Ministerstwo Finansów wprowadziło zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług, które zaczęły obowiązywać od 1 lipca 2017 r. Powyższe zmiany w podatku VAT nie są może radykalne, ale niektóre firmy na pewno odczują ich skutek. Ponadto osoby fizyczne jako ostateczni beneficjenci podatku VAT mogą również odczuć powyższe zmiany.
Zmiany w podatku VAT dotyczące usług ubezpieczeniowych
Zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 2024) w art. 43 uchylono ust. 13 i 14.
Po wprowadzeniu zmiany w podatku VAT przepisów polegających na wykreśleniu ust. 13 i 14 w art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług, ze zwolnienia zostały wyłączone usługi, które przed zmianą przepisów były uznawane za stanowiące element usługi ubezpieczeniowej, świadczone przez podmioty trzecie na rzecz zakładów ubezpieczeń.
Do takich usług zaliczane będą usługi likwidacji szkód, które świadczone odrębnie nie stanowią usługi ubezpieczeniowej ani usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, a mowa o nich w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy VAT. Usługa likwidacji szkód obejmuje m.in. usługi call center obsługi likwidacji szkód, ustalanie przyczyn i okoliczności powstania szkód, szacowanie wysokości szkód (dokonanie wyceny, przygotowanie dokumentacji fotograficznej), przygotowanie kompletnej dokumentacji niezbędnej do rozpatrzenia zgłoszonego roszczenia, podejmowanie decyzji merytorycznych w sprawach szkodowych, zorganizowanie pomocy w miejscu zdarzenia, naprawa uszkodzonych rzeczy, wynajem samochodu zastępczego, holowanie uszkodzonego pojazdu, rezerwacja miejsca w hotelu, lustracja miejsca zdarzenia, udzielanie poszkodowanym informacji o warunkach ubezpieczenia i wszelkie inne czynności natury technicznej.
Zmiany w podatku VAT dotyczące usług finansowych
Podkreślić należy, że celem przedmiotowej zmiany w podatku VAT było ściślejsze odwzorowanie przepisów dyrektywy VAT dotyczących zakresu stosowania zwolnienia do usług finansowych i ubezpieczeniowych oraz orzecznictwa TSUE. Z uwagi na to, że interpretacja zgodna z orzecznictwem TSUE w zakresie usług finansowych może i powinna zostać wyprowadzona bezpośrednio z przepisów art. 43 ust 1 pkt 7 i 38-41, przepis art. 43 ust. 13 jest zbędny i należało usunąć go w całości. Przy dokonywaniu interpretacji przepisów art. 43 ust. 1 pkt 7 i 38-41 ustawy o VAT uwzględniane będzie orzecznictwo TSUE dotyczące usług finansowych (w tym usług stanowiących element usług finansowych). Ze zwolnienia będą nadal korzystać usługi stanowiące element usług finansowych wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7 i 38-41, jeżeli takie zwolnienie wynika z orzecznictwa TSUE.
Zgodnie z orzecznictwem TSUE ze zwolnienia z tytułu usług finansowych nie mogą korzystać świadczone odrębnie usługi wspierające usługi finansowe, nawet jeśli są niezbędne do ich świadczenia, ale mają czysto techniczny charakter, np.: usługi administracyjne, usługi call center, usługi "swift" (usługa elektronicznego przesyłania wiadomości na rzecz instytucji finansowych).
Jaki wpływ mają zmiany w podatku VAT na usługi firm kooperujących z firmami ubezpieczeniowymi i finansowymi?
Powyższe zmiany w podatku VAT będą miały wpływ na opodatkowanie wielu usług związanych z usługami ubezpieczeniowymi bądź finansowymi. Większość tych usług od 1 lipca 2017 r. nie będzie mogła korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.
Poniżej przedstawimy kilka przykładów tego, jaki wpływ na opodatkowanie mają zmiany w podatku VAT.
Przykład 1.
