Sprzedaż nieruchomości a oznaczenie GTU_10 – wyjaśnienia MF

Wprowadzenie nowego pliku JPK_V7M/JPK_V7K wywołało wiele skrajnych emocji w środowisku przedsiębiorców i księgowych. Uchwalone przepisy nie są precyzyjne i wzbudzają liczne wątpliwości interpretacyjne. Jedną z dyskusyjnych kwestii stało się oznaczenie kodem GTU_10 sprzedaży nieruchomości. W niniejszym artykule zaprezentujemy wyjaśnienia Ministerstwa Finansów dotyczące ujęcia sprzedaży nieruchomości w pliku JPK_V7M/JPK_V7K przez oznaczenie GTU_10. 

Oznaczenie GTU_10 w pliku JPK_V7M/JPK_V7K 

Z art. 10 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 roku w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług wynika obowiązek stosowania oznaczeń GTU_1–GTU_13 przy sprzedaży wybranych rodzajów towarów lub usług. W części ewidencyjnej pliku JPK_V7M/JPK_V7K, dokonując sprzedaży wyszczególnionych w rozporządzeniu towarów lub usług, przedsiębiorca ma obowiązek zastosować odpowiednie oznaczenia GTU_1–GTU_13. Oznaczenie GTU_10 w pliku JPK_V7M/JPK_V7K obejmuje dostawę budynków, budowli i gruntów. 

Czy oznaczenie GTU_10 należy stosować do dostawy części budowli i budynków?

Sprzedaż wyodrębnionych samodzielnych lokali mieszkalnych i użytkowych – interpretacja indywidualna

Interpretacja indywidualna z 8 lutego 2021 roku, nr 0112-KDIL3.4012.688.2020.2.MS., wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej dotyczyła oznaczania w prowadzonej ewidencji dla celów podatku od towarów i usług sprzedaży wyodrębnionych samodzielnych lokali mieszkalnych i użytkowych kodem GTU_10, których sprzedaż dokumentowano fakturami VAT. Zdaniem wnioskodawcy nie należy dodawać przy dostawie samodzielnych lokali oznaczenia GTU_10, gdyż w przepisie tym wymienione są budynki budowle i grunty, a nie ich części, a ustawa o VAT wyraźnie rozróżnia takie kategorie towarów jak budynki i ich części. 

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe i stwierdził, co następuje: 

[…] oznaczenie GTU_10 dotyczące dostaw budynków, budowli i gruntów obejmuje także dostawy części budowli i budynków w tym udziałów oraz dostawy udziałów w gruntach.

Oznaczenie dotyczy zatem m.in. dostaw:

• lokali mieszkalnych (w tym z prawem własności do części (udziału) w gruncie),

• lokali użytkowych (w tym z prawem własności do części (udziału) w gruncie),

• pomieszczeń przynależnych, komórek lokatorskich,

• miejsc parkingowych, miejsc garażowych (i związanych z tym udziałów w gruntach),

• garaży,

• udziału w prawie własności budynku,

• udziału w prawie własności gruntu.

GTU_10 nie dotyczy sprzedaży miejsca parkingowego w formie prawa do korzystania z miejsca parkingowego, która to czynność w rozumieniu VAT stanowi usługę.

[…] dostawa sprzedawanych przez Wnioskodawcę wyodrębnionych samodzielnie lokali mieszkalnych i użytkowych takich jak garaże podlega zgodnie z przepisami rozporządzenia z dnia 15 października 2019 roku Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług oznaczeniu w składanej ewidencji JPK_VAT oznaczeniu kodem GTU_10.

Definicja budynku w przepisach

W przytoczonej wcześniej interpretacji indywidualnej z 8 lutego 2021 roku, nr 0112-KDIL3.4012.688.2020.2.MS., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej podkreślił, że przepisy podatkowe dotyczące podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia budynku ani jego części, dlatego w celu zdefiniowania tego pojęcia należy się odnieść do przepisów Ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane.

