Podatek akcyzowy, podobnie jak podatek od towarów i usług, jest podatkiem pośrednim. Od podatku VAT różni się tym, iż nie ma charakteru powszechnego. Akcyza dotyczy tylko niektórych kategorii wyrobów. Podatek akcyzowy ma charakter cenotwórczy i jest wkalkulowany w cenę sprzedaży towarów. Obciąża zatem konsumpcję, gdyż jego ciężar ponosi ostateczny nabywca towarów objętych akcyzą.
Podstawowym aktem prawa wspólnotowego w zakresie podatku akcyzowego w Unii Europejskiej jest dyrektywa Rady 2008/118/WE, natomiast w Polsce obowiązują zapisy zawarte w ustawie o podatku akcyzowym oraz rozporządzeniu Ministra Finansów wydanym na podstawie delegacji zawartych w ww. ustawie. Regulują one kwestię objęcia podatkiem akcyzowym wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych, organizację obrotu tymi wyrobami, a także oznaczanie znakami akcyzy.
Jakie czynności wymagają zapłacenia podatku akcyzowego?
Zobowiązani do odprowadzania podatku akcyzowego są producenci i importerzy wyrobów akcyzowych wykonujący czynności określone w ustawie. Należą do nich:
-
produkcja wyrobów akcyzowych,
-
wyprowadzenie wyrobów akcyzowych zharmonizowanych ze składu podatkowego,
-
sprzedaż wyrobów akcyzowych na terytorium kraju,
-
eksport i import wyrobów akcyzowych,
-
nabycie wewnątrzwspólnotowe i dostawa wewnątrzwspólnotowa,
-
nabycie lub posiadanie przez podatnika wyrobów akcyzowych, jeżeli od tych wyrobów nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości,
-
ubytki lub niedobory wyrobów akcyzowych zharmonizowanych powstałe w czasie produkcji, magazynowania, przerobu, zużycia lub przewozu.
Jak odróżnić wyroby akcyzowe zharmonizowane od niezharmonizowanych?
Ustawa o podatku akcyzowym wprowadza podział na wyroby akcyzowe zharmonizowane i wyroby akcyzowe niezharmonizowane. Do pierwszej grupy należą paliwa silnikowe, oleje opałowe i gaz, energia elektryczna, napoje alkoholowe oraz wyroby tytoniowe. Z kolei wyroby akcyzowe niezharmonizowane to pozostałe wyroby akcyzowe, m.in.: samochody osobowe, broń, kosmetyki, wyroby perfumeryjne, skóry futerkowe.
Podatek akcyzowy- podstawa opodatkowania
W przypadku wyrażenia stawki akcyzy w procencie podstawą opodatkowania jest:
-
kwota należna z tytułu sprzedaży na terytorium kraju wyrobów akcyzowych pomniejszona o kwotę podatku od towarów i usług oraz o kwotę akcyzy, należne od tych wyrobów;
-
kwota, jaką nabywca jest obowiązany zapłacić za wyroby akcyzowe – w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego;
-
kwota należna z tytułu dostawy wyrobów akcyzowych na terytorium państwa członkowskiego – w przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej;
-
wartość celna wyrobów akcyzowych powiększona o należne cło – w przypadku importu.
Jeżeli stawki akcyzy ustalane są kwotowo, podstawą opodatkowania jest ilość towarów wyrażona w litrach, kilogramach lub sztukach.
Jak ustalane są stawki podatku akcyzowego?
W zakresie struktury i stawek podatku akcyzowego system podatkowy Unii Europejskiej wymaga, aby państwa członkowskie stosowały określony dla poszczególnych wyrobów poziom minimalny wysokości podatku. Rozwiązanie takie powoduje w Unii Europejskiej duże zróżnicowanie wysokości akcyzy dla poszczególnych wyrobów. W ustawie o podatku akcyzowym określone zostały stawki podatku dla wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych. Wyrażone są one w:
-
kwocie na jednostkę wyrobu,
-
procencie podstawy opodatkowania,
-
procencie maksymalnej ceny detalicznej,
-
kwocie na jednostkę wyrobu i procencie maksymalnej ceny detalicznej.
Jakie deklaracje składają podatnicy podatku akcyzowego?
Podatnicy mają obowiązek składać deklaracje podatkowe w urzędzie celnym. Deklaracje podatkowe składają się z formularza głównego AKC-4/AKC-4zo oraz formularzy szczegółowych o podatku akcyzowym, dotyczących poszczególnych grup wyrobów akcyzowych. Deklaracje należy złożyć w określonych terminach:
-
do 25 dnia kolejnego miesiąca za miesiąc poprzedni na podstawie złożonej deklaracji AKC-4/AKC-4zo,
- do 14 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego, nie później jednak niż w dniu rejestracji samochodu osobowego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym - dla deklaracji AKC-U/S.
Deklaracje rozliczające podatek akcyzowy można złożyć przez internet w ramach usługi e-Zefir. Przesyłane drogą elektroniczną dokumenty muszą być opatrzone jednym z dostępnych rodzajów podpisów elektronicznych.
Usługa e-ZEFIR dostępna poprzez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych i umożliwi obsługę:
- deklaracji akcyzowych - AKC-4/4ZO, AKC-U/A, ,AKC-U/S, AKC-WW, AKC-WG, AKC-PA, AKC-P, AKC-EN, AKC-ST, AKC-STn
- zgłoszenie o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym,
- zgłoszenie o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym wyrobów akcyzowych … w celu wprowadzenia ich do składu podatkowego,
- deklaracji dla podatku od towarów i usług VAT-14,
- deklaracji od gier: POG-4, POG-5, POG-P, GHD-1,
- deklaracji od wydobycia niektórych kopalin: P-KOP/MS, P-KOP/RG,
- wniosku o wydanie banderol podatkowych lub sprzedaż legalizacyjnych,
- informacji w sprawie opłaty paliwowej OPAL, informacja w sprawie opłaty emisyjnej OEMIS.
