W Polsce najwięcej jest najwięcej małych podmiotów gospodarczych. Są one niezwykle ważne dla polskiej gospodarki. W małych firmach wytwarza się większość polskiego PKB. Wśród nich przeważają jednoosobowe działalności gospodarcze. Stanowią bardzo prostą formę prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto nie mamy wówczas wspólników, tym samym wszystkie decyzje podejmujemy samodzielnie. Przeczytaj czym jest jednoosobowa działalność gospodarcza!
Definicja działalności gospodarczej
Definicję działalności gospodarczej znaleźć można w art. 3 Ustawy z 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców.
W świetle tej definicji działalność gospodarcza to zorganizowana działalność zarobkowa wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.
-
działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego;
-
wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów;
-
wyrobu wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina;
-
działalności rolników w zakresie sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy o podatku PIT;
-
działalności prowadzonej przez koła gospodyń wiejskich na podstawie ustawy o kołach gospodyń wiejskich, spełniające warunki, o których mowa w art. 24 ust. 1 tej ustawy.
W dalszej części znajdziemy definicję przedsiębiorcy. Jest to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Definicja działalności w świetle ustawy o podatku dochodowym
W świetle ustawy o PIT przez działalność gospodarczą należy rozumieć zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania kopalin ze złóż, a także działalność polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych – prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły.
Działalność gospodarcza musi więc mieć poniższe cechy:
-
zarobkowy charakter – wykonywanie działalności gospodarczej ma na celu osiąganie zysków (działalność, która nie ma charakteru zarobkowego, nie jest działalnością gospodarczą). Tutaj nie ma znaczenie rezultat działalności, a jej cel;
-
przedmiot działalności to katalog bardzo szeroki, czyli praktycznie większość czynności się w nim mieści;
-
prowadzona we własnym imieniu. Tym samym działalnością gospodarczą nie jest świadczenie usług przez podmioty zależne (np. pracowników, zleceniobiorców);
-
musi być zorganizowana, co oznacza, że działalność gospodarcza wymaga siedziby;
-
musi być ciągła, co oznacza, że wykonywanie działalności gospodarczej nie jest jednorazowym zdarzeniem; wymaga ono wykonywania szeregu czynności, bardzo często powtarzalnych i rozciągniętych w czasie;
-
nie może być zaliczana do innych źródeł przychodów
Jednoosobowa działalność gospodarcza
Jednoosobowa działalność gospodarcza to, jak już pisaliśmy, najprostsza forma prowadzenia działalności gospodarczej. Zazwyczaj charakteryzuje się brakiem zatrudnienia pracowników. Podatnik, aby móc prowadzić taką działalność, musi dokonać rejestracji w CEIDG.
Co istotne, podatnicy decydujący się na założenie takiej działalności, muszą zwrócić uwagę, że majątkiem przedsiębiorstwa jest ich własny majątek. W przypadku niepowodzenia odpowiadają więc całym swoim majątkiem za długi przedsiębiorstwa.
Musimy pamiętać, że ta odpowiedzialność dotyczy także współmałżonka. Podatnik może ją oczywiście ograniczyć poprzez ustanowienie rozdzielności majątkowej.
W przypadku jednoosobowej działalności tymi sprawami zajmuje się przedsiębiorca. Tym samym odpowiada za nie. Co ważne, podatnik może zatrudniać pracowników lub współpracować z rodziną. Powyższe oznacza, że część działalności prowadzonych w formie jednoosobowej to czasem duże firmy.
W praktyce część spraw jest przekazywana na zasadzie pełnomocnictwa, np. sprawy księgowe i kadrowe.
Cechy jednoosobowej działalności gospodarczej
Po pierwsze taką działalność łatwo otworzyć (wystarczy wpis w CEIDG). Podatnicy także mogą ją zawiesić lub zlikwidować. Mogą być podatnikami podatku. Działalność jednoosobowa charakteryzuje się także prostotą podejmowania decyzji. W takiej firmie robi to bowiem jeden właściciel.
Podatnik ma bardzo duży wybór form opodatkowania tej działalności:
Przykład 1.
Podatnik rejestruje działalność gospodarczą. Jej przedmiotem są remonty mieszkań. Nie będzie on ponosił znacznych kosztów związanych z działalnością. Zastanawia się, jaką formę opodatkowania wybrać.
W tym przypadku najbardziej optymalny wydaje się ryczałt ewidencjonowany. Stawka ryczałtu wynosi bowiem 5,5%. Podatnik nie będzie ponosił znacznych kosztów, co powoduje, że inne formy opodatkowania nie będą dla niego korzystne.
Przykład 2.
Podatnik zarejestrował działalność gospodarczą w zakresie usług prawnych. Ustalił, że będzie miał podpisaną stałą umowę na obsługę prawną dużego przedsiębiorcy. Podatnik przewiduje, że jego dochody będą bardzo wysokie. Poniesie on koszty, szczególnie na początku działalności. Jaką formę opodatkowania winien wybrać?
Tutaj najkorzystniejszy wydaje się podatek liniowy. Podatnik bowiem przewiduje wysokie dochody i wybór innej formy opodatkowania, np. podatek progresywny, oznaczałby wyższe podatki.
Największym minusem takiej działalności jest odpowiedzialność wobec osób trzecich. W tym przypadku odpowiada za to zarówno przedsiębiorca, jak i jego małżonek.
Podatek VAT a jednoosobowa działalność gospodarcza
Podatnik, prowadząc działalność gospodarczą, musi wybrać, czy chce być podatnikiem podatku VAT. W wielu przypadkach nie mamy takiego wyboru, powyższe dotyczy sprzedaży towarów i świadczenia usług wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT.
Wybór opodatkowania działalności podatkiem VAT wiąże się z licznymi obowiązkami. Podatnicy VAT muszą bowiem prowadzić ewidencję i rozliczać ten podatek za okresy miesięczne i kwartalne.
Ponadto muszą do sprzedaży swoich usług lub towarów doliczać podatek VAT (w praktyce może to oznaczać, że usługi i towary mają wyższą cenę).
Korzyścią dla podatników podatku VAT jest natomiast możliwość odliczania podatku naliczonego związanego z zakupami. Tym samym, jeśli działalność podatnika wiąże się z dużymi nakładami inwestycyjnymi, winien on wybrać opodatkowanie podatkiem VAT.
Przykład 3.
Podatnik rozpoczyna działalność gospodarczą. Polega ona na działalności hotelarskiej. W pierwszych dwóch latach będzie on budował pensjonat w górach. Tym samym będzie ponosił duże nakłady inwestycyjne. Czy w tym przypadku winien wybrać opodatkowanie podatkiem VAT?
Tak, podatnik winien wybrać opodatkowanie działalności podatkiem VAT, mimo że w pierwszych dwóch latach nie będzie dokonywał sprzedaży. Pomimo braku sprzedaży będzie bowiem miał prawo do odliczenia podatku naliczonego.
W tym przypadku podatnik obniży więc koszt inwestycji o odliczony podatek VAT.
Podsumowując, jeśli chcemy prowadzić działalność gospodarczą, jedną z najlepszych form jest jednoosobowa działalność gospodarcza. Jest to także najczęściej prowadzona działalność w Polsce. Podatnik jednak, wybierając tę formę działalności, musi liczyć z koniecznością wyboru jej opodatkowania. Powinno być to dobrze przemyślane.
