Rozliczenie podatku VAT w prowadzonej działalności gospodarczej wymaga sporej wiedzy od każdego przedsiębiorcy. Zmieniające się stale przepisy podatkowe i brak dokładnych wyjaśnień ze strony organów podatkowych, co do prawidłowego zastosowania się do zmian, które obowiązują od wielu miesięcy powoduje, że wielu przedsiębiorców nie wie czy postępuje prawidłowo rozliczając podatek VAT m.in. w zakresie kosztów leasingu operacyjnego samochodu osobowego, dla którego przysługuje podatnikowi 50% odliczenie VAT. Wyjaśniamy, podatek VAT niepodlegający odliczeniu przy leasingu samochodu osobowego!
Wątpliwości podatników, co do prawidłowości ustalenia limitu 150.000zł w leasingu
Zmiany od stycznia 2019 r. w zakresie rozliczania kosztów eksploatacyjnych, wydatków na ubezpieczenie OC, AC i inne czy rat leasingowych a nawet amortyzacji samochodów osobowych spowodowały niepewność podatników w zakresie prawidłowości rozliczania tych wszystkich składników kosztowych.
Podatnicy stosują różne warianty proporcji dla ustalenia kosztów raty leasingu dla samochodów osobowych, których wartość przekracza 150.000zł. Po wielu miesiącach od wejścia w życie zmian dotyczących rozliczania wydatków eksploatacyjnych samochodów osobowych nadal nie ma dokładnych objaśnień w niektórych kwestiach najmu długoterminowego samochodów osobowych.
Jednak w ostatnim czasie pojawiło się stanowisko organów podatkowych określających wprost, w jaki sposób winien być ustalany limit 150.000zł w stosunku do wartości samochodu osobowego przy leasingu operacyjnym.
Warunki kosztowe i przychodowe dla zawartej umowy leasingu
Umowa może zostać określona, jako umowa leasingu, jeżeli przedmiot tej umowy stanowi wyłącznie rzecz, środki trwałe, wartości niematerialne i prawne oraz grunty a jedna ze stron oddaje odpłatnie drugiej stronie do używania ww. rzecz lub rzeczy.
W myśl art. 23b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowią przychód finansującego i odpowiednio koszt uzyskania przychodów u korzystającego w sytuacji, gdy:
- umowa leasingu, w przypadku, gdy korzystającym nie jest osoba wymieniona w pkt 2, została zawarta na czas oznaczony, stanowiący, co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres, co najmniej 5 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości,
- umowa leasingu, w przypadku, gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, została zawarta na czas oznaczony,
- suma ustalonych opłat w umowie leasingu, o której mowa w pkt 1 lub 2, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada, co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy odpowiada, co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu.
Przede wszystkim wartość pojazdu, czyli jaka?
Przy zawarciu umowy leasingu operacyjnego samochodu osobowego a przed rozpoczęciem rozliczenia w koszty firmy rat leasingowych bardzo ważnym elementem jest określenie faktycznej wartości pojazdu, która następnie będzie użyta do porównania z ustawowym limitem 150.000zł.
Podstawową kwestią jest to, że wartość samochodu osobowego przy leasingu operacyjnym użyta do porównania z ustawowym limitem to wartość kapitałowa samochodu wynikająca z umowy leasingu jednak bez wartości odsetek, jakie firma leasingowa dolicza do miesięcznej raty.
Kolejna wątpliwość, jaką mają podatnicy korzystający z leasingu operacyjnego samochodów osobowych w stosunku, do których przysługuje im 50% prawo do odliczenia VAT od rat leasingowych.
Podatek VAT niepodlegający odliczeniu przy leasingu samochodu osobowego o wartości powyżej 150.000zł - warianty obliczeń
Podatnicy posiadający 50% prawo do odliczenia podatku VAT od rat leasingowych użytkowanego w tej formie samochodu osobowego stosują różnorakie warianty obliczania współczynnika dla samochodów osobowych, których wartość kapitałowa przekroczyła 150.000zł.
Część podatników dzieli limit 150.000zł na kwotę netto samochodu, część na kwotę brutto. Są też tacy, którzy do wartości kapitałowej samochodu osobowego dodają 50% podatku VAT niepodlegającego odliczeniu.
W tym miejscu należy się zatrzymać i stwierdzić, jak bardzo mogą różnić się ustalenia wielu podatników, co do ustalenia czy dany samochód osobowy (jego wartość kapitałowa) jest większa aniżeli limit 150.000zł czy tez mniejsza. Rozbieżność będzie spora
Przykład 1
Gdy samochód osobowy wzięty w leasing operacyjny opiewa na wartość 138.000zł netto a podatnik (uwzględniając prawo do 50% odliczenia podatku VAT) używa tylko tej wartości netto do przyrównania do limitu, to według tych obliczeń opłata wstępna i raty leasingowe będą mogły być w 100% ujęte w koszty podatkowe firmy.
