Branża energetyczna jest jedną z najważniejszych branż w Polsce. Szybko się rozwija i zmienia. Obecnie coraz większą rolę odgrywa produkcja prądu z odnawialnych źródeł energii. Zajmują się nią nie tylko duże koncerny energetyczne, lecz także małe firmy. W przypadku mniejszych podmiotów zazwyczaj prąd produkowany jest na własne potrzeby. W związku z tym wiele podmiotów zastawia się, czy prąd z OZE musi być ujęty w deklaracji akcyzowej i czy należy rozliczać podatek akcyzowy z tego tytułu.
Energia elektryczna opodatkowana akcyzą
W myśl art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym wyroby akcyzowe to wyroby energetyczne, energia elektryczna, napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe, susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie określone w załączniku nr 1 do ustawy. Tym samym bez wątpienia produkcja energii elektrycznej, czyli potocznie prądu, jest wyrobem akcyzowym.
W przypadku energii elektrycznej przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:
-
nabycie wewnątrzwspólnotowe energii elektrycznej przez nabywcę końcowego;
-
sprzedaż energii elektrycznej nabywcy końcowemu na terytorium kraju, w tym przez podmiot nieposiadający koncesji na wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót energią elektryczną, który wyprodukował tę energię;
-
zużycie energii elektrycznej przez podmiot posiadający koncesję;
-
zużycie energii elektrycznej przez podmiot nieposiadający koncesji, który wyprodukował tę energię;
-
import energii elektrycznej przez nabywcę końcowego;
-
zużycie energii elektrycznej przez nabywcę końcowego, jeżeli nie została od niej zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tej energii elektrycznej nabywcy końcowemu.
Za zużycie energii elektrycznej nie uznaje się strat powstałych w wyniku przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, z wyłączeniem energii zużytej w związku z jej przesyłaniem lub dystrybucją oraz energii elektrycznej pobranej nielegalnie.
Tym samym obrót energią elektryczną i jej zużycie w wyżej wymienionych okolicznościach podlega z zasady opodatkowaniu akcyzą.
Obowiązek podatkowy
Ustawodawca określił, kiedy w przypadku energii elektrycznej powstaje obowiązek podatkowy. Powstaje on:
-
z dniem nabycia wewnątrzwspólnotowego energii elektrycznej przez nabywcę końcowego;
-
z momentem wydania energii elektrycznej nabywcy końcowemu, w przypadku sprzedaży energii elektrycznej na terytorium kraju;
-
z dniem zużycia energii elektrycznej;
-
z dniem powstania długu celnego, w przypadku importu energii elektrycznej przez nabywcę końcowego.
Podatnik podatku akcyzowego
Podatnikiem akcyzy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą, w tym podmiot będący nabywcą końcowym zużywającym energię elektryczną, jeżeli od tej energii nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał jej sprzedaży nabywcy końcowemu.
Podatnikiem podatku akcyzowego może być więc praktycznie każda osoba, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem akcyzowym i jest jego płatnikiem.
Obowiązek dokonania zgłoszenia rejestracyjnego nie ma zastosowania do podmiotów produkujących energię elektryczną z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, która jest zużywana przez te podmioty, pod warunkiem, że od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do produkcji tej energii elektrycznej została zapłacona akcyza w należnej wysokości.
Składanie deklaracji akcyzowych
W przypadku energii elektrycznej podatnik jest obowiązany, bez wezwania organu podatkowego, składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklaracje podatkowe według ustalonego wzoru oraz obliczać i wpłacać akcyzę na rachunek właściwego urzędu skarbowego, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym:
-
upłynął termin płatności wynikający z faktury, a jeżeli termin ten nie został określony – po miesiącu, w którym wystawiono fakturę – w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego energii elektrycznej przez nabywcę końcowego;
-
upłynął termin płatności określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu dostaw energii elektrycznej albo, jeżeli termin ten nie został określony w umowie, upłynął termin płatności wynikający z faktury lub innego dokumentu wystawionego przez podatnika, z którego wynika zapłata należności za sprzedaną przez niego energię elektryczną, a jeżeli termin płatności nie został określony w umowie ani w fakturze lub w tym dokumencie, albo gdy z faktury nie wynika należność za energię elektryczną sprzedaną w tym okresie – po miesiącu, w którym wystawiono fakturę lub ten dokument – w przypadku sprzedaży energii elektrycznej nabywcy końcowemu na terytorium kraju;
-
nastąpiło zużycie energii elektrycznej – w przypadkach, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 3, 4 i 6 (nie ma zastosowania do podmiotów posiadających koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej).
Prąd z OZE a składanie deklaracji podatkowych
Wiele podmiotów obecnie produkuje prąd na własne potrzeby. Najczęściej energia elektryczna jest produkowana przez panele fotowoltaiczne.
Przykład 1.
Szkoła postanowiła zainwestować w panele fotowoltaiczne. Prąd będzie wykorzystywany na jej własne potrzeby. Instalacja nie ma łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW. Czy szkoła będzie musiała płacić podatek akcyzowy i składać deklaracje akcyzowe?
Na wstępie trzeba przypomnieć, że podmiot nie będzie musiał rejestrować się jako podatnik podatku akcyzowego, ponieważ instalacja nie jest duża. Podatnik wykorzystuje energię na własne potrzeby, tym samym nie ma możliwości określenia dokładnej wielkości wyprodukowanej energii. Przypomnijmy, że aby wypełnić deklarację, winien on prowadzić ewidencję. Powinna ona zawierać odpowiednio dane niezbędne do określenia w okresach miesięcznych, z dokładnością do 0,001 MWh, łącznej ilości m.in. energii elektrycznej wyprodukowanej i zużytej na potrzeby własne. Co równie istotne, w przypadku braku urządzeń pomiarowych, prowadzący ewidencję określa ilości szacunkowe. Podatnik w tym przypadku może jedynie szacunkowo określić ilość energii.
W analizowanym przykładzie znajdzie zastosowanie zwolnienie wynikające z rozporządzenia w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego. W przypadku jego zastosowania (zwolnienie jest prawem, nie obowiązkiem) szkoła nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku akcyzowego z tytułu zużycia wyprodukowanej na własne potrzeby energii elektrycznej.
Pomimo zwolnienia z akcyzy podatnik będzie obowiązany składać deklaracje podatkowe. W przypadku podatku akcyzowego obowiązek złożenia deklaracji istnieje zatem zarówno w przypadku, gdy podatnik będzie zobowiązany do zapłaty podatku akcyzowego od zużytej energii elektrycznej, jak i w sytuacji, gdy zużycie to będzie podlegało zwolnieniu z opodatkowania akcyzą.
Podsumowując, podatnik, mimo że nie musi się rejestrować, prowadzić ewidencji oraz jest zwolniony od zapłaty akcyzy, będzie musiał składać deklaracje akcyzowe. Nie będzie w nich wykazywał podatku.
