W określonych w Ordynacji podatkowej przypadkach organ podatkowy może nałożyć na podatnika tzw. dodatkowe zobowiązanie podatkowe. Czym ono jest? Kiedy może zostać nałożone i w jakiej wysokości? Dowiesz się z poniższego artykułu!
Kiedy organ podatkowy może ustalić dodatkowe zobowiązanie podatkowe?
Organ podatkowy ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe jednocześnie z wydaniem decyzji z zastosowaniem:
-
art. 119a ust. 1 Ordynacji podatkowej stanowiącego o tym, że czynność nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli osiągnięcie tej korzyści, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu, było głównym lub jednym z głównych celów jej dokonania, a sposób działania był sztuczny (unikanie opodatkowania) (art. 58a § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej);
-
art. 119a ust. 7 Ordynacji podatkowej, który dotyczy cofnięcia przez stronę skutków unikania opodatkowania, o którym mowa w art. 81b § 1a Ordynacji podatkowej, gdy strona w całości uwzględniła ocenę prawną organu podatkowego związaną z unikaniem opodatkowania, zawartą w zawiadomieniu wydanym na podstawie art. 200 § 3 Ordynacji podatkowej (art. 58a § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej);
-
środków ograniczających umowne korzyści (art. 58a § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej),
-
art. 24 ust. 19 i 20 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także art. 12 ust. 13 i 14 oraz art. 22c Ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (przepisy znajdują zastosowanie, gdy głównym celem wymiany udziałów lub wniesienia wkładów niepieniężnych jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania; jeżeli wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania) (art. 58a § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej);
-
przepisów dotyczących cen transferowych (art. 58a § 1 pkt 4 Ordynacji podatkowej);
-
przepisów dotyczących odpowiedzialności płatnika za podatek niepobrany lub pobrany, a nie wpłacony, gdy oświadczenie płatnika – że posiada dokumenty wymagane przez przepisy prawa podatkowego dla zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku lub że po przeprowadzeniu weryfikacji nie posiada wiedzy uzasadniającej przypuszczenie, że istnieją okoliczności wykluczające możliwość zastosowania stawki podatku, zwolnienia lub niepobrania podatku – nie było zgodne z prawdą, a płatnik nie dokonał wymaganej weryfikacji lub podjęta przez płatnika weryfikacja nie była adekwatna do charakteru i skali działalności płatnika (art. 58a § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej).
Kiedy organ podatkowy może odstąpić od ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego?
W przypadkach, o których mowa w art. 119a ust. 1 lub 7 Ordynacji podatkowej, w przypadku zastosowania środków ograniczających umowne korzyści oraz w razie wymiany udziałów lub wniesienia wkładów niepieniężnych zakwalifikowanych jako unikanie lub uchylanie się od opodatkowania, jeżeli na podstawie istniejących okoliczności oraz faktów należy przyjąć, że w momencie dokonywania czynności, których dotyczy decyzja, podatnik pozostawał w błędnym, ale usprawiedliwionym przekonaniu o zgodności uzyskanej przez niego w danych okolicznościach korzyści podatkowej z przedmiotem i celem ustawy podatkowej lub jej przepisu (dobra wiara).
Na ocenę, że podatnik działał w dobrej wierze, może wskazywać w szczególności:
-
nieprowadzenie przez niego działalności gospodarczej lub prowadzenie jej w niewielkiej skali, wskutek czego nie można było rozsądnie oczekiwać, że w odniesieniu do czynności, których dotyczy decyzja, będzie on korzystał z profesjonalnych porad dotyczących ich skutków podatkowych;
-
wywiązywanie się z obowiązków wynikających z umowy o współdziałanie, jeżeli zdarzenie lub czynność skutkujące zastosowaniem przepisów o unikaniu lub uchylaniu się od opodatkowania wystąpiły w okresie trwania tej umowy.
Wysokość dodatkowego zobowiązania podatkowego
W przypadku wydania decyzji o zobowiązaniu podatkowym (oprócz sytuacji dotyczącej odpowiedzialności płatnika), gdy decyzja dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych lub podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem zryczałtowanych form opodatkowania, dodatkowe zobowiązanie podatkowe wynosi 10% sumy nienależnie wykazanej lub zawyżonej straty podatkowej i niewykazanego w całości lub w części dochodu do opodatkowania w zakresie wynikającym z tej decyzji.
W przypadku wydawania decyzji z dotyczącej unikania lub uchylania się od opodatkowania (art. 58a § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej) w zakresie podatków innych niż wymienione powyżej, dodatkowe zobowiązanie podatkowe wynosi 40% kwoty korzyści podatkowej w zakresie wynikającym z tej decyzji.
W sytuacji dotyczącej odpowiedzialności płatnika (art. 58a § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej) dodatkowe zobowiązanie podatkowe ustala się jako 10% podstawy opodatkowania należności, w stosunku do której płatnik zastosował niższą stawkę podatku lub nie pobrał podatku.
Podwojenie lub potrojenie stawek
Stawki dodatkowego zobowiązania podatkowego ulegają podwojeniu, jeżeli:
-
podstawa do ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego przekracza 15 000 000 zł – w zakresie nadwyżki ponad tę kwotę;
-
nie upłynęło 10 lat od końca roku kalendarzowego, w którym podatnikowi lub płatnikowi doręczono ostateczną decyzję z zastosowaniem przepisów lub środków, o których mowa w art. 58a § 1 pkt 1–3 Ordynacji podatkowej – w zakresie kwoty stanowiącej podstawę ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego, związanej z zastosowaniem tych przepisów lub środków;
-
strona nie przedłożyła organowi podatkowemu właściwej dokumentacji podatkowej – w zakresie tej części podstawy ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego, która wynika z zastosowania przepisów wskazanych w art. 58a § 1 pkt 4 Ordynacji podatkowej i dotyczy transakcji, dla której nie przedłożono dokumentacji podatkowej. Sankcji nie stosuje się jednak, jeżeli strona uzupełni niekompletną dokumentację podatkową w pełnym zakresie w terminie wskazanym przez organ podatkowy, nie dłuższym niż 14 dni.
