Często zdarza się, że w małżeństwie zarówno mąż, jak i żona, prowadzą działalności gospodarcze. Jak należy postąpić, jeżeli działalności te są całkowicie niezwiązane ze sobą, ale jedno z małżonków chce kupić od drugiego towary handlowe? Czy jest to zgodne z prawem? Czy wydatek taki może stanowić koszt uzyskania przychodów?
Odrębne działalności gospodarcze małżonków
Prawo zezwala na rejestrację odrębnych działalności gospodarczych przez męża i żonę - nie ma w tym przypadku znaczenia, czy między małżonkami występuje ustawowa wspólność majątkowa.
Również ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych określa, że małżonkowie co do zasady podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przychodów, a prawo podatkowe jedynie umożliwia im wspólne rozliczenie roczne.
Sprzedaż towarów handlowych pomiędzy firmami małżonków
Prawo nie zakazuje występowania transakcji między podmiotami powiązanymi, w tym między firmami małżonków. Co za tym idzie - sprzedaż towarów handlowych na rzecz firmy małżonka będzie podlegała opodatkowaniu i ewidencji na zasadach ogólnych.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 25 określa, że:
Art. 25: jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podatnik nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podatnika oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań. |
Ważne! Sprzedając towary handlowe na rzecz firmy małżonka należy pamiętać, aby nie zaniżać cen, tylko stosować taką, za jaką sprzedajemy zwykłym, niepowiązanym kontrahentom. |
O zaniżaniu cen w przypadku istnienia powiązań między kontrahentami mówi ustawa o podatku od towarów i usług:
Art. 32 ust. 1 i 3 ustawy o VAT: 1. W przypadku gdy między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą istnieje związek, o którym mowa w ust. 2, oraz w przypadku gdy wynagrodzenie jest: niższe od wartości rynkowej, a nabywca towarów lub usług nie ma zgodnie z art. 86, art. 86a, art. 88 i art. 90 oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, niższe od wartości rynkowej, a dokonujący dostawy towarów lub usługodawca nie ma zgodnie z art. 86, art. 86a, art. 88 i art. 90 oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a dostawa towarów lub świadczenie usług są zwolnione od podatku, wyższe od wartości rynkowej, a dokonujący dostawy towarów lub usługodawca nie ma zgodnie z art. 86, art. 86a, art. 88 i art. 90 oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego - organ podatkowy określa podstawę opodatkowania zgodnie z wartością rynkową, jeżeli okaże się, że związek ten miał wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług. (...) 3. Przez powiązania rodzinne, o których mowa w ust. 2, rozumie się małżeństwo oraz pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia. |
Sprzedaż między małżonkami - zakup towarów
Jeżeli wiadomo już, że prawo zezwala na sprzedaż między małżonkami pod pewnymi warunkami, w tym również sprzedaż towarów handlowych, to czy zakup ten może stanowić koszt uzyskania przychodów w firmie małżonka, który je kupuje?
Według art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, żeby można było uznać wydatek jako koszt uzyskania przychodów, musi on zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
Art. 23 nie mówi natomiast o kosztach zakupu towarów handlowych, więc zakup taki może stanowić koszt uzyskania przychodu, nawet jeżeli towary te zostały zakupione od małżonka.
