W ramach współpracy firmy mogą przekazywać sobie środki trwałe bez wynagrodzenia, ale w zamian druga strona zobowiązuje się do określonego zachowania na rzecz pierwszej strony. Czy dokonane odpisy amortyzacyjne od środków trwałych przekazanych kontrahentowi w ramach umowy wzajemnej podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów? Przeczytaj jak zakwalifikować amortyzację, gdy posiadasz środki trwałe udostępnione kontrahentom.
Środki trwałe udostępnione kontrahentom a amortyzacja
Dokonane odpisy amortyzacyjne od środków trwałych przekazanych do użytkowania kontrahentowi wykorzystywanych przez niego wyłącznie przy wykonaniu określonych czynności na rzecz przedsiębiorcy np. przy wytwarzaniu produktów nabywanych przez przedsiębiorcę udostępniającego środki trwałe kontrahentowi lub przy świadczeniu usług na jego rzecz, stanowią koszty uzyskania przychodów w działalności gospodarczej przedsiębiorcy będącego właścicielem środków trwałych i udostępniającym te środki kontrahentowi w ramach zawartej umowy współpracy. Trzeba jednak mieć na uwadze, że przekazując kontrahentowi środki trwałe do użytkowania przy wytwarzaniu produktów bądź świadczeniu usług na rzecz przedsiębiorcy udostępniającego te środki trwałe, należy zadbać o następujące kwestie:
- środki trwałe powinny być wykorzystywane przez kontrahenta wyłącznie do czynności mających związek z dostawą produktów bądź świadczeniem usług na rzecz przedsiębiorcy udostępniającego środki trwałe, stosowne zapisy uniemożliwiające inne wykorzystanie środków trwałych można zawrzeć w umowie;
- cena produktów lub usług nabywanych przez przedsiębiorcę udostępniającemu kontrahentowi środki trwałe powinna uwzględniać fakt przekazania mu tych środków trwałych w celu wykonania przez niego określonych czynności, świadczenia obu stron powinny mieć zatem charakter ekwiwalentny, zapisy odnośnie do kalkulacji ceny również można zawrzeć w umowie.
Spełnienie tych warunków umożliwia przedsiębiorcy udostępniającemu środki trwałe kontrahentowi w ramach współpracy uwzględnienie dokonanych odpisów amortyzacyjnych od tych środków trwałych w kosztach uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej. Przedsiębiorca przekazujący środki trwałe do użytkowania kontrahentowi w celu wykonania przez niego określonych czynności w dalszym ciągu wykorzystuje środki trwałe we własnej działalności gospodarczej i w celu osiągnięcia przychodów. Bez znaczenia jest wówczas fakt, że to nie on bezpośrednio używa środków trwałych w celu wykonania czynności niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej np. do wytworzenia produktów czy świadczenia usług, a robi to jego kontrahent, który wykorzystując przekazane mu środki trwałe, realizuje określone czynności na zlecenie właściciela środków trwałych.
Takie stanowisko zostało potwierdzone w wyroku z 9 sierpnia 2017 roku, sygn. akt II FSK 1853/15. Fragment wyroku: „Przedstawiony we wniosku o interpretację stan faktyczny nie pozostawia wątpliwości, że spółka wykorzystuje wskazane środki trwałe we własnej działalności gospodarczej i w celu osiągnięcia zysku. Oceny tej nie zmienia fakt, że to nie sama spółka fizycznie wykonuje określoną produkcję. Z uwagi na specyfikę tych środków, dostawca może wykorzystywać je wyłącznie do produkcji określonych komponentów na rzecz spółki. Środki te są zatem wykorzystywane przez spółkę, w formie udostępnienia ich dostawcom do produkcji wyłącznie na potrzeby spółki, w celu zwiększenia jej zysków, i z tego względu mogą zostać uznane przez spółkę za środki trwałe podlegające amortyzacji. W ocenie sądu nie ma racjonalnego uzasadnienia dla różnego traktowania odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych wykorzystywanych bezpośrednio przez spółkę, w celu wykonania czynności niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej (np. do produkcji towarów) oraz przez podmiot trzeci wykonujący przy ich pomocy określone czynności na zlecenie właściciela środków trwałych”.
Przykład 1.
Pan Marcin prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. W ramach prowadzonej działalności udostępnia dostawcy środki trwałe wykorzystywane przez kontrahenta wyłącznie przy wytwarzaniu produktów nabywanych przez pana Marcina. Dostawca nie ma możliwości wykorzystania środków trwałych udostępnionych mu w ramach współpracy przez pana Marcina do produkcji na rzecz innych podmiotów. Cena produktów wytwarzanych przy wykorzystaniu środków trwałych będących własnością pana Marcina uwzględnia fakt wykorzystywania tych środków trwałych przez dostawcę, czyli jest odpowiednio niższa. Czy środki trwałe udostępnione kontrahentom w ramach współpracy dają prawo panu Marcinowi do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów dokonanych od nich odpisów amortyzacyjnych? Dokonane odpisy amortyzacyjne od środków trwałych udostępnionych kontrahentom w ramach współpracy, a będących własnością pana Marcina w celu wykorzystania ich wyłącznie przy wytwarzaniu produktów nabywanych przez pana Marcina, stanowią koszty uzyskania przychodów w działalności gospodarczej pana Marcina.
Odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oddanych do nieodpłatnego używania wyłączone z kosztów podatkowych
Trzeba mieć na uwadze, że nieodpłatne przekazanie środków trwałych do użytkowania innej firmie bez jakichkolwiek świadczeń wzajemnych lub praw z drugiej strony wyklucza możliwość zaliczenia odpisów amortyzacyjnych od tych środków trwałych do kosztów uzyskania przychodów w działalności gospodarczej podatnika przekazującemu nieodpłatnie środki trwałe za miesiące, w których składniki te były oddane do nieodpłatnego używania.
„Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oddanych do nieodpłatnego używania – za miesiące, w których składniki te były oddane do nieodpłatnego używania”.
Odpisy amortyzacyjne a środki trwałe udostępnione kontrahentom w ramach współpracy – interpretacja indywidualna
W interpretacji indywidualnej (sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.904.2021.2.MAP) z 3 stycznia 2022 roku Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zajął stanowisko w sprawie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych udostępnianych w ramach współpracy z kontrahentami.
Wnioskodawcą jest osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą działająca m.in. na rynku paneli fotowoltaicznych. Wnioskodawca posiada flotę kilkudziesięciu samochodów wyposażonych w narzędzia i maszyny niezbędne do wykonywania montażu oferowanych produktów. Samochody oraz ich wyposażenie stanowią środki trwałe w prowadzonej działalności gospodarczej, ich wartość przewyższa 10 000 zł, przewidywany okres używania zarówno samochodów, jak i ich wyposażenia jest dłuższy niż rok. Wnioskodawca zatrudnia monterów instalacji fotowoltaicznych i innych oferowanych przez siebie produktów oraz współpracuje na stałe z podwykonawcami – monterami prowadzącymi swoje jednoosobowe działalności gospodarcze, a także z dwoma spółkami powiązanymi z prowadzoną przez niego działalnością osobowo, które zatrudniają lub współpracują z monterami prowadzącymi działalność gospodarczą.
W ramach współpracy zarówno monterzy prowadzący jednoosobowe działalności gospodarcze, jak i powiązane spółki funkcjonują jako podmioty wykonujące m.in. montaż paneli fotowoltaicznych. Dzięki współpracy z kontrahentami wnioskodawca jest w stanie zrealizować znacznie więcej zleceń i osiągnąć wyższe obroty. Wnioskodawca jest właścicielem kontraktu, ale zapewnia sobie w kontrakcie zgodę klienta, aby część lub całość prac wynikających z wykonania instalacji fotowoltaicznej została wykonana przez podwykonawcę. Wnioskodawca jest odpowiedzialny zarówno za działania podwykonawcy, jak i za swoje własne. W praktyce klienci nie wiedzą, czy konkretną instalację wykonał wnioskodawca własnymi siłami, czy przez podwykonawców. Jest to możliwe również dlatego, że w ramach kooperacji, w celu budowy swojego wizerunku na rynku, wnioskodawca zobowiązuje podwykonawców, aby w trakcie wykonywania prac zleconych przez niego posługiwali się narzędziami wnioskodawcy. W związku z tym wnioskodawca bezpłatnie udostępnia podmiotom współpracującym samochody wraz z wyposażeniem (mobilne warsztaty zawierające wszelkie materiały i narzędzia potrzebne do wykonania instalacji fotowoltaicznej) i zobowiązuje te podmioty do wykorzystania udostępnionych warsztatów mobilnych w ramach prac zleconych. Warsztaty mobilne pozostają własnością wnioskodawcy, kontrahenci użytkują środki trwałe wnioskodawcy jedynie w celu realizacji zleceń wskazanych przez wnioskodawcę. Zgodnie z ustaleniami nie mają prawa i nie wykorzystują ich w celach innych niż współpraca z wnioskodawcą. Jeżeli prace są zakończone, a kontrahentowi nie zostały zlecone kolejne prace, warsztaty mobilne podlegają zwrotowi wnioskodawcy i mogą być oddane do czasowego użytku innej ekipie montażowej na takich samych warunkach.
Kontrahenci nie ponoszą dodatkowych kosztów względem wnioskodawcy z tytułu korzystania z jego środków trwałych, ponoszą natomiast koszty eksploatacyjne samochodów (paliwo, naprawy, etc.). Udostępnienie narzędzi niezbędnych do wykonania zlecenia znajduje odzwierciedlenie w kalkulacji wynagrodzenia kontrahentów, przez co wnioskodawca zapewnia sobie współpracę kontrahentów w ramach niższego wynagrodzenia, takie rozwiązanie jest opłacalne biznesowo dla obu stron. Dodatkowo dzięki udostępnianiu kontrahentom warsztatów mobilnych wnioskodawca zapewnia sobie, że w trakcie montażu będą wykorzystywane najwyższej klasy materiały i narzędzia niezbędne do wykonania montażu, co zminimalizuje ryzyko poprawek i ewentualnych prac gwarancyjnych oraz buduje własną markę poprzez reklamę (samochody i narzędzia oznaczone są znakami firmowymi wnioskodawcy). Tym samym świadczenia obu stron mają charakter ekwiwalentny.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się ze stanowiskiem przedstawionym przez wnioskodawcę, potwierdzając tym samym, że wnioskodawca ma prawo do zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych udostępnianych kontrahentom w ramach współpracy.
