Wiele działalności, które dostarczają nam potrzebne produkty i usługi, jest zobowiązanych do uzyskania odpowiednich pozwoleń czy koncesji. Czym jest reglamentacja działalności gospodarczej i na jakie produkty i usługi obowiązują pozwolenia i koncesje? Informacje potrzebne w tym temacie można znaleźć w poniższym artykule.
Czym jest reglamentacja działalności gospodarczej?
Reglamentacja dotyczy ograniczeń, które nakładane są na przedsiębiorców w postaci koncesji, pozwoleń bądź wpisu do rejestru działalności regulowanej w przypadku, kiedy dany przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą mającą szczególne znaczenie ze względu na zdrowie, bezpieczeństwo państwa lub obywateli bądź odnosi się do innego ważnego interesu publicznego (art. 37 Prawa przedsiębiorców).
Skutkiem takich ograniczeń jest uzyskanie np. koncesji bądź pozwolenia, jeżeli przedsiębiorca zamierza podjąć działalność, która według przepisów ustawy stanowi zagrożenie dla państwa bądź obywateli pod względem bezpieczeństwa, czy zdrowia.
Koncesja
Przedsiębiorca, aby uzyskać koncesję, musi złożyć wniosek o jej udzielenie do organu koncesyjnego (art. 39 Prawa przedsiębiorców). Jest ona udzielana co do zasady na czas nieokreślony, chyba że przepisy odrębne będą stanowić inaczej, np. w wypadku działalności zajmującej się obrotem materiałami wybuchowymi. Koncesja wydawana jest wtedy na okres minimum 5 lat i maksymalnie na 50 lat, istnieje jednak możliwość uzyskania przez przedsiębiorcę krótszego okresu koncesji, jeżeli będzie o to wnioskował.
Wniosek o wydanie koncesji musi zawierać odpowiednie dane, aby organ mógł taki wniosek rozpatrzyć. Są to:
-
firma przedsiębiorcy, oznaczenie siedziby i adres bądź miejsce zamieszkania i adres;
-
NIP, czyli numer identyfikacji podatkowej;
-
wskazanie rodzaju oraz zakresu wykonywania działalności gospodarczej;
-
inne dokumenty i informacje określone w odrębnych przepisach.
Organ ma jednak prawo do odmówienia udzielenia koncesji przedsiębiorcy, jeżeli np.:
-
nie spełnia warunków udzielenia koncesji;
-
działalność zagraża bezpieczeństwu lub obronności państwa lub obywateli;
-
udzielono koncesji innemu przedsiębiorcy.
Tym samym organ koncesyjny ma prawo do kontrolowania działalności przedsiębiorcy pod względem:
-
zgodności wykonywanej działalności z udzieloną koncesją;
-
przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej;
-
obronności lub bezpieczeństwa państwa, ochrony bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli (art. 40 Prawa przedsiębiorców).
Jakiego rodzaju działalności gospodarcze objęte są koniecznością uzyskania koncesji? Wymieniają je odrębne przepisy odpowiednie dla danej kategorii działalności gospodarczej, jednakże wśród nich można wskazać na działalności zajmujące się:
-
obrotem technologii;
-
przewozem lotniczym;
-
prowadzeniem kasyn;
-
rozpowszechnianiem programów radiowych i telewizyjnych;
-
podziemnym składowaniem odpadów;
-
poszukiwaniem lub rozpoznawaniem złóż kopalin;
-
wytwarzaniem energii elektrycznej;
-
wytwarzaniem paliw gazowych.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 stycznia 2016 roku (II GSK 860/14)
Urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie gier na automatach o niskich wygranych nigdy nie mieściło się i nadal nie mieści się w sferze objętej pełną swobodą działalności gospodarczej.
Przykład 1.
Pan Janusz zamierza otworzyć kasyno, ponieważ od zawsze było to jego marzenie. Niestety okazało się, że jest to taki rodzaj działalności, na który musi on uzyskać koncesję, gdyż w przeciwnym razie nie będzie mógł jej prowadzić.
Wpis przedsiębiorcy do rejestru działalności regulowanej
Niektóre działalności gospodarcze ze względu na swój charakter muszą zostać wpisane do rejestru działalności regulowanej. Przedsiębiorca ma prawo wykonywać taką działalność, jeśli spełnia warunki określone przepisami prawnymi i po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej (art. 43 Prawa przedsiębiorców).
Organ prowadzący rejestr dokonuje wpisu na wniosek przedsiębiorcy. We wniosku muszą znaleźć się oświadczenia o spełnieniu warunków wymaganych do prowadzenia tego typu działalności gospodarczej. Może dojść również do wykreślenia przedsiębiorcy z takiego rejestru w wyniku zakazu prowadzenia przez niego działalności gospodarczej. Rejestry działalności regulowanej są jawne. Dane z rejestrów są udostępniane w sieci teleinformatycznej.
Działalności gospodarcze, które wymagają wpisu do rejestru działalności regulowanej, to między innymi:
-
usługi detektywistyczne;
-
prowadzenie indywidualnej praktyki lekarskiej;
-
wyrób i rozlew wyrobów winiarskich;
-
działalność telekomunikacyjna;
-
prowadzenie ośrodka szkolenia kierowców;
-
organizowanie imprez turystycznych.
Przykład 2.
Pani Anna prowadziła biuro detektywistyczne, które było wpisane do rejestru działalności regulowanej. Niestety ma problemy z prawem i sąd zakazał jej prowadzenie działalności gospodarczej. W takim wypadku została ona wykreślona z rejestru działalności regulowanej.
Reglamentacja działalności gospodarczej - zakres czasowy i terytorialny
Na podstawie przepisów ustawy o prawie przedsiębiorców koncesja, zezwolenie albo wpis do rejestru działalności regulowanej uprawniają ich do wykonywania działalności gospodarczej na terenie całego kraju i co do zasady przez czas nieokreślony, chyba że odrębne przepisy będą stanowić inaczej (art. 44 Prawa przedsiębiorców).
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 stycznia 2016 roku, II GSK 860/14