Jednym z podstawowych obowiązków przedsiębiorców jest wystawianie paragonu dokumentującego sprzedaż na rzecz konsumentów. Wątpliwości nie budzi sytuacja, gdy dochodzi do sprzedaży stacjonarnej. Problematyczna jest natomiast wysyłka paragonów pocztą przy sprzedaży online. W świetle ostatnich orzeczeń i interpretacji przy sprzedaży usług online nie ma potrzeby wysyłania paragonu pocztą.
Obowiązek wydawania paragonu
W pierwszej kolejności wskażmy, jakie mamy aktualnie obowiązujące uregulowania prawne w zakresie interesującego nas tematu.
Przede wszystkim warto odnieść się do ustawy VAT, gdzie w art. 111 ust. 3a pkt 1 stwierdzono, że podatnicy prowadzący ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani dokonywać wydruku paragonu fiskalnego lub faktury z każdej sprzedaży oraz wydawać wydrukowany dokument nabywcy.
Kolejnym aktem odnoszącym się do wydania paragonów jest rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie kas rejestrujących. Możemy tam przeczytać, że przez paragon fiskalny albo fakturę rozumie się dokument fiskalny wystawiony przy użyciu kasy dla nabywcy, potwierdzający dokonanie sprzedaży (§ 2 pkt 16 rozporządzenia). Dodatkowo w świetle § 6 ust. 1 pkt 1 podatnicy, prowadząc ewidencję, wystawiają i wydają nabywcy bez jego żądania paragon fiskalny podczas dokonywania sprzedaży, nie później niż z chwilą przyjęcia należności, bez względu na formę płatności.
Jak zatem widać, przepisy w sposób jednoznaczny wskazują na obowiązek wystawiania paragonów dla nabywcy bez żądania i bez względu na formę płatności. Taka treść przepisu powoduje, że również w przypadku sprzedaży usług online materializuje się konieczność wydawania paragonów.
W jaki sposób rozumieć wydawanie paragonu?
Przywołane przepisy posługują się pojęciem „wydawanie paragonu”, przy czym nie odnajdziemy w ustawie bądź rozporządzeniu wyjaśnienia co do sposobu rozumienia tego pojęcia. Taki stan powoduje bardzo duże pole do jego interpretacji, która może prowadzić do różnych wniosków.
Z jednej strony możemy zaobserwować stanowisko prezentowane przez fiskus, które zakłada, że powyższy zwrot należy rozumieć dosłownie, a więc utożsamiać wydanie z dostarczeniem paragonu nabywcy. Chodziło oczywiście o dostarczenie wersji papierowej, a więc wysyłkę, która ma w tym przypadku charakter obligatoryjny.
Szef KAS w piśmie z 8 czerwca 2018 r., nr DPP8.8101.51.2018.PBD, stwierdził, że udostępnienie paragonu do odbioru w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej przez podatnika nie można w żaden sposób utożsamiać z wydaniem paragonu, o którym mowa w przepisach. To z kolei oznacza, że w tym przypadku przy wykonanych usługach online konieczna jest wysyłka paragonów pocztą do klienta.
Kluczowy dla dalszych losów tematyki wysyłki paragonów pocztą stał się wyrok NSA z 29 września 2019 r., I FSK 734/17. W uzasadnieniu wyroku sąd wskazał, że skoro kupujący nie ma obowiązku odbioru wydrukowanego dokumentu fiskalnego, to obowiązkiem sprzedawcy jest jedynie zaoferowanie mu go. Podatnik ewidencjonujący sprzedaż ma zatem obowiązek wydrukowania paragonu w czasie i miejscu dokonania transakcji oraz poinformowania kupującego o tym, że taki dokument został wydrukowany, jest dostępny dla kupującego w miejscu dokonania sprzedaży i może on ten dokument odebrać.
