Leasingobiorca oprócz raty leasingowej ponosi wiele różnych dodatkowych opłat wynikających z umowy leasingu. W związku z tym pojawia się pytanie, czy jeśli leasingobiorca ponosi dodatkowe opłaty w leasingu operacyjnym możliwe jest odliczenie podatku VAT. W naszym dzisiejszym artykule zastanowimy się nad tą kwestią.
Odliczenie VAT od opłat związanych z leasingiem operacyjnym
Na wstępie wskażmy, że umowa leasingu operacyjnego sprowadza się do używania rzeczy i pobierania pożytków, nie rodzi natomiast powstania prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.
W rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług leasing operacyjny jest usługą zdefiniowaną w art. 8 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy. Opcja wykupu samochodu będącego przedmiotem umowy leasingu jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może, ale nie musi skorzystać. Zatem należy przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu jest odrębną czynnością – dostawą towaru – niezwiązaną z samą umową leasingu.
Leasingobiorca, otrzymując faktury dokumentujące czynność leasingu operacyjnego, nabywa prawo do korzystania z rzeczy (usługę), a nie prawo własności (towar).
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W tym przypadku chodzi oczywiście o czynnego podatnika VAT, ponieważ podatnicy zwolnieni nie wykonują opodatkowanych czynności.
Do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi zalicza się wydatki dotyczące:
- nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia bądź importu ich części składowych;
- używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3;
- nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją bądź używaniem tych pojazdów.
Ograniczenie nie dotyczy tych pojazdów, które są w całości wykorzystywane na potrzeby firmowe przedsiębiorcy (co udokumentowane jest stosowną ewidencją przebiegu pojazdu) oraz tych, które konstrukcyjnie wykluczone są z użytku prywatnego.
Wspomniana ewidencja przebiegu pojazdu powinna zawierać:
- numer rejestracyjny pojazdu samochodowego;
- dzień rozpoczęcia i zakończenia prowadzenia ewidencji;
- stan licznika przebiegu pojazdu samochodowego na dzień rozpoczęcia prowadzenia ewidencji, na koniec każdego okresu rozliczeniowego oraz na dzień zakończenia prowadzenia ewidencji;
- wpis osoby kierującej pojazdem samochodowym dotyczący każdego wykorzystania tego pojazdu, obejmujący:
- kolejny numer wpisu,
- datę i cel wyjazdu,
- opis trasy (skąd – dokąd),
- liczbę przejechanych kilometrów,
- imię i nazwisko osoby kierującej pojazdem
– potwierdzony przez podatnika na koniec każdego okresu rozliczeniowego w zakresie autentyczności wpisu osoby kierującej pojazdem, jeżeli nie jest ona podatnikiem; liczbę przejechanych kilometrów na koniec każdego okresu rozliczeniowego oraz na dzień zakończenia prowadzenia ewidencji.
W tym miejscu warto przypomnieć, że przez pojazdy samochodowe rozumie się pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.
Dodatkowe opłaty w leasingu operacyjnym a VAT
Ustawa VAT w żaden sposób nie ogranicza prawa podatnika w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z leasingiem przedmiotów innych niż samochody osobowe.
To oznacza, że podatnik ma prawo do odliczenia 100% kwoty podatku naliczonego wynikającej z faktury dokumentującej ratę leasingową, ale również z faktur dokumentujących dodatkowe opłaty takie jak np.:
- opłata za skrócenie umowy,
- opłata za zmianę harmonogramu spłat,
- opłata za cesję umowy leasingu.
Ograniczenie będzie miało miejsce w sytuacji gdy podatnik ponosi dodatkowe opłaty związane z umową leasingu, gdy przedmiotem leasingu jest pojazd samochodowy wykorzystywany do celów mieszanych, czyli firmowo-prywatnych.
W takim przypadku z faktury dokumentującej raty leasingowe, jak również z faktur dokumentujących dodatkowe opłaty w leasingu operacyjnym podatnik może odliczyć 50% kwoty podatku naliczonego.
Natomiast pozostała nieodliczona kwota podatku naliczonego będzie stanowiła koszt uzyskania przychodu w ramach podatku dochodowego. Jak bowiem stanowi art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a) ustawy o PIT, nie stanowi kosztu uzyskania przychodu kwota podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów podatek naliczony:
- jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odsprzedaży towarów bądź świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług;
- w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług – jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.
W konsekwencji dodatkowe opłaty w leasingu operacyjnym stanowią wydatek uprawniający do odliczenia kwoty podatku naliczonego VAT wynikającego z faktury dokumentującej taką opłatę. Obowiązują w tym przypadku zasady analogiczne jak w przypadku rat leasingowych.
