Spółki to bardzo popularna forma prowadzenia działalności gospodarczej. Najczęściej prowadzą działalność gospodarczą na większą skalę. W spółkach udziałowcy i akcjonariusze nie zawsze prowadzą ich sprawy. W takim przypadku dochodem z zaangażowanego kapitału jest w nich wypłacana dywidenda. Jak opodatkować zaliczki na poczet dywidendy w spółce?
Opodatkowanie dywidendy
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej: ustawa o PIT – za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym również:
-
dywidendy z akcji złożonych przez członków pracowniczych funduszy emerytalnych na rachunkach ilościowych;
-
oprocentowanie udziałów członkowskich z nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) w spółdzielniach;
-
podział majątku likwidowanej osoby prawnej lub spółki;
-
wartość dokonanych na rzecz wspólników spółek, nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, określoną według zasad wynikających z art. 11 ust. 2–2b.
Uszczegółowieniem powołanego wyżej przepisu jest art. 24 ust. 5 ustawy o PIT, zgodnie z którym dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału.
Wypłaty zaliczki na poczet dywidendy
Na wstępie zaznaczyć należy, że zgodnie z art. 194 Kodeksu spółek handlowych umowa spółki może upoważniać zarząd do wypłaty wspólnikom zaliczki na poczet dywidendy za rok obrotowy, jeżeli spółka posiada środki wystarczające na wypłatę. Może ona wypłacić zaliczkę na poczet przewidywanej dywidendy, jeżeli jej zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy wykazuje zysk.
Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że z uwagi na okoliczność, iż przepisy Kodeksu spółek handlowych przewidują możliwość podjęcia przez zarząd spółki z o.o. decyzji o wypłacie zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy (przy spełnieniu określonych warunków), taka zaliczka na poczet dywidendy stanowi w chwili wypłaty definitywne przysporzenie podmiotu, który ją otrzymuje.
Jak wynika z regulacji Kodeksu spółek handlowych, zwrotu zaliczki spółka może domagać się jedynie w ściśle określonych przypadkach, mianowicie wówczas, kiedy wspólnik otrzymał wypłatę wbrew przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki. W pozostałych przypadkach co do zasady spółka nie ma takich uprawnień. To zaś oznacza, że z chwilą podjęcia przez zarząd uchwały o przeznaczeniu zysku na wypłatę zaliczki na poczet dywidendy, zysk, który będzie przeznaczony na tę wypłatę, będzie podlegał opodatkowaniu. Należy dokonać wpłaty zaliczki na podatek.
Tym samym zaliczka na poczet dywidendy, z uwagi na jej definitywny charakter, będzie opodatkowana analogicznie do przychodu z tytułu dywidendy stanowiącej źródło przychodów z art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy o PIT.
Przykład 1.
Spółka w poprzednim roku miała 1 000 000 zł zysku. Ma ona trzech udziałowców. Jej zarząd jest jednoosobowy. Podjął on uchwałę o wypłacie zaliczki na dywidendę. Czy zarząd jednoosobowy może podjąć taką uchwałę bez konsultacji z udziałowcami?
Decyzja o wypłacie zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy należy do zarządu. Tym samym w przypadku, gdy jest jednoosobowy, wystarczające jest oświadczenie jedynego członka. W takim przypadku nie musi on swojej decyzji skonsultować z udziałowcami.
Podsumowując, aby można było dokonać wypłaty zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy za dany rok obrotowy, trzeba spełnić poniższe warunki:
-
umowa spółki musi zawierać upoważnienie dla zarządu do wypłaty wspólnikom zaliczek na poczet dywidendy;
-
spółka musi posiadać środki finansowe, które pozwalają na wypłatę zaliczek na poczet dywidendy;
-
sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy musi być zatwierdzone;
-
w sprawozdaniu finansowym za poprzedni rok obrotowy wykazano zysk;
-
w spółce, od końca poprzedniego roku obrotowego do dnia podjęcia przez zarząd uchwały o wypłacie zaliczek na poczet dywidendy, winien występować zysk.
Opodatkowanie zaliczki na poczet dywidendy
Od przychodów z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobiera się 19-procentowy zryczałtowany podatek dochodowy.
Zgodnie z art. 30a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zryczałtowany podatek pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania.
W przypadku zaliczki na poczet przyszłej dywidendy zaliczkę na podatek pobiera płatnik.
Przykład 2.
Zarząd spółki z o.o. podjął uchwałę o wypłacie zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy. Udziałowcami spółki są osoby fizyczne. Czy zaliczka winna być pomniejszona o podatek?
Tak w tym przypadku wypłata następuje w kwocie netto. Zaliczki na poczet podatku dochodowego w wysokości 19% pobiera spółka. Tym samym to ona jest płatnikiem podatku.
Przypomnijmy, że zgodnie z dyspozycją art. 42 ust. 1 ww. ustawy o PIT płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) – na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.
Na zakończenie należy podkreślić, że zgodnie z art. 46 ust. 3 ustawy o rachunkowości, jeżeli w myśl odrębnych przepisów w ciągu roku dokonywane są odpisy z wyniku finansowego bieżącego roku obrotowego, to należy je wykazać ze znakiem ujemnym w odrębnej pozycji pasywów „Kapitał (fundusz) własny”, w pozycji „Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)”. W ten sposób więc ewidencjonujemy zaliczki na dywidendę.
Podsumowując, wypłata zaliczek na poczet przyszłej dywidendy jest powszechną praktyką. W przypadku wypłat udziałowcy lub akcjonariusze uzyskują dochód w ciągu roku. Takie rozwiązanie jest więc niezwykle korzystne. W przypadku zaliczek na poczet przyszłej dywidendy musimy pamiętać, że są one opodatkowane podatkiem w wysokości 19%.
