Obywatele Polski mieszkający częściowo na terytorium Polski, a częściowo na terytorium Wielkiej Brytanii często mają wątpliwości w zakresie opodatkowania i miejsca rozliczenia swoich dochodów, a w konsekwencji złożenia deklaracji podatkowej. W szczególności problem pojawia się w momencie, gdy podatnik część roku podatkowego spędza w Polsce, a część w Wielkiej Brytanii. Unikanie podwójnego opodatkowania - gdzie zatem rozliczyć podatek? Odpowiedź poniżej.
Zasada nieograniczonego obowiązku podatkowego
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o PIT osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Na podstawie art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
-
posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych)
lub
-
przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Wyżej wymienione przesłanki mają charakter rozłączny. Oznacza to, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a co za tym idzie – podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych).
Druga przesłanka powodująca ustalenie miejsca zamieszkania danej osoby w Polsce związana jest z długością pobytu w kraju. Miejsce zamieszkania w Polsce będzie miała zatem osoba, która przebywa w Polsce dłużej niż 183 dni w ciągu roku podatkowego.
Umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania
20 lipca 2006 roku Polska i Wielka Brytania podpisały Konwencję w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych (dalej jako konwencja).
Konwencja dotyczy osób, które mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym lub w obu z ww. umawiających się państwach.
Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. konwencji pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie otrzymuje za pracę najemną, podlegają opodatkowaniu tylko w tym właśnie państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim umawiającym się państwie – jeżeli tak, otrzymywane za nią wynagrodzenie może być wówczas opodatkowane w tym drugim państwie.
W świetle powyższego wynagrodzenia z tytułu pracy najemnej osoby mającej miejsce zamieszkania w Polsce podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce, chyba że są to świadczenia osiągane z pracy najemnej wykonywanej na terytorium Wielkiej Brytanii.
Na podstawie art. 14 ust. 2 ww. konwencji, bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu, wynagrodzenie, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie otrzymuje za pracę najemną wykonywaną w drugim umawiającym się państwie, podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym wymienionym państwie, jeżeli:
-
odbiorca przebywa w drugim państwie przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni w ciągu dwunastu miesięcy rozpoczynających się lub kończących w danym roku podatkowym
i
-
wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim państwie
i
-
wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład, który pracodawca posiada w drugim państwie.
Wobec powyższego otrzymane przez osobę fizyczną mającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium Polski wynagrodzenie z tytułu pracy najemnej wykonywanej na terytorium Wielkiej Brytanii podlega opodatkowaniu wyłącznie w Polsce.
Przykład 1.
Jan Kowalski jest pracownikiem firmy mającej siedzibę i zakład produkcyjny w Wielkiej Brytanii. W Wielkiej Brytanii jest odprowadzany podatek od dochodu Jana Kowalskiego z tytułu wykonywania pracy na obszarze tego kraju. Jan Kowalski pracuje w Wielkiej Brytanii ponad 183 dni w roku podatkowym, natomiast zarówno miejsce zamieszkania dla celów podatkowych, jak i centrum interesów życiowych znajdują się w Polsce. Gdzie należy rozliczyć podatek?
W celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu dochodów uzyskanych przez Jana Kowalskiego z pracy najemnej wykonywanej na terytorium Wielkiej Brytanii w Polsce znajduje zastosowanie metoda unikania podwójnego opodatkowania (metoda wyłączenia z progresją) określona w art. 22 ust. 2 pkt a) – w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych w 2018 r. i pkt c) konwencji.
Artykuł 22 ust. 2 konwencji stanowi, że w przypadku Polski podwójnego opodatkowania unika się w sposób następujący:
-
Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód, który zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji podlega opodatkowaniu w Zjednoczonym Królestwie, Polska zwolni taki dochód z opodatkowania, z zastrzeżeniem postanowień punktu b) niniejszego ustępu.
-
Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód lub zyski majątkowe, które zgodnie z postanowieniami artykułów 10, 11, 12 lub 13 niniejszej konwencji mogą być opodatkowane w Zjednoczonym Królestwie, Polska zezwoli na odliczenie od podatku od dochodu lub zysków majątkowych tej osoby kwoty równej podatkowi zapłaconemu w Zjednoczonym Królestwie. Jednakże takie odliczenie nie może przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która przypada na dochód lub zyski majątkowe uzyskane w Zjednoczonym Królestwie.
-
Jeżeli zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji dochód uzyskany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce jest zwolniony z opodatkowania w Polsce, Polska może, przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub zysków majątkowych takiej osoby, uwzględnić zwolniony dochód.
Wobec powyższego, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce osiąga dochód z pracy najemnej, który zgodnie z postanowieniami konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania podlega opodatkowaniu w Wielkiej Brytanii, wówczas Polska zwalnia taki dochód od opodatkowania, jednakże może go uwzględnić przy obliczaniu podatku od pozostałego dochodu.
Powyższe stanowisko jest aprobowane przez Dyrektora Krajowej Administracji Skarbowej w w interpretacji indywidualnej z 25 stycznia 2019 roku, 0115-KDIT2-2.4011.447.2018.2.ENB.
Mając na uwadze powyższe rozważania, należy stwierdzić, że podatnik każdorazowo powinien zważyć na przesłanki związane z miejsce opodatkowania swoich dochodów ze względu bądź na liczbę dni, jakie przebywa poza krajem, bądź na miejsce jego centrum interesów osobistych.
