Okres pobierania zasiłku chorobowego może okazać się niewystarczający, aby w pełni powrócić do zdrowia. W takim przypadku chory pracownik może wystąpić z wnioskiem o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego. Świadczenie rehabilitacyjne umożliwia uprawnionemu kontynuowanie leczenia lub rehabilitacji po wyczerpaniu okresu płatności zasiłku chorobowego, zapewniając mu jednocześnie zabezpieczenie finansowe do dnia zakończenia leczenia.
Ogólne zasady przyznania zasiłku chorobowego
Osoba, która stała się niezdolna do pracy z powodu choroby, w pierwszej kolejności powinna skorzystać z zasiłku chorobowego. Zasiłek chorobowy może być pobierany maksymalnie przez okres 182 dni, a w przypadku osoby chorej na gruźlicę lub w okresie ciąży przez 270 dni. Po wyczerpaniu okresu zasiłkowego osoba, która nadal jest niezdolna do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokuje na odzyskanie zdolności, może wystąpić o świadczenie rehabilitacyjne.
Chory pracownik zainteresowany uzyskaniem prawa do świadczenia rehabilitacyjnego musi złożyć do ZUS-u wniosek na druku ZUS Np-7. Wniosek należy złożyć co najmniej na sześć tygodni przed zakończeniem okresu pobierania zasiłku chorobowego. Dodatkowo oprócz druku ZUS ZNp-7 należy złożyć w ZUS-ie:
- zaświadczenie o stanie zdrowia wypełnione przez lekarza leczącego na druku ZUS OL-9,
- wywiad zawodowy z miejsca pracy na druku ZUS OL-10. Dokument ten nie jest wymagany, jeśli wniosek składa ubezpieczony będący osobą prowadzącą pozarolniczą działalność,
- protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy lub karta wypadku, jeżeli niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem przy pracy,
- decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej, wydana przez inspektora sanitarnego, jeżeli niezdolność do pracy spowodowana jest chorobą zawodową,
- zaświadczenie płatnika składek na druku ZUS Z-3 w przypadku pracownika albo ZUS Z-3a w przypadku innego ubezpieczonego niż pracownik. Osoby prowadzące działalność gospodarczą składają ZUS Z-3b.
O stanie zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rehabilitacyjne orzeka:
- lekarz orzecznik oddziału ZUS,
- komisja lekarska ZUS, w przypadku wniesienia przez ubezpieczonego sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS lub zgłoszenia przez prezesa ZUS zarzutu wadliwości takiego orzeczenia.
Orzeczenia te stanowią podstawę wydania decyzji w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego.
Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy i jest przyznawane na okresy oznaczone w miesiącach. Maksymalny okres jego wypłaty wynosi 12 miesięcy (360 dni).
Do obliczenia wysokości świadczenia rehabilitacyjnego przyjmuje się kwotę stanowiącą podstawę wymiaru zasiłku chorobowego wypłacanego bezpośrednio przed przyznaniem świadczenia. Kwota ta może podlegać waloryzacji.
Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego wynosi:
- 90 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego - za okres pierwszych trzech miesięcy (90 dni),
- 75 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego - za pozostały okres,
- 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego - jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży,
- 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego - jeżeli świadczenie rehabilitacyjne przysługuje z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, świadczenie rehabilitacyjne przysługuje z ubezpieczenia wypadkowego.
Okres oczekiwania na świadczenie rehabilitacyjne
Może się zdarzyć tak, że pracownik, który wyczerpał okres zasiłkowy, złożył za późno wymagane dokumenty w związku ze świadczeniem rehabilitacyjnym. Z powodu nieterminowego złożenia wniosku, czas oczekiwania bez świadczeń chorobowych może wynieść kilka tygodni. Czy na ten okres pracodawca może udzielić urlopu wypoczynkowego?
Czas po zakończeniu okresu zasiłkowego, gdy pracownik czeka na decyzję ZUS-u w sprawie przyznania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, powinien być przez pracodawcę traktowany jako okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za który pracownik nie otrzyma wynagrodzenia.
Udzielenie urlopu wypoczynkowego w okresie oczekiwania na przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego nie jest prawidłowym rozwiązaniem. Może się bowiem okazać, że w tym okresie pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby z prawem do świadczenia rehabilitacyjnego, Urlop wypoczynkowy w takim wypadku powinien zostać anulowany, co będzie oznaczało konieczność dokonania korekt dokumentacji i wynagrodzenia.
Niedopuszczalne jest wyrażenie zgody przez pracodawcę na urlop wypoczynkowy w okresie niezdolności pracownika do pracy. Jeżeli więc pracodawca udzieli urlopu wypoczynkowego, a lekarz orzecznik ZUS przyzna świadczenie rehabilitacyjne, to urlop ostatecznie nie dojdzie do skutku. Jedynie gdy pracownik zostanie uznany za zdolnego do pracy, to udzielenie urlopu wypoczynkowego będzie uzasadnione i to pomimo braku badań kontrolnych.
W sytuacji gdy ZUS przyzna pracownikowi świadczenie rehabilitacyjne, będzie ono przysługiwało od pierwszego dnia po zakończeniu okresu zasiłkowego.
