Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest jedną z najprostszych form opodatkowania w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych. W przeciwieństwie do zasad ogólnych (opodatkowanie według skali podatkowej) czy podatku liniowego podatnicy korzystający z takiej formy rozliczenia płacą podatek od przychodu. Przy czym nie mają możliwości pomniejszać go o koszty jego uzyskania. Taka grupa podatników zobowiązana jest do zastosowania odpowiedniej stawki ryczałtu właściwej dla określonego rodzaju działalności. Sprawdźmy, jakiej działalności dotyczą konkretne stawki.
Kto może wybrać ryczałt i korzystać ze stawki ryczałtu?
Z opodatkowania w formie ryczałtu mogą korzystać zarówno osoby fizyczne, jak i spółki cywilne lub spółki jawne osób fizycznych.
Jednak aby ww. podmioty mogły używać takiej formy rozliczania się z fiskusem, muszą spełnić przede wszystkim wymóg określonych obrotów. Zgodnie z art. 6 ust. 4 pkt 1 lit. a i b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne przedsiębiorcy mogą w danym roku podatkowym płacić ryczałt, o ile w roku poprzednim:
uzyskali przychody z działalności prowadzonej wyłącznie samodzielnie w wysokości nieprzekraczającej 2 000 000 euro lub
uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 2 000 000 euro.
Limity ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wyrażone w euro przelicza się na walutę polską według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP obowiązującego na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy. Średni kurs NBP euro na dzień 1 października 2020 roku wynosił 4,5153 zł, w związku z czym limit ryczałtu po przeliczeniu na polskie złote w 2021 roku wynosi 9 030 600 zł.
Przykład 1.Pan Łukasz prowadzi działalność opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych od 3 lat. W 2020 roku przekroczył limit sprzedaży 250 000 euro. Czy pan Łukasz utracił prawo do opłacania ryczałtu w 2021 roku?
Limit przychodów uprawniający do opodatkowania ryczałtem wzrósł w 2021 roku w porównaniu do lat poprzednich z 250 000 euro do 2 000 000 euro. Jeżeli przychody, które uzyskał pan Łukasz w 2020 roku, nie przekroczyły limitu 2 000 000 euro, może kontynuować opodatkowanie ryczałtem w 2021 roku.
Kolejnym warunkiem uprawniającym do korzystania z ryczałtu jest rodzaj prowadzonej działalności. Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne z grona uprawnionych podatników wyklucza bowiem wszystkich tych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie:
prowadzenia aptek;
kupna i sprzedaży wartości dewizowych;
handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych;
wytwarzania wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.
Dodatkowo wykluczeni są również:
podatnicy rozliczający się na podstawie karty podatkowej;
podatnicy okresowo zwolnieni z podatku dochodowego;
podatnicy, którzy przed wyborem ryczałtu w danym roku podatkowym prowadzili działalność na zasadach ogólnych (samodzielnie lub z małżonkiem);
podatnicy, którzy będą wykonywać ten sam rodzaj usług, co w ramach stosunku pracy, w jakim pozostawali przed rozpoczęciem działalności gospodarczej na własny rachunek w danym roku podatkowym lub w roku poprzednim.
Przedsiębiorcy mogą opłacać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych miesięcznie bądź kwartalnie. Prawo do kwartalnego ryczałtu mają ci, którzy:
rozpoczynają prowadzenie działalności;
kontynuują prowadzenie działalności, pod warunkiem że w poprzednim roku podatkowym uzyskane przychody z działalności nie przekroczyły kwoty 200 000 euro w przeliczeniu na złotówki.
Limit przychodów uprawniający do opłacania ryczałtu za okresy kwartalne wynosi 903 060 zł.
Przykład 2.Pani Katarzyna założyła działalność 1 lutego 2021 roku i wybrała opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Czy jako nowy przedsiębiorca może opłacać ryczałt za okresy kwartalne?
Tak, pani Katarzyna może opłacać ryczałt kwartalnie, a więc pierwszą zaliczkę powinna uiścić do 20 kwietnia 2021 roku za I kwartał 2021 roku, w której ujęty będzie przychód uzyskany w lutym i marcu.
Termin zapłaty zaliczki za grudzień lub IV kwartał danego roku jest wydłużony do końca lutego kolejnego roku, ponieważ wynikający z zaliczki ryczałt rozliczany jest w zeznaniu rocznym PIT-28.
Na skróty
Rozliczaj wygodnie swoją firmę online!
Załóż bezpłatne konto
Zacznij bezpłatny 30 dniowy okres próbny bez żadnych zobowiązań!
Różne stawki ryczałtu – jak wybrać odpowiednią?
Wysokość stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych uzyskanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą zależy wyłącznie od faktycznego rodzaju świadczonych w ramach tej działalności usług. Kwalifikacji poszczególnych przychodów ze świadczonych usług do określonego symbolu PKWiU dokonuje sam podatnik.
W 2021 roku ustawodawca rozszerzył katalog podmiotów wykonujących wolny zawód, które mogą stosować opodatkowanie w formie ryczałtu.
Wolne zawody, które uprawniają do opodatkowania w formie ryczałtu |
do końca 2020 roku | od 2021 roku |
podmioty, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą wykonywaną osobiście przez: lekarzy, lekarzy stomatologów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych; felczerów, położne, pielęgniarki; tłumaczy; nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny
– jeśli działalność ta nie jest wykonywana na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej, z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zleceń, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu. | podmioty, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą wykonywaną osobiście przez: lekarzy, lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych; felczerów, położne, pielęgniarki, psychologów, fizjoterapeutów; tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych; architektów, inżynierów budownictwa, rzeczoznawców budowlanych; biegłych rewidentów, księgowych; agentów ubezpieczeniowych, agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, brokerów reasekuracyjnych, brokerów ubezpieczeniowych; doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych; maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych; rzeczników patentowych; nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny
– z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zleceń, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu. |
Wysokość stawki ryczałtu uzależniona jest od rodzaju prowadzonej działalności.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy stawki ryczałtu wynoszą:
Stawka 17% |
Przychody z działalności gospodarczej wykonywanej osobiście, w ramach tzw. wolnych zawodów. |
Stawka 15% |
Przychody ze świadczenia usług: reprodukcji komputerowych nośników informacji (PKWiU 18.20.30.0); pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich (PKWiU 45.40.40.0); pośrednictwa w sprzedaży hurtowej (PKWiU grupa 46.1); magazynowania i przechowywania cieczy i gazów (PKWiU 52.10.12.0), magazynowania i przechowywania towarów w strefach wolnocłowych (PKWiU ex 52.10.19.0), parkingowych (PKWiU 52.21.24.0), obsługi centrali wzywania radio-taxi (PKWiU ex 52.21.29.0), pilotowania na wodach morskich i przybrzeżnych (PKWiU ex 52.22.13.0), pilotowania na wodach śródlądowych (PKWiU ex 52.22.14.0); licencyjnych związanych z: nabywaniem praw do książek, broszur, ulotek, map itp. (PKWiU 58.11.60.0); nabywaniem praw do korzystania z wykazów i list (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.30.0); nabywaniem praw do czasopism i pozostałych periodyków (PKWiU 58.14.40.0); nabywaniem praw do pozostałych wyrobów drukowanych (PKWiU 58.19.30.0); nabywaniem praw do korzystania z gier komputerowych (PKWiU 58.21.40.0); nabywaniem praw do korzystania z programów komputerowych (PKWiU 58.29.50.0);
związanych ze sprzedażą miejsca reklamowego w wykazach i listach (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.40.0); związanych z wydawaniem: pakietów gier komputerowych (PKWiU ex 58.21.10.0), z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie online; pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1); pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2); oprogramowania komputerowego pobieranego z internetu (PKWiU ex 58.29.3), z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie online;
związanych z nadawaniem programów ogólnodostępnych i abonamentowych (PKWiU dział 60), z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0), związanych z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1), objętych grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” (PKWiU 62.01.2), związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania (PKWiU ex 62.02), w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0), związanych z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1); przetwarzania danych (PKWiU ex 63.11.1), przesyłania strumieni wideo przez internet (PKWiU 59.11.25.0), przesyłania strumieni audio przez internet (PKWiU 59.20.36.0), agencji informacyjnych (PKWiU 63.91.1) oraz pozostałych w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 63.99); finansowych i ubezpieczeniowych (PKWiU sekcja K), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów; związanych z obsługą nieruchomości, świadczonych na zlecenie (PKWiU 68.3); prawnych, rachunkowo-księgowych i doradztwa podatkowego (PKWiU dział 69), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów; firm centralnych (head office); usług doradztwa związanych z zarządzaniem (PKWiU ex dział 70), z wyjątkiem usług doradztwa związanych z zarządzaniem rynkiem rybnym (PKWiU 70.22.16), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów; architektonicznych i inżynierskich; usług badań i analiz technicznych (PKWiU dział 71), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów; reklamowych; usług badania rynku i opinii publicznej (PKWiU dział 73); w zakresie specjalistycznego projektowania (PKWiU 74.1), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów; fotograficznych (PKWiU 74.2); tłumaczeń pisemnych i ustnych (PKWiU 74.3), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów; związanych z zatrudnieniem (PKWiU dział 78); przez organizatorów turystyki, pośredników i agentów turystycznych oraz pozostałych usług rezerwacji i usług z nią związanych (PKWiU dział 79); detektywistycznych i ochroniarskich (PKWiU dział 80), z wyjątkiem robót związanych z instalowaniem systemów przeciwpożarowych i przeciwwłamaniowych z późniejszym monitoringiem; obsługi nieruchomości wykonywanych na zlecenie, polegających m.in. na utrzymaniu porządku w budynkach, kontroli systemów ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji, wykonywaniu drobnych napraw (PKWiU 81.10.10.0), dezynfekcji i tępienia szkodników (PKWiU 81.29.11.0), związanych ze wspomaganiem prowadzenia działalności gospodarczej, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 82.9), centrów telefonicznych (call center) (PKWiU 82.20.10.0), powielania (PKWiU 82.19.11.0), związanych z organizowaniem kongresów, targów i wystaw (PKWiU 82.30); w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów; w zakresie pomocy społecznej bez zakwaterowania (PKWiU ex dział 88), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów, z wyłączeniem usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie odwiedzania i pomocy domowej świadczonych osobom niepełnosprawnym (PKWiU 88.10.14), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej świadczonych osobom dorosłym niepełnosprawnym (PKWiU 88.10.15), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej nad dziećmi, z wyłączeniem opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi (PKWiU 88.91.11), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej nad dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną (PKWiU 88.91.12), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania świadczonych przez opiekunki do dzieci (PKWiU 88.91.13), pozostałych usług pomocy społecznej bez zakwaterowania, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 88.99.19), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów; kulturalnych i rozrywkowych (PKWiU dział 90); związanych ze sportem, rozrywką i rekreacją (PKWiU dział 93).
|
Stawka 10% |
Przychody ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1). |
Stawka 8,5% |
Przychody: dotyczące działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, jeżeli nie dotyczą sprzedaży opodatkowanej innymi stawkami ryczałtu; dotyczące świadczenia usług związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom (PKWiU 84.25.11.0); dotyczące świadczenia usług w zakresie edukacji (PKWiU dział 85), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów; dotyczące świadczenia usług związanych z działalnością bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałych usług w zakresie kultury (PKWiU dział 91); dotyczące działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego; dotyczące prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu; dotyczące prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy; o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym, czyli z tytułu otrzymanych odszkodowań za szkody na majątku firmy.
|
Stawka 5,5% |
Przychody: z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton; prowizji uzyskanej z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów; o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym czyli:
a) świadectw pochodzenia otrzymanych przez podmioty zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii wydawanych; b) świadectw pochodzenia biogazu rolniczego otrzymanych przez podmioty zajmujące się wytwarzaniem biogazu rolniczego; c) świadectw pochodzenia z kogeneracji otrzymanych przez przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji. |
Stawka 3% |
Przychody: dotyczące działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z działalności usługowej w zakresie handlu, jeżeli sprzedaż ta nie jest opodatkowana stawką ryczałtu 15% lub 10%; dotyczące świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą (PKWiU 01.62.10.0); dotyczące działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów, z wyjątkiem sprzedaży konserw oraz prezerw z ryb i innych surowców z połowów; o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2 i 5–10 ustawy o podatku dochodowym, czyli np.: dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych; odsetki od środków pieniężnych na rachunkach rozliczeniowych lub rachunkach w SKOK, prowadzonych w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą, w tym także odsetki od lokat terminowych oraz innych form oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, tworzonych na tych rachunkach; wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych kredytów (pożyczek), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy; wartość zwróconych wierzytelności, które zostały odpisane jako nieściągalne albo na które utworzono rezerwy zaliczone uprzednio do kosztów uzyskania przychodów;
dotyczące odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat, będących: środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych; składnikami majątku, które nie zostały ujęte w ewidencji środków trwałych, a których wartość mieści się w granicy 1500 zł – 10 000 zł; składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy rokowi lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych;
dotyczące odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku przedsiębiorstwa w spadku.
|
Stawka 2% |
Przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu. |
Najem prywatny lub w ramach działalności opodatkowany ryczałtem
Świadcząc usługi najmu, przedsiębiorcy mogą wybrać opodatkowanie ryczałtem lub dokonywać jego rozliczeń w ramach najmu prywatnego. W tym przypadku obowiązują dwie stawki ryczałtu i należy zwrócić uwagę na dodatkowy limit przychodów, od którego uzależniona jest dana stawka. Podstawową stawką ryczałtu jest 8,5% i dotyczy:
otrzymanych lub postawionych do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniędzy i wartości pieniężnych oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze;
przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem (PKWiU dział 55);
świadczenia usług wynajmu i obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych (PKWiU 68.20.1);
wykonywania usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU dział 72);
wynajmu i dzierżawy:
samochodów osobowych i furgonetek, bez kierowcy (PKWiU 77.11.10.0);
pozostałych pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli), bez kierowcy (PKWiU 77.12.1);
środków transportu wodnego bez załogi (PKWiU 77.34.10.0);
środków transportu lotniczego bez załogi (PKWiU 77.35.10.0);
pojazdów szynowych (bez obsługi) (PKWiU 77.39.11.0);
kontenerów (PKWiU 77.39.12.0);
motocykli, przyczep kempingowych i samochodów z częścią mieszkalną, bez kierowcy (PKWiU 77.39.13.0);
własności intelektualnej i podobnych produktów z wyłączeniem prac chronionych prawem autorskim (PKWiU 77.40);
świadczenia usług pomocy społecznej z zakwaterowaniem (PKWiU dział 87), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów.
Stawka 8,5% stosowana jest do momentu osiągnięcia limitu sprzedaży 100 000 zł. Po przekroczeniu limitu kwotę nadwyżki przychodu należy opodatkować stawką 12,5%.
Przykład 3.Pan Aleksander prowadzi działalność najmu mieszkań i stosuje ryczałt 8,5%. W maju 2021 roku przewiduje osiągnięcie przychodu w wysokości 150 000 zł. Jak powinien opodatkować sprzedaż?
Do momentu osiągnięcia limitu 100 000 zł pan Aleksander stosuje stawkę 8,5%, a po przekroczeniu limitu kwotę nadwyżki, czyli w tym przypadku 50 000 zł, powinien opodatkować stawką 12,5%.
Podsumowując, rok 2021 przyniósł wiele zmian w zakresie opodatkowania ryczałtem. Została zlikwidowana stawka 20% ryczałtu, a w zamian za to wprowadzona nowa – 15% i 10%. Dodatkowo ustawodawca rozszerzył katalog podmiotów wykonujących wolny zawód, które mogą skorzystać z opodatkowania ryczałtem, oraz obniżył stawkę ryczałtu z 20% do 17%. Największą zmianą jest jednak zwiększenie limitu uprawniającego do rozliczania ryczałtem z 250 000 euro do 2 000 000 euro, czyli aż ośmiokrotnie.