[alert-info]Art. 3 pkt 2 ustawy – Prawo budowlane
Budynek – należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Art. 3 pkt 3 ustawy – Prawo budowlane
Budowla – należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową./alert-info]

Oznaczenie GTU_10 a leasing finansowy budynków, budowli i gruntów

Zgodnie z wyjaśnieniami Ministerstwa Finansów oznaczenie GTU_10 należy stosować nie tylko przy zawarciu tradycyjnej transakcji sprzedaży budynków, budowli czy gruntów, lecz także w ramach leasingu finansowego budynków, budowli czy gruntów. Wynika to z tego, że powyższe oznaczenie odnosi się do dostawy, zatem skoro następstwem zawarcia umowy leasingu finansowego jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, to należy wówczas zastosować oznaczenie GTU_10 w części ewidencyjnej pliku JPK_V7M/JPK_V7K.

Prawo wieczystego użytkowania gruntu w pliku JPK_V7M/JPK_V7K

Ministerstwo Finansów w swoich objaśnieniach wskazało także konieczność stosowania oznaczenia GTU_10 w odniesieniu do sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntu, przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu na własność oraz ustanowienia prawa wieczystego gruntu, co uzasadniać ma zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług stwierdzenie, że przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Usługi najmu, dzierżawy lub inne usługi o podobnym charakterze

Wątpliwości podatników pojawiły się również w odniesieniu do ewentualnego stosowania oznaczenia GTU_10 w nowym pliku JPK_VAT z deklaracją przy usługach najmu, dzierżawy lub innych usługach o podobnym charakterze budynków, budowli lub gruntów. Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że powyższe oznaczenie ma zastosowanie tylko wówczas, gdy w wyniku usługi najmu, dzierżawy lub innej usługi o podobnym charakterze budynków, budowli i gruntów, finalnie przewidziane jest przeniesienie własności na nabywcę (najemcę). Tylko w takim przypadku następuje dostawa budynku, budowli i gruntu i zastosowanie oznaczenia GTU_10 w pliku JPK_V7M/JPK_V7K jest zasadne. W przeciwnym wypadku, czyli wtedy gdy przy usłudze najmu, dzierżawy lub usłudze o podobnym charakterze budynków, budowli i gruntów nie zakłada się przeniesienia własności budynku, budowli i gruntu, ale po umownym okresie najmu, dzierżawy, przedmiot najmu jest zwracany do wynajmującego, mamy do czynienia z usługą (a nie dostawą budynku, budowli i gruntu), która nie podlega oznaczeniu GTU_10 w pliku JPK_V7.

Czy usługi budowlane, remonty i przebudowy należy oznaczać w pliku JPK_V7M/JPK_V7K kodem GTU_10?

Usługi budowlane, remonty i przebudowy budynków, budowli i gruntów nie podlegają oznaczeniu GTU_10 w nowym pliku JPK_VAT z deklaracją. Wyjaśnienie Ministerstwa Finansów w tej kwestii wydaje się oczywiste – usługi budowlane, remontowe czy przebudowy nie stanowią dostawy towarów, więc oznaczenie GTU_10 ich nie dotyczy. 

Planowane zmiany w przepisach dotyczących sporządzania pliku JPK_V7M/JPK_V7K

Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji zamieszczono projekt rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (projekt z 9 marca 2021 roku). W uzasadnieniu do tego projektu podkreślono, że propozycje zmian w pliku JPK_V7 wynikają z licznych wątpliwości interpretacyjnych i postulatów podatników. Proponowane zmiany mają odnosić się m.in. do oznaczeń GTU w zakresie grup towarów i usług, w szczególności oznaczenie GTU_10 ma dotyczyć nie tylko budynków, budowli i gruntów, lecz także ich części i udziałów w prawie własności oraz odnoszących się do nich czynności, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług:

1. przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienia z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2. wydania towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3. wydania towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydania towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4. wydania towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5. ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienia na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienia na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6. oddania gruntów w użytkowanie wieczyste;

7. zbycia praw, o których mowa w pkt 5 i 6.