0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Rejestracja firmy za granicą na gruncie podatku dochodowego

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

W ramach niniejszego artykułu przeanalizujemy przypadek, w którym osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Polsce dokonuje rejestracji firmy w innym kraju. Pod lupę weźmiemy zarówno przypadek zarejestrowania działalności w kraju UE, jak i w kraju trzecim. Jakie skutki podatkowe niesie za sobą rejestracja firmy za granicą? Nasza analiza będzie opierać się na przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustalenie miejsca zamieszkania osoby fizycznej

Miejsce zamieszkania osoby fizycznej determinuje obowiązek podatkowy w zakresie podatku PIT.

Jak możemy przeczytać w art. 3 ust. 1 ustawy PIT, osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania (rezydencję) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). 

Natomiast w art. 3 ust. 1a ustawy PIT czytamy, że za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

  1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
  2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Powyższe okoliczności mają charakter rozłączny, choć należy pamiętać, że zgodnie z wykładnią systemową pierwszeństwo należy przyznać przesłance ośrodka interesów życiowych.

Okoliczność ta ma charakter dominujący, jeżeli chodzi o określenie rezydencji podatkowej osoby fizycznej. Trzeba podkreślić, że możliwa jest sytuacja, w której osoba fizyczna przebywa w innym kraju ponad 183 dni, lecz z uwagi na posiadany w Polsce ośrodek interesów życiowych będzie kwalifikowana jako polski rezydent podatkowy podlegający pod nieograniczony obowiązek podatkowy.

Jak czytamy w wyroku WSA w Łodzi z 5 października 2017 roku (I SA/Łd 493/17), oceniając, w którym z państw znajduje się centrum życiowych i zawodowych interesów osoby fizycznej, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim związki osobiste i ekonomiczne osoby fizycznej z danym państwem, wśród których istotne są więzi rodzinne, towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczna, kulturalna i wszelka inna działalność, miejsce wykonywania działalności gospodarczej i miejsce, z którego osoba zarządza swoim mieniem.

Miejsce zamieszkania, a co za tym idzie miejsce rezydencji podatkowej, jest przede wszystkim określane w oparciu na ośrodku interesów życiowych.

Rejestracja firmy za granicą a miejsce zamieszkania w Polsce - UE

W przypadku wszelkich transakcji o charakterze transgranicznym należy sięgnąć do właściwej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Na potrzeby naszej analizy sięgnijmy do polsko-niemieckiej umowy, gdzie na temat opodatkowania zysków z działalności gospodarczej wypowiada się art. 7 ust. 1. 

Zgodnie z brzmieniem tego przepisu zyski przedsiębiorstwa umawiającego się państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą w drugim umawiającym się państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, to jego zyski mogą być opodatkowane w drugim państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi. 

W myśl natomiast art. 3 ust. 1 lit. d umowy określenia „przedsiębiorstwo jednego umawiającego się państwa” i „przedsiębiorstwo drugiego umawiającego się państwa” oznaczają odpowiednio przedsiębiorstwo prowadzone przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym umawiającym się państwie lub przedsiębiorstwo prowadzone przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie.

Należy zatem zwrócić uwagę, że w przypadku osoby fizycznej za przedsiębiorstwo uważa się działalność gospodarczą prowadzoną w miejscu zamieszkania (zgodnie z art. 4 ust. 3 umowy pojęcie siedziby odnosi się do podmiotów niebędących osobami fizycznymi).

To z kolei prowadzi do wniosku, że miejscem opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej jest kraj miejsca zamieszkania osoby fizycznej. Jedyny wyjątek dotyczy prowadzenia w drugim państwie zagranicznego zakładu.

Przy czym podkreślenia wymaga, że pojęcie zakładu odnosi się do stałej placówki, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa. 

Należy zatem podkreślić, że powyższe przepisy nie uzależniają miejsca opodatkowania od okoliczności stricte formalnej, jaką jest samo zarejestrowanie działalności w innym kraju. Taka formalna rejestracja nie może być również uznana za stałą placówkę przy założeniu braku rzeczywistego miejsca wykonywania działalności.

Przykład 1.

Osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Polsce zarejestrowała firmę w Niemczech. Działalność gospodarcza jest prowadzona wyłącznie z terytorium Polski – brakuje stałej placówki w drugim z wymienionych państw. W takim przypadku nie jest możliwe opłacanie podatku od działalności gospodarczej według niemieckich przepisów podatkowych. Zgodnie z art. 7 ust. 1 polsko-niemieckiej umowy zyski z przedsiębiorstwa są opodatkowane w kraju miejsca zamieszkania podatnika, czyli w Polsce.

Osoba fizyczna mieszkająca w Polsce i dokonująca jedynie formalnej rejestracji firmy w innym kraju UE bez zakładania stałej placówki jest zobowiązana do odprowadzenia podatku w Polsce.

Rejestracja firmy za granicą a miejsce zamieszkania w Polsce - kraje trzecie

Identyczne wnioski można wyprowadzić, jeżeli chodzi o formalną rejestrację działalności gospodarczej w kraju trzecim.

Przykładowo, jeżeli weźmiemy pod uwagę treść polsko-brytyjskiej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, to art. 7 ust. 1 prezentuje identyczną treść.

Podobnie też w art. 3 ust. 1 lit. f i lit. g umowy czytamy, że określenie „przedsiębiorstwo” ma zastosowanie do prowadzenia jakiejkolwiek działalności gospodarczej, natomiast określenia „przedsiębiorstwo umawiającego się państwa” i „przedsiębiorstwo drugiego umawiającego się państwa” oznaczają odpowiednio przedsiębiorstwo prowadzone przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym umawiającym się państwie i przedsiębiorstwo prowadzone przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie.

Także i w tym przypadku przepisy odnoszą się do miejsca zamieszkania osoby fizycznej.

Przykład 2.

Osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Polsce zarejestrowała firmę w Anglii. Działalność gospodarcza jest prowadzona wyłącznie z terytorium Polski – brakuje stałej placówki w drugim z wymienionych krajów. W takim przypadku nie jest możliwe opłacanie podatku od działalności gospodarczej według brytyjskich przepisów podatkowych. Zgodnie z art. 7 ust. 1 polsko-brytyjskiej umowy zyski z przedsiębiorstwa są opodatkowane w kraju miejsca zamieszkania podatnika, czyli w Polsce.

Również w przypadku krajów spoza UE obowiązuje zasada, zgodnie z którą krajem opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej osoby fizycznej jest kraj miejsca zamieszkania, a nie kraj, gdzie działalność gospodarcza została jedynie zarejestrowana.

Podsumowując powyższe, należy zatem wskazać, że osoba fizyczna nie może uciec od polskiego systemu podatkowego, wyłącznie dokonując formalnej rejestracji działalności w innym kraju. W celu zmiany rezydencji podatkowej oraz zmiany zasad opodatkowania konieczne jest trwałe przeniesienie ośrodka interesów życiowych za granicę.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów