Do Sejmu trafił projekt nowelizacji Kodeksu Pracy, który ma na celu modyfikację zasad handlu w niedziele i święta. Projektodawcy argumentują, że dotychczasowe przepisy nie spełniły wszystkich założonych celów, a nowe rozwiązania mają lepiej odpowiadać oczekiwaniom konsumentów, pracowników i przedsiębiorców. Jakie zmiany w kodeksie pracy są planowane?
Zakaz handlu w niedzielę - nie sprawdził się?
Przeciwnie do pierwotnych założeń, wprowadzenie zakazu handlu w niedziele nie okazało się korzystne dla małych, lokalnych sklepów. Klienci coraz częściej robią większe zakupy raz lub dwa razy w tygodniu w dużych sklepach, zamiast codziennych mniejszych zakupów w lokalnych sklepikach.
Z zakazu nie byli zadowoleni również studenci i osoby chcące odrobić w weekendy. Dla wielu studentów taka praca stanowi ważną formę zdobycia doświadczenia zawodowego, a także umożliwia im częściowe pokrycie kosztów utrzymania w mieście akademickim. Możliwość pracy w niedziele jest szczególnie korzystna dla studentów mieszkających z dala od rodzinnego domu, którzy muszą samodzielnie finansować swoje studia i codzienne potrzeby. Często praca w weekendy jest jedyną opcją, aby zarobić dodatkowe pieniądze bez rezygnowania z nauki w tygodniu.
Ponadto obecny zakaz handlu w niedziele przewiduje szereg wyjątków, które dają możliwość prowadzenia działalności handlowej w określonych sytuacjach. Niestety, niejasne i nieprecyzyjne zapisy prawne prowadzą do arbitralnego interpretowania tych wyjątków, co stwarza pole do nadużyć.
Nowe zmiany w kodeksie pracy a zakaz handlu
Celem nowelizacji ustawy o zakazie handlu w niedziele jest złagodzenie dotychczasowych regulacji i znalezienie kompromisu pomiędzy interesami konsumentów, pracowników i właścicieli sklepów. Główne założenia to:
- Gwarancja dla pracowników: Pracownicy, którzy zdecydują się na pracę w niedzielę handlową, otrzymają za to podwójną stawkę wynagrodzenia. Dodatkowo, będą mieli zagwarantowany dzień wolny w innym terminie miesiąca.
- Gwarancja co najmniej dwóch wolnych niedziel w miesiącu: Nowelizacja zapewnia pracownikom minimum dwa dni wolne od pracy w niedzielę, co jest ważne dla ich odpoczynku i regeneracji.
- Szczególny tryb dla okresów przedświątecznych: W marcu lub kwietniu (w zależności od daty Wielkanocy) oraz w grudniu (przed Bożym Narodzeniem) liczba niedziel handlowych będzie ustalana w szczególnym trybie.
Istotą nowelizacji ustawy o handlu w niedziele jest rozszerzenie puli dni handlowych. Zgodnie z projektem, sklepy będą otwarte w pierwszą i trzecią niedzielę miesiąca, podczas gdy obecnie handel jest dozwolony tylko w ostatnią niedzielę czterech miesięcy: stycznia, kwietnia, czerwca i sierpnia.
Nowelizacja zakazu handlu w niedziele zakłada kompromisowe rozwiązanie: handel będzie dozwolony co drugą niedzielę. To dobra wiadomość zarówno dla pracowników, którzy nie chcą pracować w niedziele, jak i dla tych, którzy chcą zarabiać więcej. Pracownicy, którzy zdecydują się na pracę w niedzielę, otrzymają podwójne wynagrodzenie i dodatkowy dzień wolny w innym terminie. Nowelizacja gwarantuje też pracownikom co najmniej dwie wolne niedziele w miesiącu.
14 maja projekt został skierowany do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu. Chociaż dokładna data czytania nie jest jeszcze znana, najbardziej prawdopodobny scenariusz zakłada, że posłowie zajmą się projektem na posiedzeniu czerwcowym. Odbędzie się ono już po wyborach do Parlamentu Europejskiego, zaplanowanych na 9 czerwca.
Dokładna data wejścia w życie przepisów nie jest zatem znana.