Kupujący nie musi zwracać się ani o wydrukowanie paragonu, ani o jego wydanie. Paragon ma być wydrukowany i udostępniony do odbioru przez sprzedawcę w przypadku każdej transakcji, niezależnie od żądania kupującego. W rezultacie wystarczy, że sprzedawca wydrukuje wystawiony w chwili sprzedaży paragon i udostępni go klientowi.
W konsekwencji NSA wyraźnie zaznaczył, że pojęcia „wydania paragonu” nie należy rozumieć w sposób ścisły jako konieczność wydania do ręki kupującego. Z wyroku wynika, że choć faktycznie sprzedawca ma obowiązek wydania paragonu, to jednak kupujący nie ma adekwatnego obowiązku co do jego odbioru.
Spełnia zatem wymogi ustawowe również sytuacja, w której sprzedawca udostępnia go klientowi i oddaje do jego dyspozycji. Skutkuje to przyjęciem, że na podstawie wskazanego wyroku sprzedawca nie ma obowiązku wysyłania paragonu pocztą w okolicznościach świadczenia usługi online.
Wysyłka paragonów pocztą a wystawienie paragonu
Warto w tym miejscu wspomnieć, że możliwa jest sytuacja, w której sprzedawca będzie zwolniony z obowiązku wystawiania paragonów. Wówczas wątpliwości co do kwestii wysyłania paragonów pocztą nie będą go w ogóle dotyczyły.
Zgodnie z treścią rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących posiadanie kasy fiskalnej nie jest konieczne w przypadku świadczenia usług na rzecz konsumentów, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.
Trzeba jednak wskazać, że nie w każdym przypadku możliwe będzie skorzystanie z ww. zwolnienia. Rozporządzenie wymienia bowiem przypadki dostawy określonych towarów czy też świadczeń określonych usług, które nie są objęte zwolnieniem. Przykładowo obligatoryjne wydawanie paragonów dotyczy dostawy takich towarów jak:
-
części i akcesoria do pojazdów silnikowych (z wyłączeniem motocykli);
-
sprzętu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego, z wyłączeniem lamp elektronowych i innych elementów elektronicznych oraz części do aparatów i urządzeń do operowania dźwiękiem i obrazem, anten;
-
sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego;
-
zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych;
-
wyrobów tytoniowych, napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, bez względu na symbol PKWiU, z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów;
-
perfum i wód toaletowych.
W rezultacie w zakresie sprzedaży online powyższych towarów istnieje obowiązek wystawienia i wydania paragonu, jednak – jak już wykazaliśmy – w świetle wyroku NSA nie oznacza to konieczności wysyłania paragonu pocztą
Przykład 1.
Podatnik prowadzi sklep internetowy ze sprzętem fotograficznym. Dostawa tego rodzaju towaru nie korzysta ze zwolnienia określonego w rozporządzeniu, zatem ma on obowiązek posiadania kasy fiskalnej. Dokonując sprzedaży towaru, podatnik ma obowiązek zewidencjonowania tego zdarzenia na kasie rejestrującej oraz wydrukowania paragonu. Zgodnie jednak z najnowszym orzecznictwem wystarczające jest udostępnienie tego paragonu klientowi, co oznacza, że nie musi go wysyłać pocztą. Oczywiście na żądanie klienta może taki paragon zostać dołączony do przesyłki.
Podsumowując, kwestia wysyłania paragonu klientowi pocztą wciąż budzi wątpliwości. Wprawdzie możemy odnaleźć korzystne dla podatników wyroki sądowe, w tym również wyroki NSA, jednakże należy pamiętać, że w polskim systemie orzeczenie sądowe nie jest źródłem prawa.
Zaprezentowany wyrok daje jednak nadzieję na wygranie ewentualnego sporu z fiskusem w przypadku rozpatrywanego przez nas zagadnienia. Z pewnością dobrym rozwiązaniem ze strony ustawodawcy byłoby jednoznaczne uregulowanie tej kwestii w przepisach.
