Przedsiębiorcy osiągający znaczne dochody decydują się na wybór tzw. podatku liniowego. Niska i stała stawka tego podatku to jego duża zaleta. Podatek liniowy jest najbardziej korzystną formą opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej, jeśli dochody te przekraczają pierwszy próg podatków, czyli 85 tys. zł. Jednak przepisy szczegółowo określają, kiedy następuje utrata prawa do podatku liniowego!
Opodatkowanie dochodów według liniowej 19-procentowej stawki podatku nie jest dostępne dla ogółu podatników prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Ustawodawca w art. 9a ust. 3 ustawy o PIT wymienia szczegółowo przesłanki powodujące utratę prawa do podatku liniowego.
Okazuje się, że jeżeli podatnik, który wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym, uzyska z działalności gospodarczej, prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niebędącej osobą prawną, przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadające czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania podatkiem liniowym i jest obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.
Utrata prawa do podatku liniowego następuje w momencie uzyskania przychodów, co potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w piśmie nr ITPB1/415-312/14/AD z 2 lipca 2014 r., w którym czytamy:
(…) Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wnika, że Wnioskodawca w 2013 r. prowadził działalność gospodarczą w zakresie projektowania, nadzorowania w branży elektrycznej oraz był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na stanowisku inspektora nadzoru w branży elektrycznej. W tymże roku ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca wystawił na rzecz pracodawcy fakturę za dodatkowe usługi w zakresie projektowania.
Mając na względzie wyżej przytoczone przepisy prawa stwierdzić należy, że w stanie faktycznym opisanym we wniosku brak jest możliwości opodatkowania w 2013 r. dochodów uzyskanych przez Wnioskodawcę w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej tzw. podatkiem liniowym. Jak wskazano bowiem powyżej, wprost z przepisu art. 9a ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że konsekwencją uzyskania przychodów z działalności gospodarczej z tytułu świadczenia na rzecz obecnego pracodawcy usług, które odpowiadają czynnościom, które podatnik wykonywał na rzecz tegoż pracodawcy w roku podatkowym w ramach stosunku, jest wyłączenie możliwości opodatkowania w tej formie na rok podatkowy, w którym te przychody uzyskano (…).
Utrata prawa do podatku liniowego a czynności na rzecz byłego pracodawcy wykonywane po upływie roku
Jednak jeżeli czynności wykonywane są po upływie roku, możliwe jest zastosowanie tej formy opodatkowania. Stanowisko takie potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w piśmie z 28 maja 2012 r. nr ILPB1/415-292/12-2/IM, w którym czytamy:
(…) Wnioskodawczyni uzyskując przychody z działalności gospodarczej wykonywanej samodzielnie w roku podatkowym 2012 ze świadczenia usług na rzecz byłego pracodawcy, odpowiadającym czynnościom, które w poprzednim roku podatkowym wykonywała u tego samego pracodawcy w oparciu o stosunek pracy rozwiązany z dniem 30 kwietnia 2011 r., nie traci prawa w roku 2012 do opodatkowania w sposób określony w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie jest zobowiązana do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek. (…).
Przykład 1.
Podatnik pracował w firmie zajmującej się tworzeniem stron internetowych. Odszedł z firmy w 2014 roku i założył własną działalność gospodarczą w tym samym zakresie. Do opodatkowania dochodów wybrał podatek liniowy. Były pracodawca zamówił u pracownika w 2016 roku wykonanie strony internetowej. Mimo że usługi, które wykonywał pracownik na rzecz pracodawcy, pokrywają się z wykonywanymi, gdy pracował u niego, nie utraci prawa do opodatkowania dochodów podatkiem liniowym.
Utrata prawa do podatku liniowego a inne czynności na rzecz byłego pracodawcy
Potwierdzają to również organy podatkowe, m.in. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 15 września 2014 r. nr ITPB1/415-660/14/AK, w której możemy przeczytać:
(...) w przypadku, gdy usługi, jakie Wnioskodawca będzie świadczył na rzecz byłego pracodawcy nie będą odpowiadały (w jakimkolwiek zakresie) czynnościom, które Wnioskodawca wykonywał w roku podatkowym 2014 w ramach stosunku pracy, to w przedstawionym przez Wnioskodawcę zdarzeniu przyszłym nie będą zachodziły okoliczności, o których mowa w art. 9a ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. A tym samym Wnioskodawca w 2014 r. ma prawo do opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej w sposób określony w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Reasumując, fakt zawarcia w 2014 r. umowy na udzielanie usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej z podmiotem, z którym Wnioskodawca związany był w poprzednich latach umową o pracę, nie wyklucza możliwości opodatkowania przychodów uzyskiwanych w 2014 r. w ramach tej działalności 19% podatkiem liniowym, gdyż jak wynika z wniosku zakres usług kierowania projektem nie będzie odpowiadać obowiązkom konsultanta wykonywanym w ramach stosunku pracy. (...).
Przykład 2.
Podatnik pracował w firmie zajmującej się tworzeniem stron internetowych. Odszedł z firmy i założył własną działalność gospodarczą w zakresie usług budowlanych, wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym. Były pracodawca zamówił u niego remont pomieszczeń. W takiej sytuacji nie nastąpi utrata prawa do podatku liniowego, usługi nie są bowiem tożsame z wykonywanymi u byłego pracodawcy.
