Inwestowanie w udziały zagranicznych spółek jest jedną z dozwolonych form działalności fundacji rodzinnej. Wątpliwości podatkowe pojawiają się jednak, gdy taka spółka spełnia kryteria, które klasyfikują ją jako zagraniczna jednostka kontrolowana (CFC). Kluczowe staje się wtedy pytanie o obowiązek zapłaty 19% podatku CIT od jej dochodów, co wyjaśniają najnowsze interpretacje fiskusa.
Zagraniczna jednostka kontrolowana (CFC) a podatek CIT
Definicja zagranicznej jednostki kontrolowanej jest bardzo obszerna. W tym zakresie jako przykład możemy wskazać osobę prawną niemającą siedziby na terenie Polski, w której polski podatnik (rezydent podatkowy CIT), samodzielnie lub wspólnie z podmiotami powiązanymi lub innymi podatnikami mającymi miejsce zamieszkania albo siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, posiada bezpośrednio lub pośrednio ponad 50% udziałów w kapitale lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do uczestnictwa w zysku lub sprawuje kontrolę faktyczną nad zagraniczną jednostką.
W myśl art. 24a ust. 1 ustawy o CIT podatek od dochodów zagranicznej jednostki kontrolowanej uzyskanych przez podatnika będącego polskim rezydentem podatkowym wynosi 19% podstawy opodatkowania.
Zgodnie z art. 24a ust. 13 ustawy o CIT podatnicy są obowiązani do prowadzenia rejestru zagranicznych jednostek. Stosownie natomiast do art. 24a ust. 13a ustawy o CIT podatnicy po zakończeniu roku podatkowego, nie później niż przed upływem terminu do złożenia zeznania o wysokości dochodu zagranicznej jednostki kontrolowanej osiągniętego w roku podatkowym, są obowiązani do zewidencjonowania zdarzeń zaistniałych w zagranicznej jednostce kontrolowanej w ewidencji odrębnej od ewidencji rachunkowej, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu, podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do określenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a-16m.
Warto też wskazać, że podstawą opodatkowania podatkiem od dochodów zagranicznej jednostki kontrolowanej (CFC), uregulowanym w przepisach art. 24a ustawy o CIT, jest dochód tej spółki pomniejszony m.in. o dywidendę wypłaconą przez CFC udziałowcowi (podatnikowi). Taka konstrukcja ma zapobiec podwójnemu opodatkowaniu zysków CFC na poziomie polskiego podatnika, tj. raz jako zysków CFC i po raz drugi jako przychodów z faktycznie otrzymanej dywidendy.
Fundacja rodzinna a zagraniczna jednostka kontrolowana
Następnie przejdźmy do wyjaśnienia kwestii związanej z dopuszczalnością posiadania przez fundację rodzinną udziałów w zagranicznej jednostce kontrolowanej.
Zgodnie z treścią ustawy o fundacji rodzinnej jest ona wyposażona w osobowość prawną, co oznacza, że jest podmiotem różnego rodzaju praw oraz obowiązków. Fundacja rodzinna co do zasady nie może wykonywać działalności gospodarczej z wyjątkiem czynności określonych w art. 5 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej. Zgodnie z tym przepisem fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 Ustawy z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców tylko w zakresie:
- zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
- najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
- przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
- nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
- udzielania pożyczek:
- spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,
- spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,
- beneficjentom;
- obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
- produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile liczba produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu;
- gospodarki leśnej.
Dochody zagranicznej jednostki kontrolowanej a zwolnienie z CIT
W kwestii przepisów podatkowych należy wskazać, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT zwalnia się od podatku fundację rodzinną.
Jak stanowi art. 6 ust. 6-7 ustawy o CIT zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 25, nie ma zastosowania do:
- podatku, o którym mowa w art. 24b (podatek od przychodów z budynków) i art. 24q (podatek od świadczenia lub mienia przekazanego lub postawionego do dyspozycji przez fundację rodzinną);
- do działalności gospodarczej fundacji rodzinnej wykraczającej poza zakres określony w art. 5 Ustawy z dnia 26 stycznia 2023 roku o fundacji rodzinnej.
Otrzymanie przez fundację rodzinną dochodu z tytułu dywidendy od spółki, spełniającej warunki uznania jej za zagraniczną jednostkę kontrolowaną w rozumieniu art. 24a ustawy o CIT, w związku z przysługującym fundacji udziałami w jej zysku, powstaje na skutek uczestnictwa fundacji rodzinnej w takiej spółce, a więc mieści się w zakresie dozwolonej działalności gospodarczej określonej w art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy o fundacji rodzinnej. Działalność inwestycyjna fundacji rodzinnej przedstawiona w zdarzeniu przyszłym mieści się zatem w zakresie określonym w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej.
Jednocześnie ustawodawca na mocy w art. 6 ust. 6 ustawy o CIT wyłączył fundację rodzinną ze zwolnienia podmiotowego – poprzez enumeratywne wymienienie – w zakresie podatku, o którym mowa w art. 24b oraz art. 24q ustawy. Wyłączeniem nie objęto podatku od dochodów zagranicznej jednostki kontrolowanej, określonego w art. 24a ustawy o CIT.
Jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji z 19 listopada 2024 roku (nr 0114-KDIP2-2.4010.502.2024.2.AP), fundacja rodzinna będzie zwolniona z podatku od dochodów zagranicznej jednostki kontrolowanej na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT. Tym samym konsekwencją zwolnienia jest brak obowiązku prowadzenia rejestru zagranicznych jednostek, o którym mowa w art. 24a ust. 13 ustawy, jak również zewidencjonowania zdarzeń zaistniałych w zagranicznej jednostce kontrolowanej w ewidencji odrębnej od ewidencji rachunkowej, o którym to obowiązku jest mowa w art. 24a ust. 13a ustawy o CIT.
Z treści przepisów wynika, że fundacja rodzinna może posiadać udziały w zagranicznych jednostkach – mieści się to bowiem w zakresie dozwolonej działalności. Jednocześnie dochody takiej zagranicznej jednostki korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego po stronie fundacji będącej polskim rezydentem podatkowym.
Polecamy:
