Transakcja trójstronna w deklaracji VAT-7-jak rozliczyć?

W sytuacji gdy przedsiębiorca bierze udział w tzw. transakcji trójstronnej, czyli uczestniczy w wewnątrzwspólnotowej dostawie towaru wraz z dwoma innymi (różnymi) państwami członkowskimi oraz wszyscy uczestnicy mają aktywny numer VAT UE, zobowiązany jest on w sposób szczególny rozliczyć transakcję. Zasady rozliczenia transakcji trójstronnej zostały opisane w rozdziale 8 działu „Procedury szczególne" ustawy o VAT. Sprawdź, jak powinna zostać ujęta transakcja trójstronna w deklaracji VAT, w sytuacji gdy polski podatnik jest pierwszym, drugim lub ostatnim uczestnikiem wewnątrzwspólnotowej transakcji! Wyjaśniamy w artykule!

Wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna

Wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna (ABC) to transakcja, która spełnia łącznie poniższe warunki określone w art. 135 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT:

w transakcji uczestniczy trzech różnych podatników VAT, z których każdy jest zarejestrowany w innym kraju członkowskim;
każdy z podatników jest zarejestrowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych – posiadają aktywne numery VAT UE;
dostawa dotyczy tego samego towaru, wydawanego przez pierwszego uczestnika bezpośrednio ostatniemu w kolejności, przy czym transakcja następuje najpierw pomiędzy pierwszym a drugim, a następnie drugim i trzecim uczestnikiem;
towar jest wysyłany lub transportowany przez pierwszego lub drugiego w kolejności podatnika lub na ich rzecz;
transport odbywa się z terytorium jednego państwa członkowskiego do innego, na terytorium Wspólnoty.

Wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna a pierwszy uczestnik

Polski podatnik, który jest pierwszym uczestnikiem transakcji trójstronnej, dokonuje wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT) na rzecz drugiego w kolejności podatnika VAT UE. Ustawodawca nie nakłada na pierwszego uczestnika transakcji dodatkowych obowiązków, po jego stronie mamy do czynienia z klasyczną wewnątrzwspólnotową dostawą towarów.

Dostawa tego typu opodatkowana jest stawką 0%, przy spełnieniu określonych w art. 42 ustawy o VAT warunków. W szczególności należy posiadać dowody potwierdzające, że towary będące przedmiotem WDT zostały wywiezione z terytorium Polski i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego UE.

Potwierdzeniem wywozu towarów z terytorium Polski mogą być m.in.:
-dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego innego niż Polska – w przypadku gdy przewóz towarów jest zlecany przewoźnikowi (spedytorowi);
-specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku;
-w przypadku wywozu towarów za pomocą własnego środka transportu podatnika lub nabywcy, podatnik oprócz dokumentu ww. powinien posiadać dokument zawierający dane wskazane w art. 42 ust. 4 pkt 1–5.

Dostawę tę wykazuje się w deklaracji VAT-7 w pozycji 21 (wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów).

Transakcja trójstronna a VAT-7

Należy również pamiętać, aby wykazać wewnątrzwspólnotową dostawę na rzecz drugiego w kolejności podmiotu w informacji VAT-UE w części C.

Transakcja trójstronna a WNT

Pośrednik, czyli drugi w kolejności podatnik w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej

Na drugim w kolejności podatniku uczestniczącym w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej ciąży kilka obowiązków. Pośrednik stosuje procedurę uproszczoną (aby przesunąć rozliczenie podatku VAT na ostatniego w kolejności podatnika). W związku z tym zobowiązany jest do wystawienia faktury ostatniemu w kolejności podatnikowi ze swoją marżą, lecz bez podatku VAT. Faktura powinna zawierać, oprócz danych wymienionych w art. 106 ustawy o VAT, następujące informacje:

Zobacz też:

adnotację „VAT: Faktura WE uproszczona na mocy art. 135–138 ustawy o ptu” lub „VAT: Faktura WE uproszczona na mocy artykułu 141 dyrektywy 2006/112/WE”;
stwierdzenie, że podatek z tytułu dokonanej dostawy zostanie rozliczony przez ostatniego w kolejności podatnika podatku od wartości dodanej;
numer VAT UE, który jest stosowany przez niego wobec pierwszego i ostatniego w kolejności podatnika podatku od wartości dodanej;
numer identyfikacyjny stosowany na potrzeby podatku od wartości dodanej ostatniego w kolejności podatnika.

Podatnik, do którego ma zastosowanie procedura uproszczona, jest zobowiązany podać w prowadzonej ewidencji ustalone wynagrodzenie za dostawy w ramach procedury uproszczonej oraz nazwę i adres ostatniego w kolejności podatnika VAT (art. 138 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).

Ponadto na pośredniku ciąży także obowiązek prawidłowego zewidencjonowania transakcji w składanej deklaracji VAT-7. Podatnik wykazuje odpowiednio dane o wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów (bez podatku od towarów i usług, gdyż w procedurze uproszczonej nie wykazuje się z tego tytułu podatku) od pierwszego w kolejności podatnika – wypełniając pozycję 23 deklaracji (bez pozycji 24).

Transakcja trójstronna-warunki do spełnienia

Skoro wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów jest nieopodatkowane, podatnik nie wykazuje również tego nabycia w w części D2 (nabycie towarów i usług oraz podatek naliczony z uwzględnieniem korekt) deklaracji VAT-7.

Natomiast w części F (informacje dodatkowe), należy zaznaczyć pozycję 66, informując w ten sposób, że podatnik uczestniczy w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej.

Transakcja trójstronna-pierwszy uczestnik

W deklaracji podsumowującej VAT-UE należy wykazać w części D wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, zaznaczając w kolumnie „d”, że jest to transakcja trójstronna.

Transakcja trójstronna-zobowiązania uczestników

W przypadku dokonania sprzedaży na rzecz ostatniego podatnika w wewnątrzwspólnotowej transakcji należy wykazać ją w deklaracji VAT-7 w części C. w pozycji 11 (Dostawa towarów oraz świadczenie usług poza terytorium kraju) oraz w informacji VAT-UE w części C (INFORMACJA O WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWYCH DOSTAWACH TOWARÓW).

Okno w kolumnie „d” w informacji podsumowującej VAT-UE oznacza się tylko, gdy polski podatnik występuje w roli pośrednika (jest drugim w kolejności podatnikiem), w innych sytuacjach pozycji tejże się nie oznacza. Postępowanie to zostało wskazane w objaśnieniach do informacji podsumowującej o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach (VAT-UE) stanowiących załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 czerwca 2013 r. w sprawie informacji podsumowującej o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach.

Wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna - ostatni podatnik

W transakcji trójstronnej ostatni podatnik dokonuje nabycia towarów od drugiego podatnika, z tym że towar przywożony jest bezpośrednio z kraju, w którym znajduje się pierwszy podatnik. W związku z tym zobowiązany jest on do opodatkowania transakcji poprzez jednoczesne naliczenie i odliczenie podatku VAT od wartości transakcji.

W przypadku transakcji trójstronnej ostatni podmiot (ostateczny odbiorca towarów) objęty uproszczoną procedurą jest zobowiązany ująć w prowadzonej ewidencji oprócz danych określonych w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT:

obrót z tytułu dokonanej na jego rzecz dostawy oraz kwotę podatku przypadającą na tę dostawę, która stanowi u niego wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów;
nazwę i adres drugiego w kolejności podatnika podatku od wartości dodanej.

Podatnik (ostatni w kolejności), u którego ma miejsce wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna, w składanej deklaracji VAT-7 wykazuje odpowiednio dane o wewnątrzwspólnotowym nabyciu towaru (WNT) w pozycji 23 i 24:

Transakcja trójstronna-jak ewidencjonować