych do wysokości obowiązującego limitu wyznaczającego koszt podatkowy. Składki na ubezpieczenie zdrowotne zakwalifikowane do kosztów bilansowych księguje się na podstawie PK na koncie 409 „Pozostałe koszty rodzajowe” (w analityce: Składki na ubezpieczenie zdrowotne właściciela) zapisem:
- Wn konto 409 „Pozostałe koszty rodzajowe” (w analityce: Składki na ubezpieczenie zdrowotne właściciela),
- Ma konto 242 „Rozrachunki z właścicielem” (w analityce: Rozrachunki z właścicielem z tytułu składek zdrowotnych).
Nadwyżka ponad limit pozostaje w księgach jako rozrachunek z właścicielem, bez ujęcia w kosztach bilansowych. W praktyce przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą zazwyczaj nie dokonuje zwrotu środków pieniężnych z tytułu uregulowanych z rachunku firmowego składek na ubezpieczenie zdrowotne, co oznacza, że są one trwale wycofane z przedsiębiorstwa. W takiej sytuacji zaleca się ich kwotę przeksięgować na dzień bilansowy na konto 800 „Kapitał właściciela”.
Przykład 1.
Pan Andrzej prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą jako osoba fizyczna, opodatkowuje swoje dochody podatkiem liniowym oraz prowadzi księgi rachunkowe. Składki zdrowotne reguluje z firmowego rachunku bankowego. W styczniu 2025 roku zapłacił składkę zdrowotną w wysokości kwotę 14 200 zł. Zgodnie z obowiązującym limitem do kosztów uzyskania przychodów może zaliczyć maksymalnie 12 900 zł, natomiast pozostała kwota 1300 zł nie stanowi kosztu podatkowego. W jaki sposób rozliczyć bilansowo składkę zdrowotną przedsiębiorcy opodatkowanego podatkiem liniowym?
Dla celów bilansowego rozliczenia składki zdrowotnej pan Andrzej musi wziąć pod uwagę obowiązujący limit podatkowy. Skoro przedsiębiorca zapłacił z rachunku firmowego 14 200 zł tytułem składki zdrowotnej, to zgodnie z obowiązującym limitem do kosztów uzyskania przychodów może zaliczyć maksymalnie 12 900 zł. Oznacza to, że kwota 1300 zł nie stanowi kosztu podatkowego, nie jest również kwalifikowana jako koszt bilansowy, choć nadal pozostaje elementem rozrachunków z właścicielem. Przedstawiamy ujęcie składki zdrowotnej w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa prowadzonego przez pana Andrzeja stosującego jako formę opodatkowania podatek liniowy:
Naliczenie składki zdrowotnej – ujęcie w księgach rachunkowych na podstawie PK „Polecenie księgowania zapisem”:
- Wn konto 242 „Rozrachunki z właścicielem” (w analityce: Rozrachunki z właścicielem z tytułu składek zdrowotnych) – kwota 14 200 zł,
- Ma konto 223 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z ZUS) – kwota 14 200 zł.
Następnie na podstawie wyciągu bankowego zapłatę składki zdrowotnej księguje się zapisem:
- Wn konto 223 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z ZUS) – kwota 14 200 zł,
- Ma konto 130 „Rachunek bieżący” – 14 200 zł.
W części odpowiadającej limitowi kosztów podatkowych, czyli 12 900 zł, składka zdrowotna podlega ujęciu bilansowo w kosztach podstawowej działalności operacyjnej. PK zaliczenie składki zdrowotnej do kosztów bilansowych do wysokości obowiązującego limitu (w 2025 roku do limitu 12 900 zł):
- Wn konto 409 „Pozostałe koszty rodzajowe” (w analityce: Składki na ubezpieczenie zdrowotne właściciela) – kwota 12 900 zł,
- Ma konto 242 „Rozrachunki z właścicielem” (w analityce: Rozrachunki z właścicielem z tytułu składek zdrowotnych) – kwota 12 900 zł.
Nadwyżka ponad limit pozostaje jako rozrachunek z właścicielem, bez ujęcia w kosztach bilansowych.
