Zasady przyznawania świadczenia rehabilitacyjnego zostały uregulowane w szczególności w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zwane dalej u.ś.p.u.s. (Dz. U. 2017 poz.1368 z późn. zm.). Ubezpieczony otrzymuje uprawnienie do powyższego świadczenia po wyczerpaniu okresu pobierania zasiłku chorobowego, w sytuacji gdy jego niezdolność do świadczenia pracy trwa nadal, ale dalsze leczenie rokuje odzyskanie przez pracownika zdrowia. Kiedy może zostać przyznane świadczenie rehabilitacyjne dla przedsiębiorcy?
Świadczenie rehabilitacyjne - dla kogo?
Zgodnie z art. 18 u.ś.p.u.s. świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy. O powyższym orzeka lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz do urlopu dla poratowania zdrowia, udzielonego na podstawie odrębnych przepisów.
Warto przypomnieć, że zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 u.ś.p.u.s. - nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży - nie dłużej niż przez 270 dni (art. 8 u.ś.p.u.s.).
Świadczenie rehabilitacyjne dla przedsiębiorcy - przygotowanie wymaganej dokumentacji
Przy ubieganiu się przez przedsiębiorcę o świadczenie rehabilitacyjne, powinien on zebrać pełną dokumentację w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego i złożyć ją do ZUS-u. Przedsiębiorca wypełnia i przesyła do ZUS-u wskazane poniżej dokumenty:
- oświadczenie na druku ZUS ZNp-7;
- zaświadczenie o stanie zdrowia (druk OL-9) wypełnione przez lekarza leczącego nie wcześniej niż na miesiąc przed datą złożenia wniosku;
- wywiad zawodowy z miejsca pracy (druk OL-10) – ten druk nie jest wymagany, jeżeli wniosek składa osoba, której niezdolność do pracy powstała po ustaniu ubezpieczenia albo osoba prowadząca pozarolniczą działalność;
- protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy lub kartę wypadku, jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy;
- decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej – jeśli niezdolność do pracy ma związek z chorobą zawodową.
Przedsiębiorca powinien poprawnie i w stosownym czasie wypełnić wyżej wskazane dokumenty, które wraz z orzeczeniem lekarza orzecznika czy komisji lekarskiej ZUS będą koniecznym warunkiem nabycia przez ubezpieczonego świadczenia rehabilitacyjnego. Ubezpieczony powinien mieć ciągłość w wypłacie świadczenia, dlatego powyższe terminy powinny być dotrzymane.
Dokumentacja wypadkowa oraz decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej nie musi być ponownie składana, jeśli dokumenty te przedsiębiorca złożył wcześniej w oddziale ZUS-u przy składaniu wniosku o zasiłek chorobowy.
W przypadku wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego przez ZUS zaświadczenie płatnika składek Z-3b składają ubezpieczeni prowadzący pozarolniczą działalność, ubezpieczeni współpracujący z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, natomiast Z-3a składają pozostali ubezpieczeni.
Ponadto starając się o świadczenie rehabilitacyjne dla przedsiębiorcy należy podać następujące informacje:
- NIP i REGON przedsiębiorcy (ewentualnie numer PESEL lub seria i numer paszportu);
- nazwa i adres przedsiębiorcy (ewentualnie pieczątka przedsiębiorcy, jeśli ją posiada);
- szczegółowe dane przedsiębiorcy - pierwsze imię, nazwisko, numer PESEL albo seria i numer paszportu i data urodzenia oraz adres zamieszkania;
- informacja, czy przedsiębiorca jest objęty ubezpieczeniem w razie choroby i macierzyństwa lub ubezpieczeniem z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych jako osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 i 10 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych;
- oświadczenie, czy niezdolność do pracy powstała z powodu choroby zawodowej, wypadku przy pracy albo wypadku w drodze do pracy lub z pracy oraz przedłożenie dokumentu potwierdzającego tę okoliczność;
- informację dotyczącą numeru rachunku bankowego ubezpieczonego;
- miejscowość, datę, podpis osoby upoważnionej do wystawienia zaświadczenia oraz pieczątkę upoważnionej osoby, jeżeli ją posiada;
- wskazanie rodzaju świadczenia i okresu, o które ubiega się przedsiębiorca.
Powyższa lista wyszczególnionych dokumentów została wskazana w załącznik nr 3 - Zakres danych, które zawiera zaświadczenie płatnika składek w przypadku ubezpieczonego prowadzącego pozarolniczą działalność, ubezpieczonego współpracującego z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność oraz duchownego - dołączonego do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków.
Warto przypomnieć, że świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje, jeśli ubezpieczony posiada uprawnienie do emerytury lub renty, posiada uprawnienia do zasiłku dla bezrobotnych, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz urlopu dla poratowania zdrowia udzielonego na podstawie innych przepisów, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, wykonuje działalność zarobkową, przebywa na urlopie bezpłatnym lub urlopie wychowawczym, przebywa w areszcie tymczasowym lub odbywa karę pozbawienia wolności.
Druk ZUS ZNp–7 część I wypełnia osoba ubiegająca się o świadczenie rehabilitacyjne, część II wypełnia płatnik składek, natomiast część III wypełnia płatnik zasiłku chorobowego. W części III wskazuje się informacje dotyczące okresu niezdolności do pracy ubezpieczonego, w tym przez jaki okres otrzymywał wynagrodzenie za okres niezdolności do pracy, za jaki okres otrzymywał zasiłek chorobowy, wskazuje się datę kiedy kończy się okres zasiłkowy.
Zgodnie z informacją podaną na druku ZUS ZNp-7 ubezpieczony ma obowiązek złożenia wskazanego druku, jeżeli chce nabyć świadczenie rehabilitacyjne na kolejny okres, po wyczerpaniu okresu pobierania świadczenia przyznanego na czas krótszy niż 12 miesięcy.
W okresie oczekiwania pracownika na przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego przez ZUS, nie świadczy on żadnej pracy i nie przysługują mu żadne świadczenia.
Podsumowanie
Konkludując, warto pamiętać, że przedsiębiorca może starać się o świadczenie rehabilitacyjne, jeśli wyczerpany został okres pobierania zasiłku chorobowego, nadal nie odzyskał zdolności do pracy, rokowania co do poprawy zdrowia i powrotu do pracy są korzystne. Komplet dokumentów wraz z wnioskiem na druku ZUS ZNp-7 powinien zostać złożony do odpowiedniej terenowo jednostki ZUS na co najmniej 6 tygodni przed upływem okresu zasiłkowego. Warto pamiętać, że w trakcie pobierania zasiłku chorobowego, a następnie świadczenia rehabilitacyjnego przedsiębiorca nie może świadczyć żadnej pracy ani innej aktywności zawodowej z uwagi na utratę prawa do powyższych świadczeń. Przedsiębiorca powinien na czas pobierania świadczenia rehabilitacyjnego zawiesić działalność lub uprawomocnić inną osobę do prowadzenia spraw firmy, jeśli zatrudnia pracowników.