Jak ogłosić upadłość jednoosobowej działalności gospodarczej?

Upadłość jest kojarzona zazwyczaj z przedsiębiorstwami, choć może dotyczyć również konsumentów. Czy upadłość jednoosobowej działalności gospodarczej jest możliwa?

Czym jest upadłość?

Upadłość jest rozumiana najczęściej jako definitywne zakończenie określonej działalności gospodarczej. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest najczęściej bankructwo. Upadłość wiąże się z koniecznością likwidacji firmy, spłaty istniejących zobowiązań, a także zwolnieniem wszystkich pracowników. Upadłość w polskim systemie prawnym może być ogłoszona nie tylko względem podmiotów gospodarczych, ale także konsumentów. W tym drugim przypadku ogłoszenie upadłości pozwala niejako na rozpoczęcie nowego etapu w życiu, tym razem bez zobowiązań lub z ich ograniczoną liczbą. Tego rodzaju upadłość jest jednak co do zasady przeznaczona dla osób fizycznych, które nie prowadziły nigdy działalności gospodarczej.

Ogłoszenie upadłości dłużnika nie oznacza, że zawsze dochodzi do wymazania zobowiązań upadłego. W części przypadków rzeczywiście tak się dzieje, choć dopuszczalna jest możliwość spłaty wierzycieli choćby z częściowo pozostawionego majątku dłużnika. To, w jaki sposób zostanie przeprowadzona upadłość danego podmiotu, zależy od okoliczności danej sprawy, a w szczególności od wysokości istniejącego zadłużenia oraz ostatecznego rozstrzygnięcia sądu.

Upadłość jednoosobowej działalności gospodarczej

Jednoosobowa działalność gospodarczą jest jedną z form prowadzenia biznesu. Wymaga ona uzyskania wpisu do CEIDG, dzięki któremu przedsiębiorca może legalnie funkcjonować w obrocie prawno-gospodarczym. Zgodnie z obowiązującymi przepisami tego rodzaju przedsiębiorcy mogą wnioskować o ogłoszenie swojej upadłości. Aby było to w ogóle możliwe, konieczne jest spełnienie warunków wskazanych w art. 11 ust. 1 i 1a Ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku – Prawo upadłościowe. Zgodnie z powyższą regulacją dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w ich wykonaniu przekracza 3 miesiące. Dodatkowo warto podkreślić, że dłużnik musi mieć co najmniej 2 wierzycieli, wobec których nie reguluje zobowiązań. Występowanie tylko 1 wierzyciela przekreśla szansę na ogłoszenie upadłości, ponieważ sądy w takich przypadkach odrzucają wnioski dłużników.

Ogłoszenie upadłości przy prowadzeniu jednoosobowej działalności gospodarczej możemy sprowadzić do 4 podstawowych kroków:

1. stwierdzenia stanu pozwalającego na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, tj. niewypłacalności przedsiębiorcy;
2. złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości do właściwego sądu gospodarczego;
3. przejścia przez odpowiednią procedurę sądową, wliczając w to postępowanie likwidacyjne;
4. przejścia przez postępowanie pod nadzorem syndyka, który ustala zasady przejęcia, zabezpieczenia i zarządu majątkiem upadłego.

Wniosek o ogłoszenie upadłości JDG

Jeśli przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą stwierdzi, że nie jest już dłużej w stanie regulować swoich zobowiązań, powinien jak najszybciej złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Powinno to nastąpić w ciągu 30 dni od wejścia w tzw. stan niewypłacalności. Praktyka pokazuje, że wnioski składane po upływie powyższego terminu nie są odrzucane przez sądy, aczkolwiek dłużnicy nie powinni zwlekać z zainicjowaniem procedury sądowej. Warto także doprecyzować, że jeśli jednak doszło do ustanowienia zarządu sukcesyjnego, a podstawa do ogłoszenia upadłości wystąpiła przed ustanowieniem tego zarządu, termin do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości biegnie od dnia, w którym został ustanowiony zarząd sukcesyjny.

Wniosek o ogłoszenie upadłości składa się do sądu rejonowego, wydziału gospodarczego właściwego ze względu na siedzibę przedsiębiorcy. Wniosek musi spełniać wszystkie wymogi pisma procesowego, odnajdziemy je w treści art. 126 oraz 1261 Kodeksu postępowania cywilnego. Niezależnie od tego musi zawierać:

• imię i nazwisko dłużnika albo jego nazwę, numer PESEL, a w przypadku ich braku – inne dane umożliwiające jednoznaczną identyfikację dłużnika;
• miejsce zamieszkania dłużnika albo jego siedzibę i adres;
• miejsce, w którym znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika;
• wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie;
• informację, czy dłużnik jest uczestnikiem podlegającego prawu polskiemu lub prawu innego państwa członkowskiego systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych w rozumieniu ustawy o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami lub niebędącym uczestnikiem podmiotem prowadzącym system interoperacyjny w rozumieniu tej ustawy – przy czym informacji tej nie podaje się, jeśli wniosek o ogłoszenie upadłości zgłasza wierzyciel;
• informację, czy dłużnik jest spółką publiczną w rozumieniu przepisów ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych;
• uprawdopodobnienie wierzytelności – w przypadku gdy wniosek o ogłoszenie upadłości zgłasza wierzyciel.

Wniosek o ogłoszenie upadłości podlega opłacie sądowej w kwocie 1000 zł. Przedsiębiorca musi pamiętać, aby dołączyć do niego nie tylko dowód uiszczenia powyższej opłaty, ale także następujące dokumenty:

• aktualny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;
• bilans sporządzony przez dłużnika dla celów postępowania – na dzień przypadający w okresie 30 dni przed dniem złożenia wniosku;
• dokumenty potwierdzające stan niewypłacalności dłużnika, np. niezapłacone faktury, wezwania do zapłaty, korespondencja z wierzycielami;
• spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty, a także listę zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na jego majątku wraz z datami ich ustanowienia;
• oświadczenie o spłatach wierzytelności lub innych długów dokonanych w terminie 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku;
• spis podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika wraz z adresami, z określeniem wierzytelności, daty ich powstania i terminów zapłaty;
• wykaz tytułów egzekucyjnych oraz tytułów wykonawczych wystawionych przeciwko dłużnikowi;
• informację o postępowaniach dotyczących ustanowienia na majątku dłużnika hipotek, zastawów, zastawów rejestrowych, zastawów skarbowych i hipotek morskich oraz innych obciążeń podlegających wpisowi w księdze wieczystej lub w rejestrach, jak również o prowadzonych innych postępowaniach sądowych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych oraz przed sądami polubownymi dotyczących majątku dłużnika;
• informację o miejscu zamieszkania reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni;
• informację, czy dłużnik w 1 z 2 ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie 250 lub więcej pracowników lub osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych przekraczający równowartość w zł 50 mln euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat przekroczyły równowartość w zł 43 mln euro.

W przypadku gdy dłużnik nie jest w stanie dołączyć do wniosku któregoś z ww. dokumentów, powinien podać przyczyny ich braku oraz je uprawdopodobnić.

Podsumowanie

Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobowe działalności gospodarcze mają prawo, a w zasadzie obowiązek wnioskować o ogłoszenie upadłości w sytuacji, gdy staną się niewypłacalni. W tym celu niezbędne staje się złożenie wniosku do właściwego sądu rejonowego, wydziału gospodarczego oraz przedłożenie niezbędnej dokumentacji potwierdzającej kondycję finansową przedsiębiorcy i stan jego zadłużenia.