Zasady rozliczania kosztów autorskich w ujęciu ustawy o PIT

Podatnicy mogą osiągać przychody z praw autorskich. Do prawidłowego rozliczenia potrzebne jest nie tylko właściwe określenie wysokości przychodu, lecz także poprawne ustalenie kosztów. Zagadnienie kosztów autorskich było poddawane częstym nowelizacjom. Również początek 2018 r. przyniósł zmiany w tym zakresie. W poniższym artykule przedstawimy najważniejsze zagadnienia oraz zmiany w ustawie PIT i na nowo zdefiniowane zasady rozliczania kosztów autorskich.

Źródło przychodu

W art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT wskazano, że źródłem przychodu w podatku dochodowym są prawa majątkowe oraz odpłatne zbycie tych praw. W dalszej kolejności należy sięgnąć do treści art. 18 ustawy, z którego wynika, że za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Zasady rozliczania kosztów autorskich

Zobacz też:

Jak wiadomo, opodatkowaniu podlega dochód, który stanowi różnicę pomiędzy przychodem a kosztem podatkowym. Skoro wyjaśniliśmy, co stanowi przychód z praw autorskich, wypada przeanalizować kwestię kosztów.

Zagadnienie to zostało szczegółowo opisane w art. 22 ust. 9 pkt 1 ustawy PIT. Zgodnie z tym przepisem koszty uzyskania przychodu z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami, określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu.

Ważny w kontekście określenia wysokości kosztu oraz zasady rozliczania kosztów autorskich jest również art. 22 ust. 9a ustawy, który stanowi, że w roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodu nie mogą być wyższe niż 85 528 zł. Do końca 2017 r. limit wynosił 42 764 zł.

Trzeba również wskazać, że powyższy pułap nie ma charakteru stałego i bezwzględnego. Jeżeli bowiem podatnik udowodni, że wydatki były wyższe, to jako koszty uzyskania przychodów przyjmuje się nakłady faktycznie poniesione.

Przykład 1.

Podatnik z tytułu praw autorskich osiągnął w roku podatkowym przychód w wysokości 20 000 zł. Zgodnie zatem z normą procentową koszty uzyskania przychodu wynoszą 10 000 zł.

Przykład 2.

Podatnik z tytułu praw autorskich osiągnął w roku podatkowym przychód w wysokości 200 000 zł. Z normy procentowej wynika, że koszty wynoszą 100 000 zł. Należy jednak wziąć pod uwagę limit, co powoduje, że podatnik może w rozliczeniu podatku wykazać koszty jedynie w kwocie 85 528 zł.

Przykład 3.

Podatnik z tytułu praw autorskich osiągnął w roku podatkowym przychód w wysokości 200 000 zł. W celu uzyskania przychodu podatnik poniósł wydatki w kwocie 120 000 zł. Wykazują one związek przyczynowo-skutkowy z osiągniętym przychodem i zostały udokumentowane stosownymi dowodami. W rezultacie podatnik może do kosztów zaliczyć całą kwotę 120 000 zł.

Nowy katalog podmiotów korzystających z 50% kosztów

Ustalenie kosztów w wysokości 50% kwoty przychodu jest bardzo korzystne podatkowo, ponieważ pozwala na zmniejszenie zobowiązania podatkowego. Nic więc dziwnego, że coraz większe rzesze podatników starały się zakwalifikować swoją działalność do kategorii praw autorskich.

Od początku 2018 r. możliwość stosowania 50% kosztów przez dowolną kategorię podatników jest znacznie utrudniona, ustawodawca bowiem, na początku 2018 roku, wprowadził do art. 22 ustawy PIT nowy ust. 9b, zgodnie z którym wspomniane koszty stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu działalności:

Twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, programów komputerowych, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
Badawczo-rozwojowej oraz naukowo-dydaktycznej;
Artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej i estradowej, reżyserii teatralnej i estradowej, sztuki tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki, instrumentalistyki, kostiumografii, scenografii;
W dziedzinie produkcji audiowizualnej reżyserów, scenarzystów, operatorów obrazu i dźwięku, montażystów, kaskaderów;
Publicystycznej.

Choć w uzasadnieniu nowelizacji prawodawca wskazał, że przepis ten miał charakter jedynie doprecyzowujący, to jednak nie ulega wątpliwości, że tworzył zamknięty katalog działalności, który w znaczny sposób może ograniczyć możliwość korzystania z podwyższonych kosztów dla innych niewymienionych działalności związanych z prawami autorskimi oraz nowe zasady rozliczania kosztów autorskich.

Kolejna nowelizacja w roku 2018, to rozbudowanie katalogu podmiotów, którym przysługują 50-procentowe koszty uzyskania przychodu. Obecnie, 50-procentowe koszty przysługują dla:

Działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
Działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki;
Produkcji audialnej i audiowizualnej;
Działalności publicystycznej;
Działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej;
Działalności konserwatorskiej;
Prawa zależnego, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 880) do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia;
Działalności badawczo-rozwojowej, naukowo-dydaktycznej, naukowej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej.