Jednym z elementarnych obowiązków płatników składek jest naliczenie i opłacenie za ubezpieczonych składek na ubezpieczenie społeczne, składających się z ubezpieczenia:
- emerytalnego,
- rentowego,
- chorobowego i
- wypadkowego.
Wymiar składek na ubezpieczenie społeczne
Dla ubezpieczonych wysokość składek na ubezpieczenie społeczne wynosi:
| Ubezpieczenie | Łącznie | Stopa składki w części finansowanej przez ubezpieczonego | Stopa składki w części finansowanej przez płatnika |
| Emerytalne | 19,52% | 9,76% | 9,76% |
| Rentowe | 8% | 1,5% | 6,5% |
| Chorobowe | 2,45% | 2,45% | - |
| Wypadkowe | 1,67%* | - | - |
Ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe
Po przekroczeniu kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, płatnik powinien zaprzestać naliczania i opłacania za ubezpieczonego składek z tytułu ubezpieczeń emerytalnego i rentowego. Płatnik musi natomiast przez cały rok naliczać i odprowadzać do ZUS-u składki na ubezpieczenia chorobowe, wypadkowe, zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Określenie kwoty granicznej w roku kalendarzowym
Określając, czy nie została przekroczona graniczna kwota podstawy na ubezpieczenie społeczne ubezpieczonego, za którego wyliczamy składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe, należy wziąć pod uwagę jego przychody ze wszystkich tytułów, z których opłacane były składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Nie ma natomiast znaczenia, za jaki okres były one faktycznie wypłacane.
Możliwości ustalenia przekroczenia maksymalnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przez płatnika składek:
- z własnej dokumentacji płacowej posiadanej przez płatnika w przypadku, gdy ubezpieczony nie posiada innych tytułów do ubezpieczenia społecznego tzn., że osoba ta posiada tylko jednego płatnika składek,
- od samego ubezpieczonego, za którego składki nalicza i przekazuje do ZUS kilku płatników - sam ubezpieczony jest odpowiedzialny (z reguły) za poinformowanie płatnika składek o przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru składek,
- z dokumentacji otrzymanej przez ZUS - informacja o przekroczeniu będzie uwzględniona od miesiąca w którym nastąpiło przekroczenie kwoty granicznej.
