W sytuacji gdy pomimo prawidłowego zawiadomienia dłużnika o terminie stawienia się do sądu celem złożenia wykazu majątku, ten nie pojawia się i nie usprawiedliwia swojej nieobecności, możliwe jest zastosowanie wobec niego wymuszenia posłuszeństwa polegającego na doprowadzeniu do sądu czyli przymus państwowy.
Kiedy można zastosować przymus państwowy wobec dłużnika?
Wierzycielowi w postępowaniu egzekucyjnym na mocy art 916 kpc. przysługuje uprawnienie do złożenia wniosku o doprowadzenie dłużnika do sądu. Z wnioskiem takim wierzyciel ma prawo wystąpić jeżeli jego dłużnik nie pojawia się w sądzie bez uzasadnionej przyczyny a tym samym nie dokonuje przedstawienia wykazu swojego majątku (wyjawienia majątku) oraz nie dopełnia obowiązkowu złożenia przyrzeczenia.
Przymus państwowy - stawienie się do sądu a brak chęci wyjawienia majątku
Co w przypadku gdy dłużnik stawi się do sądu ale nie chce wyjawić swojego majątku? Czy wobec takiej osoby też można zastosować przymus państwowy? Prawo przewiduje także inne sankcje możliwe do zastosowania przeciwko dłużnikowi w przypadku gdy dłużnik co prawda stawił się w wyznaczonym przez sąd terminie ale stanowczo odmawia złożenia przyrzeczenia lub gdy stawił się lecz nie chce wyjawić swojego majątku bądź odmawia złożenia przyrzeczenia potwierdzającego prawdziwość wykazu majątku. W takich przypadkach sąd może nałożyć na dłużnika karę grzywny w wysokości do 5000 zł lub nawet orzec karę aresztu w wymiarze do 1 miesiąca. Powyższe sankcje niewątpliwie wpływają na skuteczność funkcjonowania instytucji wyjawienia majątku.
W przypadku, gdy dłużnik wykonania czynności, do której był obowiązany lub postępowanie egzekucyjne zostanie orzeczone przez sąd grzywny, które nie zostały zapłacone do tego czasu ulegają umorzeniu. Na postanowienie sądu w przedmiocie skazania na grzywnę oraz orzeczenie aresztu przysługuje zażalenie.
Jeżeli dojdzie do sytuacji przymusowego doprowadzenia dłużnika, również przysługuje mu prawo do złożenia wykazu i przyrzeczenia w każdym momencie. Nawet w przypadku odbywania kary aresztu orzeczonej przez sąd, może on żądać doprowadzenia do sądu celem złożenia wykazu i przyrzeczenia. Sąd w takim przypadku niezwłocznie ma obowiązek przyjąć taki wykaz wraz z przyrzeczeniem i zwolnić dłużnika.
Przymus państwowy a jego skuteczność
Zagwarantowanie pomocy ze strony państwa w dochodzeniu jego roszczenia poprzez zastosowanie przymusu państwowego stanowi niezwykle skuteczny instrument w walce z uporczywymi dłużnikami. Wniosek o doprowadzenie jest bardzo skutecznym narzędziem wymierzonym w dłużników ukrywających majątek. Wizja grożącej kary aresztu jest poważną sankcją, co skłania dłużników do prób ugodowego rozwiązania sprawy.
