Zdarza się, że w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością brakuje pieniędzy na pokrycie bieżących zobowiązań, inwestycje lub na inne cele. W takim wypadku można rozważyć pozyskanie środków finansowych np. w postaci kredytu, pożyczki, linii kredytowej z instytucji finansowych albo zawrzeć umowę pożyczki ze wspólnikiem lub członkiem zarządu. Omówmy zatem, jakie konsekwencje rodzi udzielenie spółce z o.o. pożyczki ze swoich prywatnych środków przez wspólnika lub członka zarządu.
W jaki sposób zawrzeć umowę pożyczki?
Nie ma przeciwwskazań, aby w razie potrzeby pozyskania dodatkowych środków przez spółkę, udzielenie spółce z o.o. pożyczki zostało zrealizowane przez wspólnika lub członka zarządu.
Udzielenie spółce z o.o. pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej. Niezależnie od kwoty pożyczki wskazane jest jednak w celach dowodowych zawarcie umowy w formie pisemnej. Niezachowanie formy dokumentowej dla umowy pożyczki nie jest równoznaczne z unieważnieniem czynności prawnej, jednak w razie sporu nie jest dopuszczalny dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt zawarcia umowy pożyczki.
Zgodnie z art. 210 §2 Kodeksu spółek handlowych w razie, gdy jedyny wspólnik jest równocześnie jedynym członkiem zarządu, czynność prawna, taka jak np. zawarcie umowy pożyczki między tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką, wymaga formy aktu notarialnego.
Nie ma potrzeby określania w umowie pożyczki sposobu korzystania ze środków, ale jest to dopuszczalne. Udzielając pożyczki, wspólnik może np. zastrzec, że pieniądze mają być wykorzystane na rozwój przedsiębiorstwa.
Zawarcie umowy pomiędzy spółką z o.o. a członkiem jej zarządu wymaga zgody zgromadzenia wspólników. Niespełnienie tego warunku, czyli brak zgody zgromadzenia wspólników na zawarcie umowy pożyczki implikuje nieważność tej umowy. Co więcej, na podstawie art. 230 ksh zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego wymaga uchwały wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Udzielenie spółce z o.o. pożyczki a podatek od czynności cywilnoprawnych
Stawka podatku PCC dla pożyczki co do zasady wynosi 0,5% kwoty lub wartości tej pożyczki.
Zgodnie art. 9 pkt 10 lit. i ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych pożyczki udzielane przez wspólnika spółce kapitałowej są zwolnione z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Udzielenie spółce z o.o. pożyczki przez prezesa zarządu, który jest jednocześnie jej wspólnikiem, nie podlega zatem PCC.
Rozliczenie podatku od czynności cywilnoprawnych powinno nastąpić na deklaracji PCC-3. PCC-3 należy złożyć wraz z zapłatą podatku do urzędu skarbowego w ciągu14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. W przypadku udzielenia pożyczki w spółce z o.o. obowiązek podatkowy powstaje z chwilą każdorazowej wypłaty środków pieniężnych, jeżeli umowa pożyczki określa, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy. Przepis ten dotyczy pożyczek odnawialnych (rewolwingowych), gdzie ustalany jest określony limit sumy udzielonej pożyczki (wynika to z art. 3 ust. 1 pkt 1a ustawy o PCC).
Udzielenie pożyczki spółce z o.o. a podatek dochodowy od osób prawnych
Udzielenie pożyczki spółce z o.o. przez wspólnika lub członka zarządu nie stanowi przychodu po stronie spółki oraz nie jest kosztem uzyskania przychodu dla osoby udzielającej pożyczki.
Do podstawy opodatkowania wliczyć należy jedynie usługi pośrednictwa finansowego, czyli kwotę należnych odsetek. Obowiązek podatkowy od wskazanych odsetek powstaje z chwilą, gdy te odsetki zostaną opłacone albo w momencie, gdy stają się wymagalne. W razie, gdy pożyczka spłacana jest wraz z odsetkami w ratach, obowiązek podatkowy powstaje w chwili otrzymywania każdej kolejnej kwoty odsetek.
Trzeba mieć na uwadze, że udzielenie spółce z o.o. pożyczki nieoprocentowanej przez wspólnika lub członka zarządu powoduje powstanie po stronie spółki przychodu z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia w postaci odsetek, które przedsiębiorstwo powinno uiścić w razie zawarcia umowy pożyczki z niezależnym podmiotem świadczącym usługi pośrednictwa finansowego. W takiej sytuacji wartość przychodu należy ustalić zgodnie z cenami rynkowymi właściwymi dla tego rodzaju usług.
Udzielenie pożyczki spółce z o.o. a opodatkowaniu podatkiem VAT
Pożyczka udzielona spółce z ograniczoną odpowiedzialnością przez wspólnika lub członka zarządu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ale tylko wówczas, gdy pożyczkodawcą jest osoba fizyczna niebędąca podatnikiem VAT.
W razie, gdy obie strony są podatnikami podatku od towarów i usług (czynnymi lub zwolnionymi), udzielenie pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i obliguje pożyczkodawcę do wykazania czynności w deklaracji VAT. Zawarta wówczas umowa pożyczki między podatnikami VAT korzysta jednak ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT jako usługa pośrednictwa finansowego.
Pożyczka udzielona spółce z ograniczoną odpowiedzialnością – podsumowanie
Jak widzimy, zawarcie umowy pożyczki pomiędzy spółką z o.o. a wspólnikiem lub członkiem zarządu w celu pozyskania dodatkowych środków pieniężnych przez spółkę co do zasady jest dla niej neutralna podatkowo. Trzeba jednak pamiętać o konieczności spełnienia szeregu warunków, dlatego przed dokonaniem czynności prawnej należy zapoznać się z obowiązującymi przepisami. Udzielenie spółce pożyczki przez wspólnika lub członka zarządu jest opłacalną dla spółki z o.o. formą pozyskania kapitału.
Polecamy:
