Twórcy osiągający przychody z tytułu praw autorskich mogą sprzedawać swoje utwory nie tylko na terenie Polski, lecz także za granicą. W takim przypadku pojawia się pytanie o konieczności odprowadzenia podatku u źródła. W niniejszym artykule postaramy się wyjaśnić, czy polski twórca musi liczyć się z podatkiem u źródła pobranym przez zagranicznego nabywcę dzieła. Czy opodatkowanie należności licencyjnej od sprzedaży praw autorskich jest obowiązkiem nabywcy? Przeczytaj artykuł!
Istota podatku u źródła
Na wstępie warto wyjaśnić, jaka jest konstrukcja i istota podatku u źródła. Na gruncie polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kwestię tę reguluje art. 29 ustawy. Przepis wskazuje, że podatek dochodowy od uzyskanych przez osoby niemające rezydencji podatkowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychodów z działalności wykonywanej osobiście, z praw autorskich lub z praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego, w tym także środka transportu, oraz za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) – pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu.
W konsekwencji, w przypadku gdy polski podatnik wypłaca wynagrodzenie osobie z zagranicy z tytułu ww. przychodów, to może na nim ciążyć obowiązek pobrania od wypłaconego wynagrodzenia 20% podatku u źródła. W sytuacji odwrotnej, gdy polski twórca uzyskuje powyższe przychody, to na zagranicznym nabywcy spoczywa konieczność pobrania tego podatku. W Konwencji OECD dotyczącej unikania podwójnego opodatkowania oraz w zawartych przez Polskę umowach międzynarodowych powyższe przychody określane są jako należności licencyjne.
W jakim kraju następuje opodatkowanie należności licencyjnej?
Bazując na przepisach Konwencji modelowej OECD, która stanowi podstawę zapisów większości międzynarodowych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, wskazać należy, że zgodnie z art. 12 ust. 2 ww. konwencji należności licencyjne powstające w umawiającym się państwie i wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie mogą być opodatkowane w tym drugim państwie. Jednakże opodatkowanie należności licencyjnej może być objęte podatkiem w tym umawiającym się państwie, w którym powstały, i zgodnie z prawem tego państwa, lecz jeżeli osoba uzyskująca należności jest osobą do nich uprawnioną, podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć odpowiedniego procentu kwoty należności licencyjnych brutto.
Natomiast w myśl art. 12 ust. 3 określenie „należności licencyjne” oznacza wszelkiego rodzaju należności płacone za użytkowanie lub prawo do użytkowania wszelkich praw autorskich do dzieła literackiego, artystycznego lub naukowego (włącznie z filmami dla kin oraz filmami lub taśmami transmitowanymi w radiu lub telewizji), wszelkiego patentu, znaku towarowego, wzoru lub modelu, planu, tajemnicy technologii lub procesu produkcyjnego bądź za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego czy też za informacje związane z doświadczeniem zawodowym w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how).
Czy sprzedaż praw autorskich powoduje powstanie należności licencyjnych?
Należy jednak rozważyć, czy sprzedaż praw autorskich mieści się w zakresie należności licencyjnych i co za tym idzie, czy od takiego zbycia nabywca ma obowiązek pobrania podatku u źródła.
Analizując tą kwestię, w pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z pkt 8.2 Komentarza do art. 12 modelowej konwencji OECD, jeżeli wypłata jest dokonana w zamian za przeniesienie pełnego prawa własności mienia, o którym mowa w definicji należności licencyjnych, to taka wypłata nie jest uważana za wynagrodzenie za użytkowanie lub za prawo użytkowania tego mienia i tym samym nie może być uznana za należność licencyjną.
W rezultacie wynagrodzenie za transfer praw autorskich nie stanowi należności licencyjnych. W świetle przywołanego komentarza przychód z przeniesienia praw autorskich należy kwalifikować do zysków z przeniesienia własności majątku, o którym mowa w art. 13 ust. 5 Konwencji OECD. Regulacja ta stanowi, że zyski z przeniesienia własności jakiegokolwiek majątku niewymienionego w poprzednich punktach podlegają opodatkowaniu tylko w tym umawiającym się państwie, w którym przenoszący własność ma miejsce zamieszkania lub siedzibę.
Z powyższym twierdzeniem zgadzają się również organy podatkowe. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 2 października 2012 r., sygn. IPPB1/415-635/12-4/KS, wskazał:
"W świetle powyższego mając na uwadze powołane powyżej przepisy oraz zaprezentowane zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że zarówno wykładnia literalna art. 12 ust. 3 Konwencji polsko-brytyjskiej, jak i ww. treść Komentarza do Konwencji Modelowej OECD wskazują, iż wynagrodzenie wypłacone osobie prowadzącej działalność gospodarczą z tytułu zbycia praw autorskich nie mieszczą się w pojęciu należności licencyjnych określonym w art. 12 ust. 3 powołanej powyżej Konwencji. Nie stanowią one bowiem, należności za użytkowanie lub prawo do użytkowania ww. praw, lecz należności z tytułu ich zbycia."
W konsekwencji uznać należy, że przychody osiągnięte przez podatnika ze sprzedaży praw autorskich nie stanowią należności licencyjnych, w związku z czym podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, w którym przenoszący własność ma miejsce zamieszkania lub siedzibę.
Na gruncie prawa polskiego warto zwrócić uwagę na treść interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 października 2012 r., IPPB1/415-635/12-4/KS:
"Mając na uwadze powołane powyżej przepisy, należy stwierdzić, iż przychody z tytułu odpłatnego zbycia autorskich praw majątkowych na rzecz kontrahenta z Polski, uzyskiwane przez osoby fizyczne zamieszkałe w Wielkiej Brytanii, prowadzące tam działalność gospodarczą, winny być zaklasyfikowane jako przeniesienie tytułu własności majątku. To oznacza, że znajduje do nich zastosowanie uregulowanie zawarte w art. 13 ust. 5 powołanej Konwencji a nie postanowienia art. 12 ust. 1 Konwencji odnoszące się należności licencyjnych. Jednakże zgodnie z art. 13 ust. 5 Konwencji, opodatkowanie zysków z przeniesienia tytułu własności majątku będzie również miało miejsce w kraju, w którym przenoszący tytuł własności ma siedzibę, tj. w rozpatrywanej sprawie w Wielkiej Brytanii.
Zatem przedmiotowe przychody uzyskane przez Wnioskodawczynię mającą miejsce zamieszkania w Wielkiej Brytanii z tytułu przeniesienia praw autorskich w związku z wykonaniem prac graficznych i projektowych na rzecz kontrahenta z Polski, w ramach prowadzonej tam działalności gospodarczej nie będą podlegać w Polsce opodatkowaniu, o ile Wnioskodawczyni dostarczy certyfikat rezydencji brytyjskiej. W konsekwencji od uzyskanego przez Wnioskodawczynię przychodu z tytułu odpłatnego zbycia autorskich praw majątkowych, polski kontrahent nie będzie zobowiązany do potrącenia zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych."
Choć stan faktyczny w zacytowanym piśmie dotyczył sytuacji odwrotnej, gdzie autor z zagranicy sprzedał prawa autorskie firmie z Polski, to na zasadzie analogii można stwierdzić, że na gruncie zawartych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania przychody ze sprzedaży (przeniesienia) praw autorskich będą opodatkowane wyłącznie w Polsce. W konsekwencji zagraniczny nabywca nie pobierze podatku u źródła, ponieważ nie mamy do czynienia z należnościami licencyjnymi.