Firma świadczy usługi pomocy drogowej. W 2016 r. podpisała umowę z dużą firmą ubezpieczeniową na holowanie uszkodzonych samochodów na odcinku autostrady A-2. Dotychczas firma świadczyła swoje usługi jako zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 13. Zmiany w podatku VAT od 1 lipca 2017 r. spowodowały, że usługa ta jest opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki 23%.
Przykład 2.
Podatnik od stycznia 2017 r świadczy usługi agenta ubezpieczeniowego. Powyższe usługi korzystają ze zwolnienia. Czy od lipca 2017 r. usługa ta będzie opodatkowana stawką podatku w wysokości 23%?
Odpowiedź na to pytanie brzmi: nie. Usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego nadal może korzystać ze zwolnienia. Powyższa usługa nie jest świadczeniem odrębnym od usługi ubezpieczeniowej. Tym samym wykreślenie ust. 13 art. 43 nie będzie miało wpływu na sposób opodatkowania powyższej usługi.
Przykład 3.
Firma świadczy usługi call center na rzecz dużego banku. Usługi te korzystały dotychczas ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT. Czy po 1 lipca 2017 r. powyższe usługi również będą mogły skorzystać ze zwolnienia?
Niestety nie, po 1 lipca 2017 r. powyższe usługi zostaną opodatkowane stawką podatku w wysokości 23%.
Przykład 4.
Jesteśmy dużym przedsiębiorstwem produkcyjnym. Po 1 lipca 2017 r. chcemy podpisać z brokerem umowę na grupowe ubezpieczenie naszych pracowników. W związku z umową będziemy obciążali brokera kosztami przyjmowania od ubezpieczonych pracowników składki ubezpieczeniowej, którą będziemy przekazywać do ubezpieczyciela. Czy w tym przypadku obciążenie brokera będzie mogło korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT?
Niestety nie, powyższą usługę należy opodatkować stawką w wysokości 23%, nie jest to bowiem usługa ubezpieczeniowa.
Przykład 5.
Podatnik świadczy usługi na rzecz towarzystwa ubezpieczeniowego w zakresie rzeczoznawstwa i likwidacji szkód. Zajmuje się oględzinami pojazdów, przyczyną i okolicznościami zdarzenia, ustaleniem wysokości i rozmiarów świadczenia, wykonaniem kalkulacji naprawy bądź uznaniem, iż pojazd nadaje się do kasacji. Dotychczas podatnik korzystał ze zwolnienia. Czy zmiany w podatku VAT od 1 lipca 2017 r. wyłączają tę usługę ze zwolnienia?
Tak, usługi wykonywane przez podatnika nie są usługami ubezpieczeniowymi ani usługami pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a tym samym nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT. Powyższe usługi, ze względu na to, że prawodawca nie przewidział dla tych usług preferencyjnej stawki, będą opodatkowane stawką podstawową, tj. 23% stawką podatku od towarów i usług.
Przykład 6.
Jestem przedsiębiorcą i prowadzę multiagencję ubezpieczeniową. Zajmuję się pośrednictwem ubezpieczeniowym. Do moich zadań należy również znalezienie najkorzystniejszej oferty dla klienta. Czy w związku ze zmianami przepisów będę musiał opodatkować swoje usługi podatkiem VAT?
Nie, usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego będą nadal korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.
Powyższe zmiany w podatku VAT mają dostosować polskie prawo do prawa unijnego. W artykule postaraliśmy się przedstawić, jak zmieni się opodatkowanie niektórych usług związanych z usługami ubezpieczeniowymi i finansowymi. Przedstawiona zmiana w większym stopniu dotknie branży ubezpieczeniowej, ze względu na dużą liczbę usług z nią związanych. Specyfika usług finansowych (mniej usług pośrednio związanych z usługami finansowymi) powoduje, iż branża ta mniej odczuje skutki wykreślenia ust. 13 i 14 w art. 43 ustawy o VAT.
