Niskocennymi środkami trwałymi nazywamy środki trwałe o wartości nieprzekraczającej 10 000 zł. W jaki sposób należy amortyzować niskocenne środki trwałe? Czy niskocenne środki trwałe używane sezonowo amortyzuje się na zasadach ogólnych odnoszących się do niskocennych środków trwałych, czy obowiązują dla nich szczególne regulacje?
Amortyzacja składników majątku o niskiej wartości
Na wstępie przypomnijmy, że środkami trwałymi podlegającymi amortyzacji są stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
- budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością;
- maszyny, urządzenia i środki transportu;
- inne przedmioty
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy (art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Za środek trwały może zostać uznany także składnik majątku, którego wartość nie przekracza 10 000 zł, taki składnik majątku nazywany jest niskocennym środkiem trwałym. Z niskocennymi środkami trwałymi mamy do czynienia wówczas, gdy cena środka trwałego nie przekracza 10 000 zł netto w przypadku czynnych podatników VAT lub 10 000 zł brutto w odniesieniu do przedsiębiorców korzystających ze zwolnienia z VAT. Niskocennych środków trwałych użytkowanych w działalności gospodarczej przedsiębiorcy nie muszą ujmować w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Dopuszczalne jest bowiem zaliczenie ich bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do użytkowania.
„Podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, o których mowa w art. 22a i 22b, których wartość początkowa, określona zgodnie z art. 22g, nie przekracza 10 000 zł; wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania”.
W przypadku gdy przedsiębiorca dokonujący zakupu niskocennych składników majątku zdecyduje się na wprowadzenie ich do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, może wówczas skorzystać z prawa do ich jednorazowej amortyzacji ze względu na niską wartość środków trwałych. Jednorazowy odpis amortyzacyjny ujmowany jest wówczas w kosztach uzyskania przychodów w miesiącu przyjęcia środka trwałego do użytkowania w działalności gospodarczej albo w miesiącu następnym.
„Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się zgodnie z art. 22h-22m, gdy wartość początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż 10 000 zł. W przypadku gdy wartość początkowa jest równa lub niższa niż 10 000 zł, podatnicy, z zastrzeżeniem art. 22d ust. 1, mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 22h-22m albo jednorazowo – w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, albo w miesiącu następnym”.
Zasadniczo amortyzacja obowiązkowa jest w odniesieniu do środków trwałych, których wartość w dniu przyjęcia do użytkowania jest wyższa od 10 000 zł. W przypadku gdy wartość nie przekracza 10 000 zł, podatnik może samodzielnie zdecydować, czy będzie dokonywał odpisów amortyzacyjnych, czy jednorazowo zaliczy wydatek do kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej.
Środki trwałe używane sezonowo
O składnikach majątku używanych sezonowo mówimy wówczas, gdy składniki te nie są wykorzystywane w działalności gospodarczej ciągle, a jedynie przez część roku. Taka sytuacja może mieć miejsce w szczególności w związku z warunkami pogodowymi.
Zgodnie z art. 22h ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od używanych sezonowo środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w okresie ich wykorzystywania; w tym przypadku wysokość odpisu miesięcznego ustala się przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie albo przez 12 miesięcy w roku. Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych użytkowanych sezonowo w działalności gospodarczej dokonuje się zatem w okresie ich wykorzystywania.
Wysokość odpisu miesięcznego dla środków trwałych wykorzystywanych sezonowo w firmie ustala się:
- poprzez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie, lub
- poprzez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez 12 miesięcy w roku.
Wybór metody ustalania wysokości odpisu miesięcznego dla środków trwałych wykorzystywanych sezonowo w działalności gospodarczej należy do podatnika. W przypadku zastosowania pierwszej metody środek trwały zostanie zamortyzowany szybciej niż w razie wyboru drugiej metody. Bez względu na metodę, odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego wykorzystywanego sezonowo dokonuje się wyłącznie w miesiącach używania danego środka.
Niskocenne środki trwałe używane sezonowo w działalności
Niskocenne środki trwałe wykorzystywane w działalności gospodarczej sezonowo, czyli wyłącznie przez część roku amortyzuje się na zasadach ogólnych odnoszących się do niskocennych środków trwałych określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Obowiązujące przepisy nie określają dodatkowych regulacji prawnych w zakresie niskocennych środków trwałych używanych sezonowo. W odniesieniu do niskocennych środków trwałych w działalności sezonowej stosuje się zatem zasady określone w art. 22f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc odpisów amortyzacyjnych od niskocennych środków trwałych wykorzystywanych sezonowo w działalności gospodarczej, czyli wówczas, gdy wartość początkowa środka trwałego użytkowanego sezonowo w dniu przyjęcia do używania jest równa lub niższa niż 10 000 zł, podatnicy mogą dokonywać na zasadach ogólnych albo jednorazowo w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego bądź w miesiącu następnym. Oznacza to, że przedsiębiorcy dokonującemu zakupu niskocennego środka trwałego, czyli o wartości nieprzekraczającej 10 000 zł do działalności sezonowej, przysługuje prawo jednorazowej amortyzacji w odniesieniu do tego środka trwałego w miesiącu jego oddania do używania albo w miesiącu następnym, analogicznie jak w przypadku środków trwałych używanych przez cały rok.
Przykład 1.
Pan Jacek prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą rozliczający się na podstawie Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów, jako formę opodatkowania stosujący skalę podatkową, w czerwcu 2022 roku dokonał zakupu składnika majątku o wartości 7000 zł, który ma być użytkowany sezonowo w prowadzonej działalności gospodarczej w okresie od czerwca do września. W jaki sposób należy amortyzować środek trwały? Środek trwały o wartości 7000 zł uznawany jest za niskocenny środek trwały. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wprowadza szczególnych regulacji w odniesieniu do niskocennych środków trwałych używanych sezonowo. Oznacza to, że amortyzacja niskocennego składnika majątku dokonywana jest na zasadach określonych w art.22f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc analogicznie jak w przypadku niskocennych środków trwałych używanych przez cały rok. Pan Jacek może zatem dokonywać odpisów amortyzacyjnych na zasadach ogólnych albo jednorazowo w miesiącu oddania do używania niskocennego środka trwałego bądź w miesiącu następnym
Przykład 2.
Pani Milena w lipcu 2022 dokonała zakupu niskocennego środka trwałego o wartości 5000 zł, który ma być wykorzystywany w działalności gospodarczej sezonowo w okresie od grudnia do lutego. Pani Milena chce zastosować jednorazową amortyzację. Kiedy może dokonać jednorazowego odpisu od środka trwałego użytkowanego sezonowo w działalności gospodarczej? Jeżeli przedsiębiorca dokonujący zakupu niskocennego składnika majątku zdecyduje się na wprowadzenie go do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, może wówczas skorzystać z prawa do jednorazowej amortyzacji ze względu na niską wartość środka trwałego. Trzeba jednak mieć na uwadze, że jednorazowy odpis amortyzacyjny zaliczany jest do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu przyjęcia środka trwałego do użytkowania w działalności gospodarczej albo w miesiącu następnym. Z uwagi na to, że środek trwały nabyty przez panią Milenę będzie wykorzystywany w działalności gospodarczej dopiero od listopada 2022 roku, kobieta będzie mogła dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego dopiero w listopadzie 2022 roku lub w miesiącu następnym, czyli w grudniu 2022 roku.
