Jak już niejednokrotnie wspominano, rok 2014 to czas gruntownych zmian w przepisach VAT. Po wyjaśnieniu zagadnień związanych z obowiązkiem podatkowym, podstawą opodatkowania czy fakturowaniem nadszedł czas na kolejne, które równie mocno intrygują przedsiębiorców.
Zwolnienie podmiotowe VAT - zmiany 2014
Limit zwolnienia VAT w 2014 roku nie uległ zmianie i nadal wynosi 150.000 zł. Zmienione jednak zostały przepisy związane z ustaleniem, którą sprzedaż zaliczyć do limitu, oraz z momentem jego przekroczenia. Niektóre z nich należy zakwalifikować jako naprawdę kosmetyczne - doprecyzowujące, przy czym pozostałe należy zaliczyć do nieco bardziej istotnych, mających ogromny wpływ na dotychczasowe rozliczenia przedsiębiorców.
Zwolnienie podmiotowe - doprecyzowanie
Do najmniej radykalnych zmian należy skonkretyzowanie zasad zwolnienia podmiotowego. Modyfikacja art. 113 ust. 1 ustawy o VAT generalnie nie ma większego wpływu na rozliczenia nievatowców.
2013 | 2014 |
Zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. | Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. |
Różnica pomiędzy wcześniejszym a obecnym ujęciem polega jedynie na tym, że począwszy od roku 2014 zwolnieniu podlega “sprzedaż dokonywana przez podatnika”, a nie sam podatnik.
Ustalenie limitu obrotów
Jak wynika z wyżej przytoczonego art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, do limitu wlicza się wartość sprzedaży bez kwoty podatku. Przy czym ust. 2 wspomnianego przepisu określa wprost, których z transakcji przedsiębiorca nie uwzględnia podczas jej ustalania.
Art. 113 ust. 2. Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się: 1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju; 2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem: a) transakcji związanych z nieruchomościami, b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, c) usług ubezpieczeniowych - jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych; 3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji. |
Kto nie może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego?
Katalog podatników, których nie dotyczy zwolnienie ze względu na wielkość sprzedaży, wraz z początkiem roku 2014 został rozbudowany. I tak zgodnie z art. 113 ust. 13 ustawy zwolnienie to nie dotyczy podatników:
1) dokonujących dostaw:
a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
- energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0),
- wyrobów tytoniowych,
- samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
d) terenów budowlanych,
e) nowych środków transportu;
2) świadczących usługi:
a) prawnicze,
b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
c) jubilerskie;
3) nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
Kiedy podatnik traci prawo do zwolnienia podmiotowego?
Znowelizowane przepisy ustawy o VAT jasno określają moment, w którym przedsiębiorca traci prawo do zwolnienia podmiotowego VAT. Bowiem zgodnie z art. 113 ust. 5 ustawy o VAT zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono kwotę limitu (150.000 zł). Co ważne, opodatkowaniu podlega cała czynność przyczyniająca się do przekroczenia limitu.
Zasada ta dotyczy również podatników, którzy rozpoczęli działalność w trakcie roku, w tym przypadku jednak kwotę limitu ustala się proporcjonalnie do okresu prowadzania działalności (art. 113 ust. 10 ustawy).
Zwolnienie podmiotowe VAT - rezygnacja
Podmioty zwolnione z VAT mogą dobrowolnie zrezygnować ze zwolnienia jeszcze przed przekroczeniem limitu wielkości sprzedaży. W tym celu w odpowiednim US należy złożyć druk rejestracyjny VAT-R. Obecnie opłata rejestracyjna wynosi ok. 170 zł. Wniosek o rezygnację trzeba złożyć przed miesiącem, od którego rezygnacja ma nastąpić.
Aby odliczyć podatek od zakupów dokonanych przed rezygnacją ze zwolnienia, podatnik nie musi już sporządzać spisu z natury. Co ważne, obniżenie podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony przysługuje również w stosunku do towarów niesprzedanych do dnia rezygnacji ze zwolnienia. Tylko one będą mogły zostać uznane za wykorzystywane do czynności opodatkowanych, a więc spełniony zostanie jeden z podstawowych warunków dających prawo do odliczenia VAT.
Zmiany w przepisach ustalających proporcje odliczania podatku naliczonego
Jeżeli podatnik wykorzystuje nabyte towary zarówno w działalności opodatkowanej, jak i zwolnionej z VAT, jest co do zasady równocześnie zobligowany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego
Jak ustalić proporcje? Proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo. Określa się ją procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. |
Porady online
Prowadzisz firmę i masz pytania?
Skorzystaj z porad ekspertów Poradnika Przedsiębiorcy
Co ważne, doprecyzowaniu został poddany art. 90 ust. 6 ustawy o VAT, który dotychczas sprawiał podatnikom wiele problemów interpretacyjnych związanych z pojęciem “sporadycznie”. Począwszy od roku 2014 mamy jasność w tej kwestii, bowiem poza w/w do obrotu służącego ustaleniu proporcji nie należy wliczać również obrotu z tytułu transakcji dotyczących:
pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych;
usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy (np. usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych; usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę).
Art. 43 ust. 1 pkt 7. transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi, za które uważa się monety ze złota, srebra lub innego metalu oraz banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które mają wartość numizmatyczną; Art. 43 ust. 1 pkt 12. usługi zarządzania: a) funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych, b) portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią, c) ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej, d) otwartymi funduszami emerytalnymi oraz dobrowolnymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów, e) pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych, f) obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami; Art. 43 ust. 1 pkt 38. usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Art. 42 ust.1 pkt 39. usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Art. 42 ust.1 pkt.40. usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Art. 42 ust.1 pkt 40a. usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w: a) spółkach, b) innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną - z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi. Art. 42 ust.1 pkt 41. usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. nr 211, poz. 1384 oraz z 2011 r. nr 106, poz. 622 i nr 131, poz. 763), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie. |
