0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Pożyczka od znajomego bez podatku - czy to możliwe?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Udzielanie pożyczek jest najpopularniejsze wśród osób spokrewnionych. W tym bowiem przypadku obie strony sobie ufają. Jednak także osoby niespokrewnione udzielają sobie pożyczek. W takim przypadku zastanawiają się, jak je opodatkować. Czy możliwa jest pożyczka od znajomego bez podatku?

Definicja pożyczki 

Definicję pożyczki znajdziemy w art. 720 Kodeksu cywilnego. W jej świetle przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Z powyższej definicji wynika, że ustawodawca nie wprowadza żadnych ograniczeń co do podmiotów mogących zawrzeć umowę pożyczki. Mogą więc to zrobić osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki nieposiadające osobowości prawnej itp. Co ważne, strony umowy pożyczki muszą mieć zdolność prawną.

Stroną umowy pożyczki może być większa liczba podmiotów, czyli kilka osób może udzielić wspólnie pożyczki. 

W sytuacji, gdy wartość pożyczki przekracza 1000 złotych, należy ją udokumentować. W praktyce zazwyczaj jest to forma pisemna. 

Dający pożyczkę może odstąpić od umowy i odmówić wydania przedmiotu pożyczki, jeżeli jej zwrot jest wątpliwy z powodu złego stanu majątkowego drugiej strony. Uprawnienie to nie przysługuje dającemu pożyczkę, jeżeli w chwili zawarcia umowy o złym stanie majątkowym drugiej strony wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć.

Roszczenie biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki przedawnia się z upływem 6 miesięcy od chwili, gdy przedmiot miał być wydany.

W przypadku, gdy termin zwrotu pożyczki nie jest oznaczony, dłużnik obowiązany jest zwrócić ją w ciągu 6 tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę. W praktyce zazwyczaj jednak termin oddania pożyczki jest określany w umowie.

Przychody i nieodpłatne świadczenia

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Co do zasady przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wartość pieniężną świadczeń w naturze z wyjątkami ustawowymi określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania. 

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

  • jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
  • jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
  • jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
  • w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy bądź praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje). 

Co istotne, ustawa o PIT nie definiuje pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”, jednakże w orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, że pojęcie to związane jest ze stosunkami prawnymi o charakterze zobowiązaniowym i rozumiane być musi jako świadczenie, z którym nie jest związana zapłata w żadnej postaci.

W praktyce przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności tych podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Pożyczka od znajomego bez podatku

W przypadku pożyczki może ona mieć charakter odpłatny lub nie. W razie charakteru odpłatnego najczęściej jest to oprocentowanie wyrażone w pieniądzu.

Przykład 1.

Kowalski postanowił pożyczyć przyjacielowi 100 000 zł. Pożyczka zostanie udzielona na 3 lata. Przyjaciel ma chore dziecko i ma ona wspomóc leczenie. W umowie pożyczki zawarto zapisy, że pożyczkobiorca nie będzie płacił odsetek od pożyczki. Tym samym po trzech latach oddaje on tylko kwotę pożyczonych pieniędzy. Pożyczkodawca zastanawia się, czy powyższą pożyczkę musi opodatkować podatkiem dochodowym, natomiast pożyczkobiorca zastanawia się, czy brak opodatkowania nie spowoduje u niego powstania przychodu.

W naszym przypadku umowa pożyczki jest umową nieodpłatną. Strony pożyczki w tym przypadku nie określiły kwoty odsetek od pożyczonej kwoty. 

Wobec powyższego, biorąc pod uwagę przedstawiony opis stanu faktycznego oraz powołane wyżej przepisy prawa, należy stwierdzić, że skoro strony umowy pożyczki ustaliły, że pożyczka zostanie udzielona bez żadnego wynagrodzenia dla pożyczkodawcy za udostępnienie pożyczkobiorcy kapitału, oznacza to, że udzielona pożyczka ma charakter nieodpłatny.

Zatem nieoprocentowana pożyczka, którą strona zaciągnęła od niespokrewnionych osób fizycznych, nie spowoduje powstania po ich stronie przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Tym samym, strony pożyczki nie są zobowiązane do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.
Podsumowując, w przypadku pożyczki nieodpłatnej nie powstanie przychód do opodatkowania. W takiej sytuacji nie ma znaczenia, że pożyczkobiorca oraz pożyczkodawca są osobami obcymi. Brak odpłatności za pożyczkę powoduje więc, że nie jest ona opodatkowana.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów