W każdej jednostce prowadzącej księgi rachunkowe mogą zdarzyć się drobne pomyłki dotyczące rozliczeń z poprzednich lat. W przypadku spółek stosujących estoński CIT, sposób korygowania nieistotnych błędów z poprzednich okresów wiąże się zarówno z przepisami ustawy o rachunkowości, jak i szczególnymi regulacjami podatkowymi. Jak rozliczyć nieistotny błąd w sprawozdaniu finansowym estoński CIT za 2024 rok? Odpowiedź znajdziesz w artykule!
Nieistotny błąd w sprawozdaniu finansowym estoński CIT a jego korekta
Zasady korekty błędów dotyczących poprzednich lat obrotowych zawarte zostały w art. 54 ustawy o rachunkowości, dotyczą one zarówno jednostek rozliczających się z podatku dochodowego od osób prawnych na zasadach ogólnych, jak i jednostek stosujących jako formę opodatkowania ryczałt od dochodów spółek(estoński CIT).
W ust. 1 wskazano, że jeżeli po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem, jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie finansowe, lub powodujących, że założenie kontynuowania działalności przez jednostkę nie jest uzasadnione, powinna ona odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy, oraz powiadomić biegłego rewidenta, który sprawozdanie to bada lub zbadał.
Jeżeli zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym, nie powodują zmiany stanu istniejącego na dzień bilansowy, to odpowiednie wyjaśnienia zamieszcza się w informacji dodatkowej. Oznacza to, że w przypadku gdy wykryty przez jednostkę błąd po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem, dotyczący poprzedniego roku obrotowego byłby istotny, to należałoby wówczas dokonać jego korekty w księgach rachunkowych roku, którego dotyczy błąd i odpowiednio zmienić sprawozdanie finansowe. Natomiast jeśli błąd został uznany za nieistotny, to stosownej jego korekty można dokonać w bieżącym roku na zasadach ogólnych.
Taki sposób korygowania nieistotnych błędów dotyczących poprzednich lat obrotowych potwierdza pkt 5.6 Krajowego Standardu Rachunkowości nr 7 „Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym – ujęcie i prezentacja”. Jak wskazano w tym punkcie, korekty błędów popełnionych w poprzednich latach obrotowych, uznanych przez jednostkę za nieistotne, wpływają odpowiednio na zysk lub stratę netto bieżącego roku obrotowego lub inną pozycję kapitałów (funduszy) własnych, jeżeli tak stanowią przepisy o rachunkowości.
Przykład 1.
W spółce „Jutrzenka” sp. z o.o., która rozlicza się na zasadach estońskiego CIT i jest małym podatnikiem, po sporządzeniu sprawozdania finansowego za 2024 rok, lecz jeszcze przed jego zatwierdzeniem przez zwyczajne zgromadzenie wspólników, dział księgowości zorientował się, że w księgach rachunkowych nie ujęto jednej faktury kosztowej za usługę transportową z grudnia 2024 roku. Po przeanalizowaniu jej wartości, jednostka uznała, że kwota faktury jest nieistotna i nie ma wpływu na rzetelność sprawozdania finansowego ani na ocenę sytuacji majątkowej i finansowej jednostki. Jak należy ująć w księgach rachunkowych nieistotny koszt, którego nieuwzględnienie wykryto po sporządzeniu sprawozdania, ale przed jego zatwierdzeniem? Czy korektę należy wykonać w księgach za 2024 roku i odpowiednio zmienić sprawozdanie finansowe za 2024 rok, czy można ją ująć w roku bieżącym?
Zgodnie z art. 54 ust. 1 ustawy o rachunkowości oraz z pkt 5.6 Krajowego Standardu Rachunkowości nr 7, jeżeli wykryty po sporządzeniu sprawozdania finansowego błąd dotyczący poprzedniego roku obrotowego został uznany przez jednostkę za nieistotny, to jego korektę można ująć w księgach rachunkowych bieżącego roku na zasadach ogólnych. Oznacza to, że spółka „Jutrzenka” ma prawo ująć ją w księgach rachunkowych 2025 roku, bez konieczności zmiany sprawozdania finansowego za 2024 rok.
Nieistotny błąd i brak korekty sprawozdania za 2024 rok a obowiązek zapłaty estońskiego CIT od nieujawnionych operacji gospodarczych
W przypadku jednostek stosujących jako formę opodatkowania ryczałt od dochodów spółek, czyli tzw. estoński CIT, prawidłowe zarachowanie przychodów i kosztów w danym roku podatkowym ma bezpośredni wpływ na obowiązki podatkowe. Zgodnie bowiem z art. 28m ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych opodatkowaniu ryczałtem podlega dochód odpowiadający wartości przychodów i kosztów podlegających zgodnie z przepisami o rachunkowości zarachowaniu w roku podatkowym i uwzględnieniu w zysku (stracie) netto, które nie zostały uwzględnione w tym zysku (stracie) netto (dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych).
Jeżeli zatem jednostka prowadząca księgi rachunkowe opodatkowana estońskim CIT, decyduje się na rozliczenie nieistotnego kosztu dotyczącego poprzedniego roku obrotowego dopiero w księgach rachunkowych roku bieżącego, to powstaje wówczas szczególna sytuacja na gruncie estońskiego CIT. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do dochodu z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych zalicza się wartości kosztów, które zgodnie z przepisami o rachunkowości powinny zostać ujęte w poprzednim roku, lecz zostały zarachowane w roku kolejnym. W efekcie, nawet jeżeli jednostka uzna błąd za nieistotny z bilansowego punktu widzenia i skoryguje go w księgach rachunkowych w roku bieżącym, to na gruncie estońskiego CIT pojawia się obowiązek rozpoznania dochodu z tego tytułu i odprowadzenia podatku. Co istotne, podatek ten należy uiścić do 31 marca następnego roku podatkowego, a w przypadku opóźnienia – również wraz z należnymi odsetkami z tytułu nieterminowych płatności zobowiązań publicznoprawnych. Ponadto należy mieć na uwadze, że tego typu odsetki stanowią dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, który również zgodnie z art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podlega opodatkowaniu estońskim CIT. Na mocy natomiast art. 28t ust. 1 pkt 4 tej ustawy podatnik jest obowiązany do zapłaty ryczałtu od dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano wypłaty, wydatku lub wykonania świadczenia. Ujęcie w księgach rachunkowych estońskiego CIT następuje przy wykorzystaniu konta 870 „Podatek dochodowy od osób prawnych”, natomiast odsetki ewidencjonowane są na koncie 751 „Koszty finansowe”.
Przykład 2.
Spółka „Jutrzenka” sp. z o.o. z przykładu 1., która uznała wykryty błąd za nieistotny i ujęła koszt z faktury dotyczącej 2024 roku dopiero w księgach rachunkowych 2025 roku, napotkała obowiązek rozliczenia estońskiego CIT od dochodu z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych. Wartość netto nieujętej w 2024 roku faktury za usługę transportową wynosi 3800 zł. Po wykryciu tego błędu koszt został zaksięgowany w 2025 roku, gdyż spółka zakwalifikowała go jako nieistotny z bilansowego punktu widzenia.
Ujęcie w księgach rachunkowych wartości netto z faktury za usługę transportową dotyczącą 2024 roku:
- Wn konto 402 „Usługi obce”,
- Ma konto 300 „Rozliczenie zakupu”.
Zgodnie z przepisami dotyczącymi estońskiego CIT spółka zobowiązana jest rozpoznać dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych w wysokości 3800 zł. W związku z tym podatek estoński CIT należny od tej kwoty przy stawce 10% wynosi 380 zł (10% × 3800 zł = 380 zł): Kwotę podatku ewidencjonuje się na podstawie dowodu PK zapisem:
- Wn konto 870 „Podatek dochodowy od osób prawnych”,
- Ma konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne”.
Spółka „Jutrzenka” zobligowana jest także do zapłaty odsetek za z tytułu nieterminowych płatności zobowiązań publicznoprawnych, które wyniosły 20 zł.
Ujmuje się je na podstawie PK w następujący sposób:
- Wn konto 751 „Koszty finansowe”,
- Ma konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne”.
Zapłata zobowiązania podatkowego wraz z odsetkami za zwłokę przelewem (WB):
- Wn konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne”,
- Ma konto 130 „Rachunek bieżący”.
Odsetki za zwłokę stanowią dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, który również podlega opodatkowaniu estońskim CIT. W związku z tym podatek estoński CIT należny od kwoty odsetek za zwłokę przy stawce 10% wynosi 2 zł (10% × 20 zł = 2 zł). Kwotę podatku ewidencjonuje się na podstawie dowodu PK zapisem:
- Wn konto 870 „Podatek dochodowy od osób prawnych”,
- Ma konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne”.
Natomiast zapłatę tego podatku (WB):
- Wn konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne”,
- Ma konto 130 „Rachunek bieżący”.
Polecamy:
