Fundacja rodzinna jako podmiot wyposażony w osobowość prawną podlega pod regulacje ustawy o CIT. Zasadniczo jednak korzysta ze zwolnienia od podatku (z zastrzeżeniem pewnych istotnych wyjątków). W związku z tym pojawia się pytanie o to, jakie deklaracje podatkowe składa fundacja rodzinna. Poniżej szersze wyjaśnienia na ten temat.
Fundacja rodzinna jako podatnik podatku CIT
Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej.
Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT zwalnia się od podatku fundację rodzinną.
Jednakże zgodnie z art. 6 ust. 6-7 ustawy o CIT zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 25, nie ma zastosowania do:
- podatku, o którym mowa w art. 24b (podatek od przychodów z budynków) i art. 24q,
- do działalności gospodarczej fundacji rodzinnej wykraczającej poza zakres określony w art. 5 Ustawy z dnia 26 stycznia 2023 roku o fundacji rodzinnej.
Dalej wskażmy, że stosownie do ww. art. 24q ust. 1 ustawy o CIT podatek dochodowy od przekazanego lub postawionego do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio:
- świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 Ustawy z dnia 26 stycznia 2023 roku o fundacji rodzinnej;
- mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej;
- świadczenia w postaci ukrytych zysków
– wynosi 15% podstawy opodatkowania.
Podatek, o którym mowa, podlega wpłacie na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym świadczenie lub mienie zostały przekazane lub postawione do dyspozycji (art. 24q ust. 6 ustawy o CIT).
Dalej należy zauważyć, że zgodnie z art. 24r ust. 1 ustawy o CIT w zakresie, w jakim fundacja rodzinna prowadzi działalność gospodarczą wykraczającą poza zakres określony w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej stawka podatku, o którym mowa w art. 19, wynosi 25% podstawy opodatkowania.
W powyższym przepisie chodzi zatem o opodatkowanie przychodów z działalności innej niż w zakresie:
zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
udzielania pożyczek:
- spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna ma udziały albo akcje,
- spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,
- beneficjentom;
obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile liczba produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu, stanowi co najmniej 50% tego produktu;
gospodarki leśnej.
Jakie deklaracje podatkowe składa fundacja rodzinna?
Odnosząc się do kwestii deklaracji podatkowych, należy wskazać, że zgodnie z art. 24s ustawy o CIT fundacja rodzinna jest obowiązana złożyć do urzędu skarbowego deklarację, według ustalonego wzoru CIT-8FR, o wysokości dochodu (przychodu) osiągniętego w roku podatkowym – w terminie do końca 3. miesiąca roku następnego.
Ww. deklaracja CIT-8FR obejmuje 2 rodzaje dochodów (przychodów):
- część C deklaracji obejmuje świadczenia, o których mowa w art. 24q ustawy o CIT i które są opodatkowane 15% podatkiem;
- część D deklaracji obejmuje informacje o wysokości osiągniętego dochodu podlegającego zwolnieniu z podatku dochodowego od osób prawnych na mocy art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT lub (poniesionej straty) w roku podatkowym, w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej, w zakresie określonym w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej.
W zakresie działalności zwolnionej fundacja rodzinna jest zobowiązana wykazać źródło, przychód, koszt, dochód lub stratę. Z uwagi na zwolnienie fundacja rodzinna nie musi od ustalonego dochodu obliczać podatku CIT.
Natomiast jeżeli fundacja rodzinna osiąga dochody z działalności wykraczającej poza dozwolony zakres, o którym mowa w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej, to w takim przypadku ma ona obowiązek złożenia deklaracji CIT-8 z załącznikiem CIT-F. Wynika to z treści art. 27 ust. 1da ustawy o CIT, gdzie podano, że przepis dotyczący obowiązku złożenia deklaracji rocznej PIT stosuje się do fundacji rodzinnej w zakresie nieobjętym zwolnieniem, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 25, z wyjątkiem wyłączenia określonego w art. 6 ust. 6.
Przykład 1.
Fundacja rodzinna w 2024 roku prowadziła działalność w zakresie gospodarki leśnej. Jednocześnie fundacja przez cały 2024 rok nabywała towary handlowe w celu dalszej odsprzedaży, co spowodowało powstanie zysku z tego tytułu. Jakie deklaracje podatkowe powinna w tym przypadku złożyć fundacja rodzinna? W zakresie gospodarki leśnej – dozwolonej na mocy art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej i jednocześnie zwolnionej od podatku na mocy art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT – fundacja powinna złożyć deklarację CIT-8FR. Natomiast w zakresie dochodu z działalności handlowej fundacja powinna złożyć deklarację CIT-8 z załącznikiem CIT-F oraz odprowadzić 25% podatek zgodnie z art. 24r ustawy o CIT.
Wymienione wyżej deklaracje fundacja rodzinna składa w terminie do końca 3. miesiąca roku następnego.
Podsumowując deklaracja CIT-8FR to deklaracja o wysokości osiągniętego dochodu (przychodu) i należnego podatku od przychodów fundacji rodzinnej i w tym zakresie należy wykazać dochód zwolniony od podatku na mocy art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT oraz dochód podlegający opodatkowaniu 15% CIT zgodnie z art. 24q ustawy o CIT.
Natomiast załącznik CIT-F to informacja o wysokości dochodu (przychodu) z działalności gospodarczej fundacji rodzinnej wykraczającej poza zakres określony w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej oraz 25% podatku dochodowego od osób prawnych nałożonego zgodnie z art. 24r ustawy o CIT.
