Polityka fiskalna naszego kraju wspiera firmy innowacyjne. Ustawodawca zauważył, że tylko innowacyjna gospodarka może sprostać przyszłym wyzwaniom. Jedną z form wspierania innowacyjności jest ulga B+R. Daje ona duże korzyści podatkowe i znacząco zmniejsza opodatkowanie. W związku z tym coraz więcej przedsiębiorców z niej korzysta. Mimo że ulga funkcjonuje już kilka lat, nadal sprawia wiele problemów podatnikom. Sprawdźmy, jak rozliczana jest korekta kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi B+R.
Zasady rozliczania ulgi B+R
Regulacje dotyczące ulgi B+R znajdują się w art. 4a pkt 26–28, art. 9 ust. 1b oraz art. 18d–18e ustawy o CIT (przepisy analogiczne znajdziemy także w ustawie o PIT).
W praktyce ulga polega na odliczaniu od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działalność B+R (tzw. koszty kwalifikowane), zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.
Kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekraczać kwoty dochodu uzyskanego z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych. Ulgi nie rozliczamy od dochodów z zysków kapitałowych.
W sytuacji, gdy u podatnika wystąpi za rok podatkowy strata albo gdy wielkość dochodu jest niższa od kwoty przysługujących odliczeń, odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – dokonuje się w zeznaniach za kolejnych sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.
Koszty kwalifikowane
Podatnicy chcący skorzystać z ulgi muszą przede wszystkim wiedzieć, jakie koszty zaliczą do tzw. kosztów kwalifikowanych. Będą to koszty:
-
wynagrodzenia pracowników w części związanej z działalnością B+R oraz związane z nimi składki na ubezpieczenia społeczne;
-
wynagrodzenia z tytułu umów zlecenia lub o dzieło w części związanej z działalnością B+R oraz związane z nimi składki na ubezpieczenia społeczne;
-
nabycie sprzętu specjalistycznego (który nie jest środkiem trwałym) oraz materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością B+R;
-
ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, świadczone lub wykonywane na podstawie umowy przez podmioty, o których mowa w przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce, a także nabycie od nich wyników prowadzonych przez nich badań naukowych na potrzeby działalności B+R;
-
odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności B+R, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym z podatnikiem;
-
nabycie usługi wykorzystania aparatury naukowo-badawczej wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności B+R, jeżeli zakup usługi nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym z podatnikiem;
-
wskazane koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy lub prawa z rejestracji wzoru przemysłowego;
-
odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności B+R, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali, które są odrębną własnością (z zastrzeżeniem centrów badawczo-rozwojowych).
Korekty kosztów uzyskania przychodów
W myśl art. 15 ust. 4i ustawy o CIT, jeżeli korekta kosztu uzyskania przychodów, w tym odpisu amortyzacyjnego, nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, dokonuje się jej poprzez zmniejszenie lub zwiększenie kosztów uzyskania przychodów poniesionych w okresie rozliczeniowym, w którym została otrzymana faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty. Powyższa regulacja wskazuje na zasadę, według której należy dokonywać korekty kosztów uzyskania przychodów. Tym samym korekty dokonujemy w wielu przypadkach na bieżąco. W praktyce nie musimy poprawiać już dokonanych rozliczeń podatkowych.
Takie rozwiązanie powoduje, że nie musimy dokonywać korekty wcześniej złożonych zeznań podatkowych.
Korekta kosztów kwalifikowanych
Jak to wyżej wykazaliśmy, w praktyce gospodarczej często mamy do czynienia z korektą kosztów. Automatycznie ma ona wpływ na wielkość kosztów kwalifikowanych.
Podatnicy zastanawiają się, jak w takim przypadku rozliczyć ulgę B+R.
Przykład 1.
Podatnik prowadzi działalność badawczo-rozwojową i korzysta z ulgi B+R. Związany z nią koszt został skorygowany. Korekta była związana z oczywistą omyłką. Faktura korygująca zmniejszała koszt. Czy w takim przypadku podatnik winien skorygować swoje rozliczenie podatkowe CIT-8 i CIT BR?
W tym przypadku podatnicy muszą ustalić moment rozliczania kosztów kwalifikowanych związanych z działalnością badawczo-rozwojową, gdy po rozliczeniu ulgi na badania i rozwój za dany okres podatnik otrzyma faktury korygujące in minus.
Przepisy dotyczące rozliczania ulgi B+R nie powinny zmieniać zasady wynikającej z art. 15 ust. 4 i ustawy o CIT, czyli korekty kosztów na bieżąco.
W przepisach dotyczących ulgi badawczo-rozwojowej brakuje jakichkolwiek regulacji dotyczących korygowania kosztów kwalifikowanych. W tej sytuacji w zakresie momentu korekty kosztów zastosowanie winny mieć powyższe zasady korygowania kosztów na bieżąco.
Mimo że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z „ulgą”, to nie powinna być ona interpretowana zawężająco.
Przypomnijmy, że linia orzecznicza sądów administracyjnych oraz piśmiennictwo zgodnie stwierdza, że przepisy dotyczące ulg i zwolnień to wyjątek od zasady, jaką jest płacenie podatków. Należy wykładać je ściśle, stosując reguły wykładni językowej.
Tylko w uzasadnionych przypadkach dopuszcza się także korzystanie z innych niż językowa metoda wykładni, przy czym zastosowanie pozajęzykowych metod wykładni powinno zostać dostatecznie uzasadnione.
W tym przypadku, pomimo korekty, koszt kwalifikowany został podatnikowi zwrócony w jakiejkolwiek formie.
W przepisach podatkowych dotyczących ulgi B+R chodzi o wszelkiego rodzaju sytuacje, w których podatnik otrzymuje dofinansowanie (zwrot środków), które przeznacza na pokrycie kosztów kwalifikowanych, a nie o późniejsze korygowanie tych kosztów.
Tym samym okoliczność, że ustawodawca tej materii nie uregulował, nie może być przesłanką do przyjęcia rozwiązania niekorzystnego dla podatnika.
Podsumowując, korekta kosztów kwalifikowanych ujętych w ramach ulgi B+R, spowodowana nowymi zdarzeniami skutkującymi otrzymaniem faktur korygujących, powinna być ujmowana na bieżąco. Tym samym podatnik nie ma obowiązku dokonywać korekty wcześniej złożonego rozliczenia rocznego.