Kiedy wygrane w konkursach są zwolnione z podatku
Ogólne zasady opodatkowania wygranych w konkursach, grach, zakładach wzajemnych, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową, zostały uregulowane w art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawodawca wskazuje tutaj na zryczałtowaną stawkę podatku dochodowego w wysokości 10% wygranej lub nagrody.
Od tej zasady przewidziano jednak pewne wyjątki. Jak wynika z art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnione z opodatkowania są:
wygrane w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio, telewizja),
konkursy z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu,
nagrody związane ze sprzedażą premiową towarów lub usług,
jeżeli jednorazowa wartość wygranych lub nagród, nie przekracza kwoty 760 zł.
Kolejne zwolnienie reguluje art. 21 ust. 1 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z nim nie trzeba płacić podatku od wygranej w:
grach liczbowych,
loteriach,
grze telebingo,
zakładach wzajemnych,
loteriach promocyjnych,
loteriach audiotekstowych (związanych z odpłatnym połączeniem telefonicznym lub wysłaniem wiadomości SMS przy użyciu publicznej sieci telekomunikacyjnej),
loteriach fantowych,
jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych nie przekracza kwoty 2 280 zł.
Natomiast niezależnie od wysokości wygranej, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych całkowicie zwolnione z opodatkowania są wygrane w:
kasynach,
wideoloteriach,
grach na automatach,
grach na automatach o niskich wygranych,
grach w bingo pieniężne i fantowe.
Istotne jest również aby w przypadku zwolnienia z opodatkowania wygranych wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 6 oraz art. 21 ust. 1 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych gry były organizowane i prowadzone przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach hazardowych oraz grach i zakładach wzajemnych obowiązujących w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym kraju należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Należy zauważyć różnicę pomiędzy loterią a grą czy konkursem. W przypadku loterii elementem decydującym o przyznaniu wygranej jest losowość, natomiast w przypadku gry czy konkursu konieczne jest bowiem sporządzenie regulaminu, z którego jasno wynika sposób wyłonienia zwycięzcy. Zasadniczą kwestią dla kwalifikacji danego wydarzenia jako konkursu jest istnienie elementu rywalizacji (współzawodnictwa) pomiędzy uczestnikami.
Aby wygrana w konkursie mogła być zwolniona z opodatkowania jej wartość nie może przekraczać kwoty 760 zł. Równie ważna jest także forma przeprowadzenia konkursu i sposób jego ogłoszenia. Konkurs powinien być organizowany i ogłaszany w środkach masowego przekazu, chyba że jest to konkurs z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu.
Wygrane w konkursach o większej wartości
W przypadku kiedy wygrany samochód w konkursie przekracza kwotę 760 zł podlega co do zasady opodatkowaniu ryczałtem w wysokości 10% całkowitej wartości wygranej (nie od nadwyżki). Warto podkreślić, iż wartość wygranych nie kumulują się w ciągu roku, więc jeśli kwota pojedynczej wygranej nie przekracza kwoty 760 zł, to nawet jeżeli suma otrzymanych nagród ją przekracza to zwolnienie będzie nadal przysługiwać.
Otrzymujący wygraną nie musi samodzielnie płacić podatku. Przepisy nakładają na płatnika (np. na organizatorze konkursu) obowiązek pobrania od zwycięzcy odpowiedniej kwoty i przekazania jej do urzędy skarbowego. W przypadku pieniężnej wygranej zryczałtowany podatek potrącany jest w chwili wypłaty wygranej kwoty, a w przypadku nagrody rzeczowej - podatnik zobowiązany jest wpłacić płatnikowi kwotę należnego podatku przed udostępnieniem wygranej (nagrody) lub świadczenia. Pobrany zryczałtowany podatek płatnik musi przekazać na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu przekazania nagrody. Na płatniku ciąży również obowiązek sporządzenia deklaracji PIT-8AR i wysłania jej do końca stycznia danego roku, do właściwego urzędu skarbowego.
Wykonanie powyższych obowiązków przez płatnika oznacza koniec rozliczenia z urzędem skarbowym. Przychodów z tytułu wygranych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi według skali podatkowej i nie wykazuje w zeznaniu rocznym. Podatek od wygranych w konkursie pobrany ryczałtem oznacza to, że otrzymujący nagrodę nie musi samodzielnie płacić podatku od wygranej oraz składać deklaracji rocznej w roku, w którym otrzymał nagrodę.
Wygrane w konkursach wykazane w zeznaniu rocznym
Ważny wyjątek stanowią wygrane otrzymane przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. W takim przypadku otrzymana wygrana, bez względu na jej wysokość stanowi przychód z tej działalności podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym, zgodnie ze stosowaną przez podatnika formą opodatkowania. W takim przypadku podatnik powinien wykazać wartość nagrody w zeznaniu rocznym.
Wygrana w konkursie organizowanym przez pracodawcę skierowana tylko do swoich pracowników należy co do zasady do źródła przychodów, jakim jest stosunek pracy.
Konkurs, który wiąże się z wynikami w pracy i ma na celu wyłonienie zwycięzcy, który uzyskał największą ilość sprzedanych towarów w danym miesiącu, to przyznana nagroda ma charakter motywacyjny i podlega opodatkowaniu na zasadach przewidzianych dla dochodów ze stosunku pracy a więc według skali podatkowej. Taki konkurs ściśle wiąże się z wykonywaną pracą, Zatem pracodawca powinien wartość nagrody doliczyć do pozostałych przychodów pracownika. W takiej sytuacji nie wystawia się deklaracji PIT-8AR, a wartość otrzymanego świadczenia ujmuje się w zeznaniu razem z dochodami ze stosunku pracy (PIT-11).
