Stawka VAT dla mebli pod zabudowę - jak opodatkować?

Usługi związane z lokalami mieszkalnymi są opodatkowane obniżoną 8-procentową stawką podatku VAT. W związku z tym pojawia się wiele pytań co do dostawy i montażu poszczególnych elementów lokali mieszkalnych. W niniejszym artykule przeanalizujemy, czy wspomniana obniżona stawka VAT dla mebli pod zabudowę może mieć zastosowanie dla ich dostawy i montażu.

Obniżona stawka VAT dla mebli pod zabudowę

W świetle art. 41 ust. 12 ustawy o VAT stawkę 8% podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się do:

1. dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji, przebudowy lub robót konserwacyjnych dotyczących obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym;

2. robót konserwacyjnych dotyczących:

1. obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych,

2. lokali mieszkalnych w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12 – w zakresie, w jakim wymienione roboty nie są objęte tą stawką na podstawie pkt 1.

Do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym nie zalicza się budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m², oraz lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m².

Stanowisko sądów administracyjnych a stawka VAT dla mebli pod zabudowę

Z treści przytoczonego przepisu nie wynika w sposób jednoznaczny, czy do dostawy i montażu mebli pod zabudowę można zastosować 8-procentową stawkę podatku VAT.

Jak zawsze w tego typu sytuacjach warto sięgnąć do dostępnego orzecznictwa, które w większości przypadków (i od dłuższego czasu) prezentuje korzystne dla podatników stanowisko w tej kwestii.

Tak też wynika choćby z orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego: I FSK 1362/17 z 18 grudnia 2019 roku, I FSK 792/19 z 3 lipca 2019 roku. Z uzasadnień do tychże wyroków można wyprowadzić wniosek, że dla uznania czynności wykonania trwałej zabudowy meblowej za usługę modernizacji obiektu budowlanego konieczne jest wystąpienie łącznie określonych przesłanek:

• wykonane na wymiar do konkretnego obiektu budowlanego lub jego części (lokalu) i trwale powiązane z jego elementami konstrukcyjnymi komponenty meblowe nie funkcjonują w obrocie, tak jak ma to miejsce w przypadku mebli „wolnostojących”, dlatego też nie można ich utożsamiać z dostawą towarów w postaci gotowych mebli, które nie mają żadnego trwałego związku z obiektem budowlanym lub jego częścią;

• zabudowa meblowa w istotnym stopniu wykorzystuje elementy konstrukcyjne obiektu budowlanego (ścian, podłogi czy sufitu). Elementy te wyznaczają zakres konstrukcyjny mebla (elementy konstrukcyjne obiektu budowlanego lub jego części (lokalu) pełnią rolę elementów mebla);

• o użytkowych walorach wykonywanej zabudowy meblowej decyduje trwałe połączenie wykonywanych na zlecenie części zabudowy z elementami konstrukcyjnymi obiektu budowlanego lub jego części (ściany podłoga, sufit) w sposób uniemożliwiający jej przesunięcie w inne miejsce (trwała zabudowa spełniająca jako całość określoną funkcję użytkową), a same te części, bez trwałego ich przymocowania do elementów konstrukcyjnych budynku (ścian, podłogi, sufitu), nie spełniają pod względem użytkowym przymiotu mebla.

Z ww. warunków wynika, że przy analizie, czy może mieć zastosowanie stawka VAT w wysokości 8%, należy przede wszystkim badać stopień konstrukcyjnego połączenia komponentów meblowych i elementów konstrukcyjnych lokalu mieszkalnego. Mówiąc wprost, musi występować trwałe i funkcjonalne połączenie pomiędzy meblem a ścianami, sufitem oraz podłogą konkretnego lokalu. Taka zabudowa nie może zostać w prosty sposób odłączona od lokalu bez ingerencji w konstrukcję lokalu mieszkalnego. 

Stawka VAT dla mebli pod zabudowę - stanowisko fiskusa

Pozytywną dla podatników wiadomością jest to, że również fiskus, pod wpływem bogatego orzecznictwa sądowego, zaczął przychylać się do korzystnego stanowiska.

W piśmie Ministerstwa Finansów z 27 maja 2020 roku (nr PT3.8101.2.2020) czytamy, że gdy o użytkowych walorach wykonanej zabudowy meblowej decyduje trwałe połączenie wykonanych na indywidualne zlecenie elementów zabudowy z elementami konstrukcyjnymi lokalu w sposób uniemożliwiający jej przesunięcie w inne miejsce, natomiast po demontażu zabudowa ta jest niezdatna do użytku, ze względu na to, że same jej elementy nie spełniają pod względem użytkowym funkcji mebla, to mamy do czynienia z modernizacją obiektu budowlanego, a więc może znaleźć zastosowanie stawka 8%.

Również w tym przypadku fiskus zaakcentował występowanie ścisłych powiązań pomiędzy meblami pod zabudowę a elementami konstrukcyjnymi lokali. Celem lepszego zrozumienia sytuacji przedstawmy kilka przykładów.

Przykład 1.

Przedsiębiorca zaprojektował, wykonał i zamontował szafę pod zabudowę na zamówienie klienta. Szafa z płyt meblowych dociętych na konkretny wymiar została zamontowana we wnęce w przedpokoju. Montażu dokonano za pomocą kołków i wkrętów z wykorzystaniem tylnej i bocznych ścian wnęki. Po demontażu szafa jest niezdatna do użytku i nie pełni funkcjonalnej roli mebla. W takim wypadku możliwe jest zastosowanie stawki 8% VAT do modernizacji obiektu objętego społecznym programem mieszkaniowy.

Przykład 2.

Osoba fizyczna zamówiła szafę o konkretnych wymiarach do swojego mieszkania. Mieści się ona idealnie we wnęce w sypialni. Jednakże nie jest ona trwale zespolona ze ścianami lokalu i może stać się przedmiotem powtórnego montażu w innym dowolnym miejscu. W konsekwencji nie występuje tu przesłanka istotnego powiązania z elementami konstrukcyjnymi obiektu budowlanego, co powoduje, że nie znajduje zastosowania stawka obniżona. Dostawa i montaż tego rodzaju mebla będzie opodatkowana stawką 23%.

Przykład 3.

Przedsiębiorca wykonał meble pod zabudowę na zamówienie dla klienta. Co jednak istotne, nie zostały one przytwierdzone do ścian budynku za pomocą haków mocujących. Są to meble samodzielne, które bez elementów konstrukcyjnych budynku mogą nadal pełnić funkcję mebla. Nie można w tym przypadku mówić o usłudze modernizacji obiektu budowlanego objętego społecznym programem mieszkaniowym. Również i w tych okolicznościach nie stosujemy stawki 8%, lecz stawkę 23%.

Przechodząc do podsumowania, możemy wskazać, że w obrocie gospodarczym może występować wiele sytuacji odnoszących się do usług montażu mebli pod zabudowę w lokalach mieszkalnych. Należy przy tym pamiętać, że nie w każdym przypadku możliwa jest obniżona stawka VAT dla mebli pod zabudowę. Dany przypadek powinien być analizowany indywidualnie poprzez pryzmat funkcjonalności i trwałego połączenia mebla z lokalem.