Jednym z najważniejszych obowiązków pracodawcy jest wypłata pracownikowi wynagrodzenia odpowiadającego jego stanowisku, w takim wymiarze czasu pracy i w takiej wysokości, jaki został określony w treści zawartej umowy o pracę. Wynagrodzenie prowizyjne jest uzależnione od wyników pracy pracownika, najczęściej jest obliczane procentowo w zależności od uzyskanego obrotu, sprzedaży czy pozyskanych zleceń. Osoba zatrudniona na umowę o pracę powinna otrzymać wynagrodzenie odpowiadające wymiarowi pracy i zajmowanemu stanowisku, prowizja pełni funkcje bodźca motywacyjnego i wypłacana jest jako dodatkowy składnik wynagrodzenia.
Ustalenie prowizji jako jedynego i głównego elementu wynagrodzenia, budzi zastrzeżenia, może bowiem prowadzić do sytuacji, w której pracownik nie wypracuje wymaganego wyniku a w konsekwencji nie uzyska wynagrodzenia prowizyjnego. W takich sytuacjach pracodawca, mając na uwadze przepisy ustawy o minimalnym wynagrodzeniu, zobowiązany jest do wypłacenia rekompensaty, wyrównania wypłaty do stawki minimalnego wynagrodzenia. Pomimo kontrowersji związanych z wynagrodzeniem prowizyjnym, jest ono chętnie stosowane przez pracodawców, co powoduje że staje się ono podstawą do wyliczeń świadczeń chorobowych oraz urlopowych pracownika.
Wynagrodzenie za czas urlopu
W okresie urlopu wypoczynkowego pracownikowi przysługuje takie wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. W tym celu należy obliczyć przeciętne wynagrodzenie z ostatnich miesięcy i przyjąć je za podstawę dalszych obliczeń. Ustalając wysokość takiego przeciętnego wynagrodzenia przyjmuje się do obliczeń nie tylko stałe składniki wynagrodzenia, ale również zmienne składniki wynagrodzenia.
jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas nie zawinionego przez pracownika przestoju,
gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy
Składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopowym w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu. Oprócz wynagrodzenia zasadniczego za takie składniki uważane są również np. dodatki i premie regulaminowe w stałej wysokości, które pracownik otrzymuje w niezmienionej wysokości także podczas korzystania z urlopu.
Podstawą wymiaru wynagrodzenia urlopowego jest łączna kwota składników wynagrodzenia, przysługujących za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, w zmiennej wysokości – wypłaconych pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Natomiast w przypadkach znacznego wahania wysokości tych składników wynagrodzenia, można je uwzględniać w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Zasady ustalania podstawy wynagrodzenia powinny być takie same dla wszystkich pracowników lub dla grupy pracowników wyodrębnionych w określony sposób. Pracodawca nie może, kierując się własnym interesem, dowolnie decydować, o tym jaki okres weźmie pod uwagę obliczając wynagrodzenie urlopowe konkretnego pracownika. Polityka pracodawcy w zakresie zasad ustalania podstawy wymiaru wynagrodzenia powinna znaleźć swój wyraz w regulaminach płacowych lub wynikać z dokumentów płacowych pracownikach, świadczących o znacznych różnicach w wysokości wynagrodzenia.
Prowizja - Wynagrodzenie prowizyjne w podstawie wynagrodzenia urlopowego
Prowizja uzależniona od efektów pracy jest wynagrodzeniem zmiennym wliczanym do podstawy wynagrodzenia urlopowego. W celu ustalenia wynagrodzenia urlopowego, należy zsumować otrzymane wynagrodzenie z trzech miesięcy poprzedzających rozpoczęcie urlopu i ustalić podstawę.
Wyrównanie to zostało jednak wyłączone ze składników wliczanych do podstawy wynagrodzenia urlopowego. Podstawę wynagrodzenia urlopowego będzie stanowić wyłącznie prowizja. Jeżeli w okresie trzech miesięcy poprzedzających urlop pracownik nie otrzymał prowizji, a jedynie dopłatę do minimalnej pensji to przy obliczaniu podstawy wynagrodzenia urlopowego należy uwzględnić wynagrodzenie z okresu do 12 miesięcy występujących przed miesiącem urlopu.
Przykład 1.
Pracownik otrzymujący wynagrodzenie prowizyjne, w marcu 2022 r. wykorzystał kilka dni urlopu. W grudniu 2021, styczniu i lutym 2022 r. nie wypracował wynagrodzenia prowizyjnego, a jedynie otrzymał dodatek wyrównawczy. Do ustalenia podstawy wynagrodzenia urlopowego należy wziąć pod uwagę wynagrodzenie wypłacone w miesiącach poprzednich, jednak nie wcześniejszych niż marzec 2021 r.
Podobne rozwiązanie należy przyjąć, jeżeli przez cały okres przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, poprzedzający miesiąc wykorzystywania urlopu wypoczynkowego, lub przez okres krótszy, lecz obejmujący pełny miesiąc kalendarzowy lub pełne miesiące kalendarzowe, pracownikowi nie przysługiwało wynagrodzenie z uwagi na jego absencję. Wówczas przy ustalaniu podstawy wymiaru uwzględnia się najbliższe miesiące, za które pracownikowi przysługiwało takie wynagrodzenie.
Przykład 2.
Pracownik otrzymujący wynagrodzenie prowizyjne, w marcu 2022 r. wykorzystał kilka dni urlopu. W styczniu i lutym 2022 r. przez całe miesiące pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim i nie otrzymał wynagrodzenia prowizyjnego. Do ustalenia podstawy wynagrodzenia urlopowego należy wziąć pod uwagę miesiące wcześniejsze, za które pracownikowi przysługiwało wynagrodzenie, np. grudzień, listopad i październik 2021.
Może się okazać, że z uwagi na to, że, dotychczas pracownik nie otrzymał wynagrodzenia, konieczne będzie ustalenie należnej wypłaty na podstawie wynagrodzenia wypracowanego w miesiącu korzystania z urlopu.
Ustalanie wysokości wynagrodzenia prowizyjnego
Co do zasady pracownik ma prawo korzystać z urlopu wypoczynkowego w każdym miesiącu swojego zatrudnienia. Jednak wynagrodzenie urlopowe w każdym miesiącu ustala się odrębnie, biorąc pod uwagę świadczenia z mijających miesięcy.
Aby prawidłowo obliczyć wynagrodzenie urlopowe, należy, stosownie do § 9 ust. 1 rozporządzenia:
dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa, a następnie,
mnożąc tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu.
Kwota powinna być proporcjonalna do wymiaru etatu.
Jeżeli jedynym okresem nieświadczenia pracy w miesiącu był okres urlopu wypoczynkowego to, ustalając wynagrodzenie za dany miesiąc kalendarzowy, należy dodać wynagrodzenie urlopowe do wynagrodzenia prowizyjnego wypracowanego w danym miesiącu. Jeżeli jest ono niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, to należy je uzupełnić poprzez wypłacenie dodatku wyrównawczego.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2021 r. poz. 1162 t.j.).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. (Dz.U. Nr 2, poz. 14).
Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę z dnia 10 października z 2002 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207 t.j ).
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
