W obrocie gospodarczym często dochodzi do sytuacji, w której dłużnicy podejmują działania mające na celu uszczuplenie ich majątku. Takie praktyki mają na celu utrudnienie bądź uniemożliwienie zaspokojenia wierzyciela. Najczęstszymi przykładami takich działań są: umowy darowizny, sprzedaży (zazwyczaj po zaniżonej cenie) czy ustanowienie hipoteki na nieruchomości. Instytucją chroniącą wierzycieli przed takimi nieuczciwymi praktykami po stronie dłużników jest skarga pauliańska, wyrażona w art. 527-534 k.c. Zgodnie z przepisem art. 527 § 1 kodeksu cywilnego, gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.
Skarga pauliańska - przesłanki zastosowania
Przesłanki zastosowania skargi pauliańskiej:
1) dłużnik dokonał czynności prawnej (np. sprzedał swoją nieruchomość),
2) czynność prawna dokonana przez dłużnika doprowadziła do pokrzywdzenia wierzyciela, gdyż dłużnik stał się niewypłacalny (albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności)
3) osoba trzecia uzyskała na skutek tej czynności korzyść majątkową
4) dłużnik był świadomy swojego działania, doskonale wiedział że takim sposobem szkodzi wierzycielowi
5) osoba trzecia, która uzyskała korzyść majątkową, wiedziała (lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć) o tym, że dłużnik działa ze świadomością pokrzywdzenia swojego wierzyciela
Skarga pauliańska - pozew
Najistotniejszy elementem prawidłowego sformułowania pozwu jest obligatoryjny wymóg zawarcia żądania uznania czynności za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela ze wskazaniem wobec kogo bezskuteczność ma zostać uznana oraz jakiej konkretnej czynności dotyczy żądanie.
Jeżeli okaże się, że osoba trzecia, która uzyskała korzyść majątkową już zdążyła nią rozporządzić (np. sprzedając) powództwo należy skierować bezpośrednio przeciwko osobie kupującej lub przyjmującej, jednakże tylko w takiej sytuacji, gdy rozporządzenie było nieodpłatne lub osoba czwarta wiedziała o okolicznościach uzasadniających uznanie czynności prawnej za bezskuteczną (art. 531 § 2 k.c.). Bardzo istotną kwestią, którą warto zawrzeć w formułowanym pozwie jest wniosek o udzielenie zabezpieczenia np. w postaci zakazu zbycia rzeczy. W przypadku gdy przedmiot stanowią nieruchomości, należy złożyć wniosek do sądu wieczystoksięgowego o dokonanie wpisu w księdze wieczystej dotyczącego zakazu zbywania i obciążania nieruchomości.
Dalsze kroki postępowania
Po uzyskaniu wyroku następnymi krokami, jakie powinien powziąć wierzyciel są:
-
Złożenie wniosku o stwierdzenie prawomocności
Dopiero po uzyskaniu tytułu wykonawczego możliwe jest prowadzenie postępowania egzekucyjnego.
Polecamy:
