Jednym z obowiązków podatników podatku VAT jest składanie deklaracji podatkowych. W niniejszym artykule zastanowimy się, czy obowiązkowe jest składanie deklaracji VAT w okresie zawieszenia działalności gospodarczej!
Zawieszenie działalności gospodarczej a sprzedaż
W pierwszej kolejności należy jednak rozpatrzyć, czy dopuszczalne jest, aby podatnik w okresie zawieszenia działalności gospodarczej uzyskiwał obroty z tytułu sprzedaży usług lub towarów.
W tym zakresie należy sięgnąć do treści ustawy Prawo przedsiębiorców.
W myśl art. 25 ust. 1 Prawa przedsiębiorców w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Natomiast zgodnie z art. 25 ust. 2 Prawa przedsiębiorców w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca:
- może wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów;
- może przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
- może zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
- ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej;
- wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa;
- może osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej;
- może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą;
- może powołać albo odwołać zarządcę sukcesyjnego, o którym mowa w Ustawie z dnia 5 lipca 2018 roku o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej.
Biorąc pod uwagę powyższe przepisy, należy stwierdzić, że zawieszenie działalności gospodarczej samo w sobie nie stanowi zaprzestania jej wykonywania przez podatnika.
Podatnik, który zawiesza prowadzenie działalności gospodarczej na pewien czas, nadal pozostaje podatnikiem, z tym że w okresie zawieszenia przedsiębiorca nie prowadzi aktywnej działalności. Zgłoszenie zawieszenia działalności gospodarczej nie oznacza zatem ustania bytu przedsiębiorcy, a jedynie przerwę w realizowaniu odpowiednich czynności.
Przedsiębiorca w okresie zawieszenia działalności gospodarczej ma więc m.in. prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.
Zauważyć trzeba, że w przypadku podatnika VAT czynnego opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie wykonywane przez niego czynności mieszczące się w zakresie przedmiotowym tego podatku.
Sama okoliczność zawieszenia działalności gospodarczej nie oznacza, że podmiot traci status podatnika podatku VAT. Wprawdzie w okresie zawieszenia działalności gospodarczej nie jest możliwe uzyskiwanie bieżących zysków, jednakże możliwe jest przykładowo otrzymywanie wynagrodzenia z tytułu umowy najmu zawartej na kilka lat przed datą zawieszenia działalności gospodarczej.
Składanie deklaracji VAT w okresie zawieszenia działalności
Uzyskiwanie wynagrodzenia z tytułu świadczonych usług w okresie zawieszenia działalności gospodarczej oznacza zarówno obowiązek odprowadzenia z tego tytułu podatku należnego, jak i konieczność składania deklaracji podatkowych JPK.
Potwierdzają to również poniższe przepisy podatkowe ustawy VAT.
W myśl art. 99 ust. 1 ustawy VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu (dla pewnych grup podatników dopuszczalne jest również składanie deklaracji za kwartalne okresy rozliczeniowe).
Jak podaje art. 99 ust. 7a ustawy VAT, w przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów tego dotyczących podatnicy nie są zobligowani do składania deklaracji za okresy rozliczeniowe, do których zawieszenie to się odnosi.
Jednakże jak wskazuje art. 99 ust. 7b ustawy VAT, zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych, o którym mowa w ust. 7a, nie dotyczy:
- podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;
- podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary – w zakresie których są podatnikiem;
- okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego;
- okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego.
Z powyższych przepisów wynika, że obowiązek składania deklaracji przez podatnika nie dotyczy okresu zawieszenia działalności gospodarczej, jednak w przypadku zrealizowania czynności opodatkowanych nie jest on zwolniony z tej powinności. Wskazać należy, że odliczenie podatku naliczonego jest prawem podatnika, a nie obowiązkiem. Podatnik może więc złożyć deklarację w okresie zawieszenia działalności i wykazać w niej kwotę podatku naliczonego do odliczenia.
W okresie zawieszenia podatnik ma zatem obowiązek złożenia deklaracji VAT, co znajduje potwierdzenie w treści interpretacji Dyrektora KIS z 20 listopada 2020 roku, nr 0112-KDIL3.4012.607.2020.1.JK.
Przykład 1.
Podatnik prowadzący działalność gospodarczą w zakresie usług hotelowych zawiesił działalność gospodarczą, jednakże w okresie zawieszenia przyjmuje wpłaty zaliczek na poczet przyszłego sezonu wakacyjnego. Zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy PIT obowiązek podatkowy w zakresie otrzymanych płatności w postaci przedpłat czy zaliczek powstaje w dacie otrzymania zapłaty.
Podatnik będzie zatem zobowiązany do złożenia deklaracji zgodnie z art. 99 ust. 7b pkt 5 ustawy za okresy, w których otrzymał wpłaty zaliczek, a także do odprowadzenia należnego podatku od wpłaconych kwot przez rezerwujących pomimo zawieszonej działalności gospodarczej.
Podsumowując powyższą analizę, trzeba pamiętać, aby dopełnić obowiązków podatkowych wynikających z ustawy VAT również w okresie zawieszenia działalności gospodarczej. Realizowanie czynności opodatkowanych VAT obliguje do złożenia deklaracji w ustawowym terminie i do wykazania podatku należnego.