Przykład 2
Jeżeli samochód osobowy wzięty w leasing operacyjny opiewa na wartość 169.740zł netto a podatnik (uwzględniając prawo do 50% odliczenia podatku VAT) używa tej wartości do przyrównania do limitu, to według tych obliczeń opłata wstępna i raty leasingowe będą mogły być w 88,37% ujęte w koszty.
A zatem wartość danego samochodu przekroczyła w tym wypadku sumę 150.000zł i podatnik ustalił współczynnik proporcji, którym koryguje koszt możliwy do ujęcia z tytułu ponoszonych opłat leasingowych.
Przykład 3
Trzeci przypadek to podatnik ustalający wartość samochodu osobowego wziętego w leasing (posiadający także 50% prawo do odliczenia podatku VAT od opłat leasingowych) w następujący sposób:
- wartość kapitałowa przedmiotu leasingu 🡪 137.000zł netto,
- 50% podatek VAT niepodlegający odliczeniu przy leasingu samochodu 🡪 15.755zł
- wartość samochodu osobowego do porównania z ustawowym limitem 152.755zł
- ustalony współczynnik dla możliwych do ujęcia kosztów rat leasingowych 🡪 98,19%.
Łatwo na podstawie powyższych przykładów zaobserwować jak różne skutki podatkowe może mieć odmienne potraktowanie ustalenia wartości początkowej samochodu osobowego wziętego w leasing operacyjny.
Warto odnotować, iż ostatni wariant ustalenia czy wartość kapitałowa dla leasingowanego samochodu osobowego w aspekcie dodania 50% nieodliczonego podatku VAT do wartości netto pojazdu została potwierdzona przez ostatnie stanowiska izby skarbowej m.in. przez interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 października 2019r. o sygn. 0111-KDIB2-1.4010.339.2019.2.AT.
Dyrektor wskazał w niej, iż
(…) Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca zakupił samochód osobowy w leasingu operacyjnym przeznaczony do działalności mieszanej. Koszt samochodu to 136.698,37 netto, podatnik ma prawo do odliczenia 50% VAT, całkowity koszt samochodu to 152.418,69. Odliczeniu podlega 98,41% wartości pojazdu zgodnie z proporcją 150.000/152.418,69. Podatnik zaciągnął leasing operacyjny. Do kosztów podatkowych wlicza 98,41% raty kapitałowej oraz całą ratę odsetkową. Umowa leasingu operacyjnego została zawarta 13 czerwca 2019 r. na okres 36 miesięcy. Rata leasingu nie obejmuje opłat eksploatacyjnych. Samochód osobowy spełnia definicję samochodu osobowego w myśl art. 4a pkt 9a u.p.d.o.p. Umowa leasingu spełnia warunki określone w art. 17b ust. 1 i 2 u.p.d.o.p.
Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy nieodliczony VAT od części raty kapitałowej podlega limitowi, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, czy też w całości może być uznany za koszt podatkowy?
Odnosząc powołane uregulowania prawne do przedstawionego opisu sprawy stwierdzić należy, że wartość samochodu, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o u.p.d.o.p. należy określić mając na względzie art. 16 ust. 5a u.p.d.o.p., z którego wynika, że obejmuje ona również podatek od towarów i usług, który zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego, oraz naliczony podatek od towarów i usług, w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług.
W związku z powyższym stwierdzić należy, że nieodliczony podatek VAT od części raty kapitałowej podlega limitowaniu, proporcją o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 49a u.p.d.o.p.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.(…).
Najnowsze stanowisko Dyrektora KIS wskazuje kierunek ustalania współczynnika dla ujęcia możliwych kosztów leasingu w firmie dla samochodów osobowych o wartości kapitałowej powyżej 150.000zł. Dla podatników jest to o tyle istotne, iż od momentu wejścia w życie zmian w rozliczeniu kosztów samochodów osobowych stosowali 3 wcześniej wymienione warianty ustalenia współczynnika dla ww. pojazdów. Skutki jakie mogą wyniknąć ze stosowania różnych wariantów to korekty kilku miesięcy a nawet całego roku względem kosztów uzyskania przychodów. Dlatego powyższe stanowisko Dyrektora KIS ucina niektóre wątpliwości podatników wobec podatku VAT niepodlegającego odliczeniu przy leasingu samochodu osobowego.
